Chociaż ogólne przepisy o akcyzie nakazują jej naliczanie w przypadku dostawy wewnątrz-wspólnotowej, nie powinno to dotyczyć aut.
Nowa ustawa o podatku akcyzowym wprowadziła przepisy szczególne, dotyczące kwestii opodatkowania obrotu samochodami osobowymi. Sformułowanie regulacji nadal jednak nastręcza podatnikom problemów interpretacyjnych — wątpliwości budzi to, czy samochody osobowe sprzedawane z naszego kraju do innych państw członkowskich UE powinny być obłożone polską akcyzą.
Rozstrzygnięcie tego problemu jest istotne nie tylko dla producentów samochodów osobowych, dla których rynkiem zbytu są państwa UE, ale również dla każdego podmiotu, który dokonuje sprzedaży samochodów niezarejestrowanych w Polsce na rzecz odbiorców z Unii.
Przepisy ogólne ustawy, wśród czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą wymieniają m.in. dostawę wewnątrzwspólnotową wyrobów akcyzowych, czyli dostawę do państw z UE. Jednakże z przepisów szczególnych można wnosić, iż wewnątrzwspólnotowa dostawa samochodów osobowych nie powinna być obciążona tym podatkiem.
Różne podejścia
Sprawiło to, iż pojawiły się rozbieżne stanowiska w tak zasadniczej kwestii. Zwolennicy opodatkowania akcyzą dostawy wewnątrz- wspólnotowej samochodów osobowych wskazywali na odmienną definicję dostawy wewnątrzwspolnotowej, zawartą w przepisach akcyzowych, od tej użytej dla potrzeb VAT. W odróżnieniu od tych ostatnich przepisów, które definiują wewnątrzwspólnotową dostawę jako wywóz towarów z terytorium kraju na terytorium Unii (inne niż kraju), w wyniku którego następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, ustawa o akcyzie określa wewnątrzwspólnotową dostawę jako przemieszczenie wyrobów akcyzowych z terytorium Polski do innego państwa członkowskiego. Opierając się na tej definicji wskazywano, iż w przypadku sprzedaży samochodu na rzecz podmiotu ze wspólnoty, fizyczne przemieszczenie auta poprzedzone jest jego sprzedażą na terytorium kraju. Zatem w odniesieniu do samochodów wysyłanych do państw członkowskich powinno się stosować przepisy właściwe dla sprzedaży krajowej. Nawiasem mówiąc, ustawodawca nie wyjaśnił, co należy rozumieć przez sprzedaż na terytorium kraju.
Inni twierdzili, iż brak przepisów szczególnych określających moment powstania obowiązku podatkowego dla dostawy wewnątrzwspólnotowej nie przesądza jeszcze o tym, że taka dostawa nie podlega akcyzie i w takiej sytuacji należy odwołać się do przepisów ogólnych.
Szczególny przypadek
Naszym zdaniem, powyższe interpretacje są nieprawidłowe. Z określonego w ustawie o podatku akcyzowym zakresu podmiotowego opodatkowania akcyzą samochodów osobowych wynika, iż opodatkowaniu podlega sprzedaż samochodu osobowego na terenie kraju przed jego pierwszą rejestracją wraz z czynnościami traktowanymi przez ustawodawcę na równi ze sprzedażą oraz import i nabycie wewnątrzwspólnotowe. Ustawodawca nie wymienił wśród podatników akcyzy od samochodów osobowych, podmiotów dokonujących dostaw wewnątrzwspólnotowych tychże samochodów. Co więcej, dla dostawy wewnątrzwspólnotowej aut osobowych nie został również określony moment powstania obowiązku podatkowego. Zawarcie w ustawie o podatku akcyzowym przepisów szczególnych regulujących zasady opodatkowania samochodów osobowych wyłącza możliwość zastosowania przepisów ogólnych do tychże wyrobów.
Praktyczny problem
Ponadto należy wskazać, iż opodatkowanie akcyzą dostawy wewnątrzwspólnotowej samochodów rodziłoby istotne problemy praktyczne, zwłaszcza w zakresie fakturowania. Pojawia się pytanie, czy faktura dokumentująca taką dostawę powinna uwzględniać kwotę podatku akcyzowego. Przyjmując, iż dostawa samochodów do państw UE podlega opodatkowaniu akcyzą, należałoby kwotę akcyzy ująć na fakturze. Oznaczałoby to, iż ciężar polskiego podatku akcyzowego ponosiłby unijny nabywca, który nie mógłby odzyskać bezpośrednio podatku akcyzowego zapłaconego w Polsce, a więc płaciłby wyższą cenę. O zwrot akcyzy naliczonej od wyrobów akcyzowych będących przedmiotem dostawy wewnątrzwspólnotowej mogą ubiegać się jedynie podmioty dokonujące tejże dostawy.
Wszystko to przemawia za nienakładaniem akcyzy na dostawy samochodów dla odbiorców ze wspólnoty. Z naszych informacji wynika, iż powyższy pogląd podziela również Ministerstwo Finansów.
Renata Pięta, Łukasz Kujawiński KPMG Tax Sp. z o.o.