Amazon, Polska Izba Handlu, Polski Związek Przemysłu Kosmetycznego, Polskie Stowarzyszenie Branży Zabawek i Artykułów Dziecięcych, Kobiety w Centrum oraz UN Global Compact Network Poland w kampanii przeciw podróbkom.
Raport OECD wskazuje, że sprzedaż podrobionych i pirackich towarów stanowi 3,3 proc. globalnego handlu i generuje łącznie 40 bln USD strat dla krajowych gospodarek. Z kolei z danych EUIPO wynika, że aż 44 proc. młodych Polaków celowo kupiło podróbkę, a 19 proc. świadomie uzyskało dostęp do pirackich treści. Skąd taki trend? Jak przeciwdziałać tym praktykom? Czy można się przed nimi ustrzec? Na to i wiele innych pytań odpowiadają rynkowi eksperci.
Walka z oszustwami i nadużyciami jest ważnym elementem tak globalnej, jak i lokalnej polityki i gospodarki, stąd żywe zainteresowanie tematem organizacji konsumenckich. W walkę z podróbkami włączyło się — wraz z partnerami – Forum Konsumentów, czyli niezależna organizacja, podnosząca mocny, aktywny i obiektywny głos w debacie publicznej. Za jego sprawą, już 1 grudnia 2022 ruszy kampania ,,Żyj oryginalnie. Podrobione produkty. Podrobiony styl”, której celem będzie zwrócenie uwagi konsumentów na problem podrobionych produktów, zniechęcenie konsumentów do zakupu fałszywek i zachęcenie do zakupu oryginalnych produktów. Kampania startuje w szczególnym czasie przedświątecznych zakupów, kiedy tym bardziej warto dokładniej przyjrzeć się kupowanym produktom i świadomie podejmować decyzje zakupowe.
— Niestety rynek produkcji i sprzedaży podróbek ma się dobrze, czemu chcemy przeciwdziałać. W ramach kampanii „Żyj oryginalnie!” będziemy pokazywać konsumentom, że kupowanie podróbek nie jest ,,modne”, a kupowanie podrobionych rzeczy to brak oryginalności w wyrażaniu siebie i pójście na łatwiznę — podkreśla Agnieszka Plencler, prezeska Forum Konsumentów.
Niestety, jak pokazują liczne badania, rynek podrobionych produktów na świecie jest bardzo duży i tracą na nim wszyscy: producenci oryginalnych produktów, budżet państwa oraz konsumenci, którzy często ponoszą duże ryzyko związane z niską jakością produktu/usługi, a nawet zagrożeniem zdrowia kupując podrobione kosmetyki lub żywność. Z raportu UCE RESEARCH i SYNO Poland wynika, że nawet 20 proc. Polaków kupuje podrobione produkty, a dane Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO) wskazują, że aż 44 proc. młodych Polaków celowo kupiło podróbkę, a 19 proc. świadomie uzyskało dostęp do pirackich treści.
— Kupując towar na platformie e-commerce czy poprzez social media nabywca ma prawo oczekiwać, że jest to towar legalny i bezpieczny w użyciu. Kupując towary niewiadomego pochodzenia, takie jak leki, części samochodowe, alkohol etc. ryzykujemy własnym zdrowiem, a nawet życiem. W celu wyeliminowania zagrożeń konieczna jest współpraca konsumentów, producentów, handlowców oraz władz — komentuje Leszek Wieciech, Head of Anti-Corruption Programme, UN Global Compact Network Poland.
Dane rynkowe wskazują, że głównym powodem kupowania podrabianych produktów jest oszczędność, ale wskazywane są również: chęć posiadania czegoś ładnego, potrzeba lepszego samopoczucia oraz zaimponowania innym. Prawdziwe motywy zakupu podrabianych rzeczy mają zatem podłoże pozaekonomiczne. Dlatego kampania „Żyj oryginalnie” odwołuje się do emocji konsumentów. Pokazuje, że kupowanie podróbek nie jest modne, jest wbrew oryginalności, którą każdy może budować po swojemu.
Jednocześnie raport EUIPO 2022 potwierdza, że ponad połowa (52 proc.) ankietowanych Europejczyków w wieku 15-24 lat twierdzi, że w ciągu ostatniego roku kupiła celowo lub przypadkowo podrobiony produkt w Internecie, a jedna trzecia (33 proc.) uzyskała dostęp do treści cyfrowych z nielegalnych źródeł. W Polsce również skala zakupu podróbek jest duża i wynosi kilkanaście procent. Najczęściej kupowane podrobione rzeczy to: ubrania, obuwie, kosmetyki, elektronika, zabawki.
