Zgodnie z ostatnim raportem „World Silver Survey”, KGHM to największy producent srebra na świecie, z udziałem na poziomie 4,6 proc. globalnej produkcji. Jeszcze w 2012 r. i 2013 r. miedziowy potentat był też praktycznie jedynym polskim eksporterem tego surowca. Dane Centrum Analitycznego Administracji Celnej pokazują, że ostatnio się to zmieniło.
Goniąc Indie
W 2014 r. z Polski wyeksportowano 1373 tony srebra, z czego na KGHM przypadało około 1250 t. Inne podmioty wyeksportowały więc około 123 t o wartości mniej więcej 225 mln zł — prawie 10 proc. tego, co kontrolowany przez państwo gigant. W pierwszym kwartale 2015 r. „niezależny” eksport był jeszcze większy. KGHM wyeksportował ok. importowali towary z innych krajów UE z zerową stawką VAT, ale nie składali deklaracji celnych, a choć naliczali VAT, to go nie płacili. Czy tak samo jest w przypadku srebra? Może o tym świadczyć fakt, że KGHM coraz mniej swojej produkcji sprzedaje w Polsce. Jeszcze w 2011 r. było to 2,7 proc., w 2014 r. już zaledwie 0,7 proc. KGHM sprzedaje bowiem srebro po cenach zbliżonych do giełdowych, czyli o 8-12 proc. wyższych niż oferty dostępne na rynku (patrz tekst obok).
Ewolucja rynku
Nie wiadomo, jaką część z niezależnego eksportu srebra realizuje Briju (firma zasłania się tajemnicą handlową), jednak tylko trzy przykładowe transakcje podane w raportach bieżących spółki świadczą o sprzedaży w I kwartale 2015 r.13,5 t srebra za 26,9 mln zł. W raportach Briju można przeczytać przy tym, że źródłem skupowanego przez spółkę srebra jest rynek wtórny i recykling odpadów przemysłowych. Tymczasem Michał Kwiatkiewicz, prezes Yes, 243 t, a inne firmy prawie 59 t, wartych ponad 115 mln zł. Jak nietrudno policzyć — była to prawie jedna czwarta tego, co — przypomnijmy — największy producent srebra na świecie! Jeśli wolumeny eksportu w kolejnych kwartałach 2015 r. będą podobne, to niezależni eksporterzy sprzedadzą za granicę mniej więcej tyle srebra, ile produkują czternaste w rankingu światowym Indie. Co istotne, dynamiczny wzrost eksportu następuje przy utrzymującym się znikomym imporcie srebra (w całym 2014 r. polskie firmy sprowadziły do kraju surowiec, wart zaledwie 3,5 mln zł). A trzeba pamiętać, że w przypadku innych towarów, wykorzystywanych przez przestępców do wyłudzeń VAT (np. smartfonów), to właśnie dane celne były główną przesłanką wskazującą na występowanie oszustw. Wynikało to z faktu, że tzw. znikający podatnicy twierdzi, że nic nie wie o tak wielkim rynku skupu srebra, idącym w dziesiątki ton.
— Wiele lat działamy w branży i prowadzimy skup, ale nie spotkaliśmy się z ofertami sprzedaży złomu czy szlamu srebra na tak gigantyczną skalę. Pojawiają się sporadycznie oferty, ale rzędu góra 1 kg, a nie tony — mówi Michał Kwiatkiewicz, prezes Yes.
Także dane celne milczą o tak dużym rynku skupu srebra (tak jak wspomnieliśmy, w poprzednich latach praktycznym monopolistą w eksporcie srebra był KGHM). Jak to tłumaczy Briju? „Rynek handlu srebrem stale ewoluuje. Staramy się na bieżąco wpisywać w najnowsze trendy, dlatego też powróciliśmy do tej działalności. Korzystamy ze sprawdzonego przez lata modelu działalności” — odpowiada giełdowa spółka. © Ⓟ
"Wiele lat działamy w branży i prowadzimy skup, ale nie spotkaliśmy się z ofertami sprzedaży złomu czy szlamu srebra na tak gigantyczną skalę" - Michał Kwiatkiewicz, prezes Yes