W tym roku firmy z rynku odpadów zaczną przygotowywać się do wdrożenia przepisów dotyczących rozszerzonej odpowiedzialności producenta, które wprowadzą m.in. dodatkowe opłaty za opakowania produktów dla gospodarstw domowych. Powinny także zostać uchwalone przepisy dotyczące wprowadzenia systemu kaucyjnego na butelki plastikowe i szklane do recyklingu, którego budowa potrwa pewnie przynajmniej do 2024 r.
Recykling czystych opakowań
Szykując się do tych wyzwań, już od 2022 r. przedsiębiorcy będą musieli coraz więcej odpadów przekazywać do przetworzenia czy powtórnego użycia. Wejdą bowiem w życie nowe przepisy ustawy odpadowej, którą Ministerstwo Klimatu i Środowiska uzupełni rozporządzeniem. Przewiduje ono zwiększenie wymaganego poziomu różnego rodzaju odpadów przekazywanych do recyklingu. Od przeznaczonych do przetworzenia opakowań trzeba będzie odliczyć ich zanieczyszczenia (tzw. strata procesowa). Budzi to sporo obaw, ponieważ po odliczeniu zanieczyszczeń zmniejszy się masa odpadów, które będzie można zaliczyć jako przeznaczone do recyklingu, co wpłynie na rozliczenie limitów.
Renata Sarnecka, członek zarządu Organizacji Odzysku Opakowań Eko-Punk twierdzi, że trzeba będzie znacznie zwiększyć masę opakowań przekazywanych do recyklingu, żeby utrzymać wskaźniki przynajmniej na obecnym poziomie. Jej zdaniem problem dotyczy przede wszystkim opakowań szklanych, których trzeba będzie zebrać nawet o 150 tys. ton więcej niż obecnie. Związek Pracodawców Polskie Szkło twierdzi, że krajowe limity są nawet ostrzejsze od unijnych i proponuje wyłączenie butelek zwrotnych, np. po piwie, z masy opakowań wprowadzanych na rynek, od której wyliczane będą poziomy recyklingu. Przedstawiciele branży aluminium dostrzegają natomiast konieczność wprowadzenia przez samorządy możliwości zbierania w ramach systemu segregacji nie tylko puszek aluminiowych, ale także np. opakowań ciśnieniowych po dezodorantach itp. Dzięki temu łatwiej będzie osiągnąć wymagane wskaźniki.
Inwestycje zatrzymają lawinę śmieci
Jacek Wodzisławski, prezes Fundacji na rzecz Odzysku Opakowań Aluminiowych Recal zwraca uwagę, że do zwiększenia poziomu recyklingu konieczne będą też inwestycje w sortowniach, szacowane na 100-120 mln zł do 2028 r. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), do końca przyszłego roku przeprowadzi nabór beneficjentów, którzy mogą otrzymać dofinansowanie inwestycji w selektywną zbiórkę odpadów, ich recykling oraz produkcję ze śmieci paliw alternatywnych na cele energetyczne. Budżet programu wynosi 2,5 mld zł, w tym połowę stanowią dotacje a połowę pożyczki. Program będzie współfinansowany z Funduszu Modernizacyjnego, który zapewni 1 mld zł ze sprzedaży unijnej puli praw do emisji CO2.
Maciej Chorowski, prezes NFOŚiGW, ma nadzieję, że dzięki tym inwestycjom poziom odpadów ustabilizuje się i nie będzie przekraczać 15 mln ton rocznie oraz, że będą one lepiej zagospodarowane niż dotychczas. Obecnie rocznie na rynek w Polsce trafia 14,5 mln ton odpadów komunalnych, co roku jest ich około 0,5 mln ton więcej.