VAT jest hamulcem branży budowlanej
Wprowadzenie VAT-u w budownictwie przyniesie więcej strat niż korzyści. Dowodem na to jest przykład Australii, gdzie po wprowadzeniu tego podatku doszło do załamania koniunktury w budownictwie.
W lipcu 2000 r. w Australii wprowadzono podatek od towarów i usług (PTU) wysokości 10 proc. Miał on zastąpić i uaktualnić australijski system podatkowy, który składał się z podatków od obrotu hurtowego, nakładanego według siedmiu stawek od 0 do 33 proc.
Wprowadzenie PTU wiązało się w Australii z obniżeniem podatku dochodowego. Zmiany te stanowiły największą rewolucję w australijskim systemie podatkowym od czasów II wojny światowej.
Co się stało
Z raportu HIA — organizacji badającej rynek nieruchomości w Australii, jednoznacznie wynika, że podatek PTU wprowadził sporo zamieszania w budownictwie, w efekcie osłabiając jego koniunkturę. Z raportu wynika to, co przewidują polscy deweloperzy. Na wieść o planowanym wprowadzeniu podatku od budowy nowych domów znacznie wzrosła ich sprzedaż. W australijskich mediach deweloperzy reklamowali swoje inwestycje pod hasłem „Buduj teraz, unikniesz PTU”. Odnotowano wzrost rzędu 22 proc.
Polscy deweloperzy twierdzą, że jeśli podatek VAT stanie się faktem, może dojść do zwiększenia sprzedaży w ostatnich miesiącach 2001 r. To jednak nie ratuje branży. Przykład Australii pokazuje, że deweloperów czekają ciężkie czasy.
Jest spadek
Z raportu HIS wynika, że po okresie wzrostu (przed wprowadzeniem PTU) ilość nowych inwestycji po 1 lipca 2000 r. znacznie zmalała. Analitycy z HIS przewidują, że spadek wartości sprzedaży sektora budownictwa mieszkaniowego przekroczy 5 mld USD, co stanowi zmniejszenie australijskiego PKB o prawie 1 proc. Spadek aktywności w tym sektorze spowodował dodatkowo zmniejszenie się liczby miejsc pracy. Z najnowszych szacunków wynika, że pracę straciło ponad 100 tys. robotników.
Przykład Australii pokazuje więc, że mogą spełnić się czarne prognozy polskich deweloperów. Dodatkowo ucierpią też klienci. W Australii w okresie trzech miesięcy od wprowadzenia podatku ceny nowych domów wzrosły o około 9,3 proc. Nieznacznie zmalały natomiast ceny na rynku wtórnym.
Raport HIA pokazuje, że obawy polskich deweloperów są słuszne. Wprowadzenie VAT-u na nowe mieszkania nie wróży nic dobrego. Rząd Federalny w Australii wprowadził dotacje dla osób kupujących pierwszy dom, po to aby złagodzić wzrost kosztów budowy wywołany podatkiem PTU. Tymczasem w obecnej sytuacji polskiej gospodarki raczej nie ma co liczyć na dotacje, więc sytuacja polskich deweloperów może być jeszcze gorsza.