Co będzie wliczane do stażu pracy

Projekt nowelizacji Kodeksu pracy, który przewiduje wliczanie do stażu pracy okresów jej wykonywania na podstawie umów zlecenia i prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej, ma już akceptację Stałego Komitetu Rady Ministrów. Planowana regulacja, jak podkreślają przedstawiciele Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (MRPiPS), zlikwiduje nierówności w dostępie do uprawnień pracowniczych.

– Czas przepracowany na umowie zlecenie czy w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej musi wliczać się do stażu pracy. Dzięki temu wyrównujemy szanse w dostępie do podstawowych uprawnień pracowniczych, takich jak dłuższy urlop wypoczynkowy, nagrody jubileuszowe czy dodatki stażowe – mówi Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, szefowa MRPiPS.

Szerszy katalog

Zmiany objęte projektem nowelizacji mogą dotyczyć ok. 1,9 mln osób pracujących zarówno w sektorze publicznym, jak i prywatnym. Klaudia Ziętkowska, ekspert ds. kadr i płac w Grant Thornton, przypomina, że dotychczas do stażu pracy wliczano głównie okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę. Nie były natomiast wliczane umowy zlecenia i okresy prowadzenia działalności gospodarczej. Projekt nowelizacji rozszerza ten katalog. Do stażu pracy będzie wliczana pozarolnicza działalność gospodarcza i współpraca z osobami ją prowadzącymi. Wspomniany katalog obejmie również pracę na podstawie umowy zlecenia, agencyjnej lub o świadczenie usług. Uwzględni też okres członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej i spółdzielni kółek rolniczych, a także udokumentowaną działalność zarobkową za granicą, ale inną niż zatrudnienie. Czas dotyczący zawieszenia działalności gospodarczej w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem także będzie wliczany do stażu pracy. Co ważne, we wszystkich przypadkach muszą być opłacane składki na ubezpieczenia społeczne.

– Przedstawiciele MRPiPS przyznają, że wymienione okresy zatrudnienia będą potwierdzane zaświadczeniami wydanymi przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). W przypadku, gdy nie podlegały one zgłoszeniu do ZUS lub dotyczyły pracy zarobkowej za granicą innej niż zatrudnienie, będą weryfikowane na zasadach ogólnych reguł dowodowych. Ciężar udowodnienia okresu zatrudnienia będzie spoczywał na pracowniku. Co istotne, będzie się liczył staż pracy nabyty przed wejściem w życie przyszłej nowelizacji – podkreśla Klaudia Ziętkowska.

Ekspertka zwraca uwagę, że nowe przepisy zaczną obowiązywać już od początku przyszłego roku. Projekt nowelizacji Kodeksu pracy, jak dodaje, nakłada na pracodawców liczne obowiązki.

– Będą oni musieli zweryfikować dokumentację pracowniczą i uwzględnić w niej dodatkowe okresy zatrudnienia. To może wymagać pozyskania zaświadczeń z ZUS lub innych instytucji. Ponadto konieczna będzie aktualizacja w firmach systemów kadrowo-płacowych. Muszą być one dostosowane do nowych przepisów w celu prawidłowego naliczania uprawnień pracowniczych – zaznacza Klaudia Ziętkowska.

Radzi, aby pracodawcy już teraz myśleli o organizowaniu szkoleń dla pracowników HR.

– Powinni oni zapoznać się z rozwiązaniami przyszłej regulacji, aby mogli prawidłowo je stosować. Choć nowe przepisy mają wejść w życie od początku przyszłego roku, to jednak warto, aby pracodawcy już teraz rozpoczęli przygotowania do ich wdrożenia. Warto pomyśleć o aktualizacji polityki firmy i uwzględnić w jej regulaminie możliwość wliczania zleceń i innych form zatrudnienia do stażu pracy. Z pewnością firmowe zespoły HR będą zasypywane pytaniami od pracowników, w jaki sposób należy udokumentować wcześniejszy okres pracy – przewiduje ekspert ds. kadr i płac w Grant Thornton.

Rozwiązania zawarte w projekcie nowelizacji Kodeksu pracy idą w kierunku zrównania sytuacji pracowników, niezależnie od ich wcześniejszej formy zatrudnienia. Oznaczają dla nich korzyści finansowe i zawodowe. MRPiPS podaje przykład pracownika z siedmioletnim stażem pracy. Jeżeli przedłoży on dokumenty potwierdzające czteroletnią pracę na umowie zlecenia, po 1 stycznia 2026 r. będzie miał prawo do 26 dni urlopu wypoczynkowego zamiast dotychczasowych 20 dni.

Dodatkowe koszty dla firm

Pracodawcy muszą liczyć się z nowymi obowiązkami i koniecznością poniesienia dodatkowych kosztów. Będą one związane z aktualizacją dokumentacji pracowniczej i wypłatą świadczeń zależnych od stażu pracy.

– Skala zmian jest znacząca. Nowe przepisy obejmą sporą grupę osób, które dotychczas były pomijane w systemie uprawnień pracowniczych. Przyszła nowelizacja istotnie wpłynie na politykę kadrową wielu firm i instytucji – nie tylko od strony formalnej, lecz także w kontekście budowania bardziej sprawiedliwego i przejrzystego podejścia do pracowniczych uprawnień – uważa Klaudia Ziętkowska.