Największą zmorą firm jest nadużywanie władzy przez urzędników państwowych. Na znaczeniu szybko zyskuje jednak płatna protekcja (obsadzanie stanowisk krewnymi, znajomymi i kolegami). W czwartej edycji naszego badania na protekcję wskazywano częściej niż na — w powszechnej opinii najczęstszy przejaw korupcji — łapówkarstwo. Rosnąca ranga tego zjawiska ma proste wytłumaczenie. Urzędnik załatwiający jakąś sprawę w zamian za zatrudnienie krewnego jest bezkarny. Czuje się bezpiecznie, bo przecież nie ma materialnych dowodów na to, że przyjął korzyść.

Najczęściej z propozycją zatrudnienia syna, zięcia, teściowej etc. spotykają się największe firmy (powyżej 50 mln EUR obrotów rocznych).

Przedsiębiorcy niechętnie wyciągają natomiast na światło dzienne brudy z własnego podwórka. Korupcja między prywatnymi firmami nie jest jednak zjawiskiem marginalnym. Miała z nim do czynienia jedna trzecia z 500 ankietowanych firm.

Nie jest chyba zaskoczeniem zależność, że im mniejsza skala działalności biznesowej, tym korupcja jest większym utrudnieniem w jej prowadzeniu.

Duże spółki po prostu liczą się z koniecznością „specjalnych” wydatków, a przede wszystkim — nie są one dla nich tak uciążliwe, jak dla drobnych przedsiębiorców.

Najmniej przekupni są bankowcy, a szefowie prywatnych firm mają zdecydowanie czystsze ręce od swoich odpowiedników z państwowych przedsiębiorstw. Wniosek jest prosty: trzeba jak najszybciej dokończyć prywatyzację.