Spółki z GPW obrosły w fundacje rodzinne

Wehikuły, który mają preferecje podatkowe, zyskują na popularności wśród właścicieli akcji spółek z warszawskiej giełdy. W komunikatach z ostatnich trzech miesiący pojawiły się 44 fundacje rodzinne - w 18 przypadkach była to pierwsza informacja o fundacji, w której fundator przekazywał akcje w formie darowizny. Zdarzały się także przeniesienia akcji z funduszu inwestycyjnego zamkniętego, nabycia z wniesionej do fundacji gotówki i transakcje ze spółkami, które były właścicielami pakietów akcji z umorzeniem akcji tych spółek.

Ulgi podatkowe kuszą

Fundacje rodzinne weszły do polskiego porządku prawnego w 2023 r. Pozwalają na wniesienie majątku do fundacji, zarządzanie nim oraz wypłatę świadczeń dla beneficjentów, którymi mogą być osoby fizyczne lub organizacje pozarządowe. Świadczenia te są opodatkowane stawką 15 proc., co daje pewną oszczędność w porównaniu z tradycyjnym podatkiem dochodowym. Żeby założyć fundację trzeba jednak mieć co najmniej 100 tys. zł majątku.

- Klienci są często po prostu ciekawi samej instytucji fundacji rodzinnej. Stały się modne. Atrakcyjne są także skutki podatkowe działania fundacji rodzinnej, np. w związku z wypłatą z fundacji rodzinnej czy też sama możliwość zarządzania nieruchomościami własnymi czy akcjami lub udziałami spółek i czerpanie z nich korzyści w postaci dywidendy. Fundacja pozwala na skupienie w jednym miejscu majątku przez osoby fizyczne. Wcześniej często był on rozdrobniony między różne spółki i różnych członków rodziny – mówi Martyna Kurowska, radca prawny, starszy prawnik w kancelarii Sołtysiński Kawecki & Szlęzak.

Co więcej, fundacja rodzinna ułatwia pomnażanie majątku. Rodziny, którym zależy na kumulowaniu majątku, korzystając z fundacji rodzinnej mogą to zrobić w prosty, uporządkowany sposób, a przy okazji trochę zaoszczędzić na podatku. Jeśli majątek ma być konsumowany, to oszczędność nie jest duża.

- Strukturyzacja podatkowa może nie jest głównym powodem zakładania fundacji rodzinnych, ale jest ważną zachętą. Wypłata ze spółki do fundacji rodzinnej będzie korzystała ze zwolnienia z podatku, podczas gdy wypłata ze spółki do osoby fizycznej będzie opodatkowana. To ważna korzyść w sytuacji, gdy środki mają być reinwestowane, bo wtedy do momentu, gdy fundacja z nich korzysta (inwestuje je), pozostają nieopodatkowane. Fundacja rodzinna może kupować nieruchomości, akcje i udziały, obligacje bez podatku dochodowego do momentu, w którym wypłaca świadczenie beneficjentom. Pod tym względem przypomina to estoński CIT – mówi Martyna Kurowska.

Majątek wniesiony do fundacji rodzinnej nie podlega dziedziczeniu, co pozwala na łatwą i bezproblemową sukcesję bez konieczności przeprowadzania procesu przez spadkobierców.

- Fundacja rodzinna pozwala na zabezpieczenie majątku dla kolejnych pokoleń i przyuczanie ich do biznesu. Stają się oni beneficjentami fundacji, a często pełnią także funkcje w spółkach i w samej fundacji - przyuczają się rodzinnego biznesu – mówi Martyna Kurowska.

Akcje do fundacji i na sprzedaż

Niska stawka podatku może zachęcać do tego, aby wnosić akcje do fundacji rodzinnej tuż przed tym, gdy ma się zamiar je sprzedać. Statystyka jednak tego nie potwierdza – w ostatnich miesiącach były tylko trzy transakcje sprzedaży akcji przez fundacje rodzinne – w Rainbow Tours, Action i Movie Games.

- Pojawienie się fundacji rodzinnej w akcjonariacie jest odbierane przez rynek neutralnie. Także wtedy, gdy jest to przeniesienie własności akcji głównego właściciela do jego fundacji rodzinnej. Teoretycznie taki ruch może oczywiście poprzedzać chęć zbycia akcji, ale jak dotąd brak jest statystycznie istotnej grupy przykładów, że następstwem przeniesienia akcji do fundacji rodzinnej w krótkim czasie następuje ich zbycie. Trudno też dowodzić, że fundacje rodzinne mają bardziej krótkoterminowy horyzont inwestycyjny, tj. szybciej zbywają kupione akcje, niż np. fundusze inwestycyjne czy emerytalne – mówi Michał Szymański, prezes VIG/C-Quadrat TFI.