Zasada swobodnego przepływu towarów oznacza nie tylko zniesienie ceł.
Wraz z wejściem Polski do Unii będzie nas obowiązywać podstawowa zasada obrotu towarowego w UE — swobody przepływu. Oznacza to zniesienie barier między państwami członkowskimi i ujednolicenie zasad handlu z krajami trzecimi.
W handlu między państwami UE zabronione jest stosowanie ceł importowych i eksportowych. Nie można także pobierać ceł na towary z państw trzecich nieprzewidziane we Wspólnej Taryfie Celnej.
Trybunał rozstrzyga
W handlu pomiędzy państwami członkowskimi zakazane jest również stosowanie opłat o skutku równoważnym do ceł. Zgodnie z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS), opłatą taką może być każde obciążenie nałożone na towary pochodzące z innego państwa członkowskiego. Zabronione jest więc jednostronne nakładanie na towary krajowe lub pochodzące z innych państw członkowskich opłat w związku z przekraczaniem przez nie granicy.
Swoboda zostaje także naruszona, gdy produkt z innego kraju jest gorzej traktowany w państwie, do którego został sprowadzony, niż rodzime. Oznacza to, że państwo UE nie może nakładać (pośrednio lub bezpośrednio) na produkty pochodzące z innych krajów UE jakichkolwiek podatków wewnętrznych, które spowodują wyższe obciążenie tych produktów niż w przypadku podobnych produktów krajowych. Towary te nie muszą być identyczne, ale ich zastosowanie powinno być porównywalne, zwłaszcza z punktu widzenia odbiorcy.
Eliminacja barier
W handlu między krajami UE zakazane są również bariery ilościowe. Ograniczają one przywóz towarów poprzez regulowanie wagi, liczby itd. Według ETS, środkami o podobnym skutku są przepisy, które mogą tworzyć utrudnienia w handlu. Trybunał uznał, że środkami o podobnych skutkach jest np. pomoc finansowa w nabywaniu aut produkcji krajowej lub wspieranie producentów przez kampanię „kupuj krajowe”.
Od zakazu ograniczeń ilościowych są wyjątki uzasadnione względami szczególnie istotnymi dla kraju, np. związanymi z bezpieczeństwem publicznym czy ochroną zdrowia i życia ludzi.
Aleksandra Auleytner radca prawny w zespole prawa wspólnot europejskich Kancelarii Domański Zakrzewski Palinka