Otwarta w czwartek przez EDP Renewables farma słoneczna w Przykonie, w Wielkopolsce, jest nie tylko duża (moc 200 MW), ale też dobrze obrazuje polski model transformacji energetycznej.
- Kiedyś były tu kominy elektrowni i maszyny górnicze pracujące w odkrywkowej kopalni węgla brunatnego Adamów [należącej do grupy ZE PAK – red.]. Przeszliśmy jednak z ery węgla do ery odnawialnej energii – powiedział w trakcie ceremonii Mirosław Broniszewski, wójt gminy Przykona.
Gmina usiana farmami
Kopalnia wyczerpała złoże, została zamknięta, a jej teren częściowo zalany, a częściowo zasypany. Grunty zasypane ZE PAK sprzedał inwestorom, którzy postawili na zielone źródła. Wielkiego wyboru nie mieli, bo pokopalniany grunt jest geologicznie niestabilny, a przy deszczach przeistacza się w głębokie błoto. W efekcie gmina Przykona ma dziś na swoim terenie projekty słoneczne i wiatrowe nie tylko EDP Renewables, ale też Energi czy samego ZE PAK.
- Dla gminy oznacza to dochody równe już dziś tym, które kopalnia płaciła w czasach swojej świetności. Stanowią ok. 25 proc. wpływów do naszego budżetu. Kopalnia w szczycie zatrudniała 5 tys. osób, a dzięki rozwojowi OZE w gminie powstało 1,5 tys. nowych miejsc pracy, m.in. w logistyce i przetwórstwie drzewnym – podkreśla Mirosław Broniszewski.
Prądu z węgla wciąż najwięcej
W polskiej energetyce dominuje dziś węgiel, brunatny i kamienny, którego udział w produkcji energii elektrycznej wynosi ok. 70 proc. Udział ten spada powoli, mimo że Polska przyjęła unijny cel osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r. Zielonych źródeł jednak przybywa, zwłaszcza fotowoltaicznych (moc 14,7 GW), które wyprzedziły już źródła wiatrowe (ok. 8,8 GW). Sektor wiatrowy, który w 2016 r. został przez rząd zablokowany restrykcyjną legislacją, a w ostatnich miesiącach dostał upragnioną liberalizację zasad, szykuje się teraz do nowej fali inwestycji.
Portugalsko-hiszpańskie EDP Renewables, które jest właścicielem nowej farmy w Przykonie, uruchomiło też ostatnio mniejszą instalację, w Konarach, też w Wielkopolsce. To hybryda - panele słoneczne dołożono do istniejących wiatraków. Bartosz Fedurek, szef EDP Renewables w Polsce, zapowiedział ostatnio, że w długim terminie firma wróci do inwestycji wiatrowych, które uważa za swój podstawowy biznes.