Jej rozwój gospodarczy w ciągu kilku ostatnich dekad utożsamiany jest z kilkoma podstawowymi czynnikami: transformacją gospodarki z rolniczej w przemysłowo-usługową, modernizacją istniejącego przemysłu oraz rozwojem technologii. W efekcie zarówno udział Turcji w międzynarodowym handlu, jak i jej wskaźnik konkurencyjności rosną.
Bieżąca polityka ekonomiczna Turcji koncentruje się na walce z bezrobociem, zapewnieniu możliwości transferu nowoczesnych technologii, na prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, walce z deficytem w bilansie płatniczym, a przede wszystkim na zwiększeniu integracji z gospodarką światową oraz przyciągnięciu zagranicznego kapitału do kraju.
Turcja tworzy specjalne zachęty dla inwestorów. Ich celem jest skierowanie inwestycji, zarówno lokalnych, jak i zagranicznych, w pożądanych kierunkach, np. w stronę rozwoju określonych gałęzi przemysłu wytwórczego, czy też w kierunku wyrównywania poziomów między rejonami ekonomicznie rozwiniętymi a zaniedbanymi gospodarczo obszarami o tradycyjnie rolniczym charakterze.
Jedną z zachęt dla inwestorów są Strefy Wolnego Handlu. To obszary wydzielone z tureckiego obszaru celnego, ale wciąż znajdujące się w tureckiej jurysdykcji podatkowej. Inwestującym w Strefach Wolnego Handlu przysługują całkowite zwolnienia przychodów z działalności wytwórczej od podatku dochodowego. Potencjalnie te zwolnienia będą dostępne do chwili wejścia Turcji do Unii Europejskiej.
Ponadto działalność w Strefach Wolnego Handlu nie podlega VAT (zarówno transakcje wewnątrzstrefowe, jak i pomiędzy podmiotami działającymi w strefie a podmiotami zagranicznymi). Obowiązek w zakresie VAT powstaje dopiero u importera w przypadku importu towarów wytworzonych w Strefach Wolnego Handlu na teren tureckiego obszaru celnego.
Zagraniczni inwestorzy mogą również skorzystać w Turcji z ulg podatkowych w Strefach Rozwoju Technologicznego. Strefy te mają na celu promocję działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania i rozwoju nowych technologii. Podmioty tam działające mogą korzystać z całkowitego zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych. Ponadto, pensje personelu nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a dostawa towarów lub usług wytworzonych na terenie stref — podatkowi VAT.
Specjalne ulgi dostępne są dla inwestujących na terenach mniej rozwiniętych gospodarczo. Od stycznia 2012 r. Turcja wprowadziła nowy system wsparcia regionalnego uprawniający do korzystania z ulg w różnym zakresie. Celem jest przede wszystkim zachęcenie do działalności produkcyjnej na terenach mniej rozwiniętych ekonomicznie. Obszar Turcji został podzielony na sześć kategorii regionów o różnym stopniu rozwoju gospodarczego. Pierwsze trzy regiony reprezentują najbardziej rozwinięte obszary, natomiast pozostałe to rejony mniej lub najmniej rozwinięte pod względem ekonomicznym (mapka).
System obejmuje różnorodne formy zachęt dla inwestorów, począwszy od wsparcia polegającego na całkowitym zwolnieniu z cła dla inwestorów sprowadzających maszyny i wyposażenie, poprzez szereg ulg podatkowych uzależnionych od wielkości i rodzaju inwestycji. Standardowa stawka podatku dochodowego od osób prawnych wynosi w Turcji 20 proc. Tymczasem dla inwestorów korzystających z ulg w ramach systemu regionalnego wsparcia stawka ta będzie znacznie niższa. Może spaść do poziomu pomiędzy 14 a 2 procent. Najniższy poziom opodatkowania będzie możliwy do uzyskania w przypadku inwestycji wiążących się ze znaczną kwotą zainwestowanego kapitału w najmniej rozwiniętych obszarach. Dodatkowo inwestorzy mogą liczyć na ulgi w zakresie VAT, składek na ubezpieczenie społeczne, a nawet preferencyjnych zasad przyznawania gruntów pod nowe inwestycje.
JACEK BAJGER
partner w dziale doradztwa podatkowego w KPMG w Polsce