Stąd m.in. duża aktywność Amazon — partnera kampanii „Żyj oryginalnie!” — w temacie podróbek. Działania firmy w zakresie ochrony klientów, marek i partnerów handlowych przed podrobionymi produktami podsumowuje jednocześnie coroczny „Raport o ochronie marek” (Brand Protection Report). Wynika z niego chociażby to, że rejestr przedsiębiorstw Brand Registry Amazon zwiększył się w 2021 r. do ponad 700 tys. aktywnych firm, co stanowi wzrost o 40 proc. względem 2020 r. Jednocześnie średnia liczba zasadnych zgłoszeń dokonanych przez marki figurujące w Rejestrze spadła w ujęciu rok do roku o 25 proc., ponieważ wzrost popularności i skuteczności zautomatyzowanych narzędzi ochrony marek stale zmniejsza liczbę problemów, które firmy są w stanie znaleźć i zgłosić. Jednocześnie Amazon wykrył, przejął i odpowiednio zutylizował ponad 3 mln podrobionych produktów, zapobiegając negatywnym konsekwencjom dla klientów lub ponownej sprzedaży w innej części łańcucha dostaw.
— Zależy nam, aby każdy klient Amazon czuł się u nas bezpieczny. Nikt nie lubi być oszukiwany, dlatego partnerom handlowym dostarczamy narzędzia do ochrony ich marek, a klientów edukujemy i zachęcamy, aby kupowali mądrze i wybierali tylko oryginalne produkty. Dla nas jest oczywiste, że to kwestia odpowiedzialności — podkreśla Mourad Taoufiki, Country Manager Amazon Poland.
Z kolei Dharmesh Mehta, wiceprezes Selling Partner Services w Amazon wskazuje: — Nasz zespół nieustannie wprowadza innowacje, aby wyprzedzać działania oszustów, współpracując przy tym z właścicielami praw, organami ścigania i innymi podmiotami, co zapewnia klientom możliwość dokonywania zakupów z pełnym zaufaniem. Jesteśmy dumni z postępów, jakie poczyniliśmy, ale nie zatrzymamy się, dopóki nie wyeliminujemy wszystkich podróbek z naszego serwisu.
Blanka Chmurzyńska-Brown, dyrektorka generalna Polskiego Związku Przemysłu Kosmetycznego, podkreśla natomiast: — W imieniu producentów kosmetyków zachęcam wszystkich, by z większą uwagą wybierać i kupować produkty kosmetyczne — zwłaszcza teraz, przed świętami. Kosmetyki to wspaniały pomysł na gwiazdkowy prezent, pod warunkiem, że pochodzą z legalnego źródła, ich wytwórca odprowadza wszystkie podatki i bierze pełną odpowiedzialność za bezpieczeństwo produktów. Podróbki kosmetyków tych kryteriów nie spełniają. Każdy — a nasi najbliżsi w szczególności — zasługuje na to, by być obdarowanym oryginalnym, pełnowartościowym, legalnie wytworzonym prezentem.
Amazon podejmuje szereg działań zmierzających do tego, by właściciele marek chronionych prawem autorskim, którzy oferują swoje produkty na Amazon, czuli się bezpieczni. W tym celu wdraża procedury służące blokowaniu naruszania prawa własności intelektualnej.
W 2021 r. Amazon zainwestował ponad 900 mln USD, a w 2020 r. 700 mln USD i zaangażował ponad 12 tys. specjalistów w ochronę klientów, marek, partnerów handlowych i serwisu przed podrobionymi produktami, oszustwami i innego rodzaju nadużyciami. Nasze zaangażowanie w ochronę autentyczności produktów sprzedawanych w serwisach Amazon oraz walka z podmiotami łamiącymi prawo wynika z priorytetowego dążenia do tego, by nasi klienci mogli czuć się pewnie podczas zakupów - podkreśla Mourad Taoufiki.
Poza rozwiązaniami systemowymi, tj. jak zaostrzenie warunków rejestracji, utworzeniem specjalnej jednostki ds. zwalczania przestępstw związanych z podróbkami, Amazon udostępnia sprzedawcom – także z Polski – takie programy, jak Brand Registry czy Project Zero. Dzięki pierwszemu z nich każdy właściciel marki może dołączyć do prowadzonego przez Amazon rejestru, zyskując dostęp do narzędzi, które służą jej ochronie, w tym: zgłaszanie naruszenia praw czy weryfikacja informacji przy produktach oferowanych przez innych sprzedawców. Z kolei program Project Zero ma sprzyjać wyeliminowaniu handlu podróbkami. Dzięki niemu sprzedawcy mogą samodzielnie usunąć podrobiony produkt, a informacja o tym fakcie trafia do systemu, który w przyszłości dzięki sztucznej inteligencji będzie sam eliminował ze sprzedaży podobne oferty.
Sektor publiczny i prywatny, a także branża handlowa oraz instytucje – tak rządowe, jak i niezależne, jak chociażby Forum Konsumentów – muszą współpracować, aby powstrzymywać preceder podrabiania produktów i chronić przed nimi klientów, właścicieli praw oraz sklepy. Zasady współpracy między zainteresowanymi podmiotami, ukierunkowanej na powstrzymywanie producentów podróbek, powinny obejmować przede wszystkim: wymianę informacji, współpracę z organami celnymi w celu ochrony granic oraz zwiększenie zasobów organów ścigania, aby mogły z łatwością identyfikować podmioty łamiące prawo. To cel, który przyczynić się może do ochrony marek i ograniczania łamania praw własności intelektualnej. Kluczem do sukcesu pozostaje jednak ciągła edukacja samych klientów.
