Dyskusja o losach Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK) w mediach społecznościowych stała się tak gorąca, że zainterweniować w realu postanowiło Ministerstwo Infrastruktury. Piotr Malepszak, wiceminister infrastruktury, oraz przedstawiciele CPK podkreślają, że w przestrzeni publicznej pojawia się wiele informacji dotyczących planów inwestycyjnych kreślonych przez poprzedników i obecny rząd oraz zarząd spółki.
- Chcemy sprostować pewne półprawdy, które pojawiały się ostatnio głównie w mediach społecznościowych i dotyczyły projektu CPK - mówi Piotr Malepszak.
Rafał Garpiel, dyrektor pionu relacji i nieruchomości CPK, informuje, że pracownicy spółki przeprowadzili wiele audytów, których owocem jest opracowanie tzw. Nowej drogi CPK określającej plan inwestycji, który odzwierciedli potrzeby mieszkańców i pasażerów chcących korzystać z lotniska oraz planowanych do budowy i modernizacji linii kolejowych.
Dekada budowy torów
Piotr Malepszak zwraca uwagę, że poprzednie plany CPK dotyczyły tzw. szprych, czyli budowy 2 tys. km nowych linii kolejowych i modernizacji 3,5 tys. torów istniejących (ich modernizacja jest powierzona PKP Polskim Liniom Kolejowym). W przestrzeni publicznej pojawiały się sugestie, że obecnie rząd i CPK chcą zbudować tylko 480 km linii kolejowych.
- Nie wykasowaliśmy żadnych projektów, które były planowane, ale przeprowadziliśmy spotkania z samorządami województw i mieszkańcami oraz powołaliśmy zespół ekspertów, który przygotowuje plan inwestycji w zintegrowaną sieć kolejową - mówi Piotr Rachwalski.
Informuje, że z planowanych przez poprzedników 2 tys. km szprych, faktycznie do 2035 r. miało być zbudowane jedynie 900 km linii, z których spora część miała być wykonana w modelu publiczno-prywatnego partnerstwa (PPP). Warto przypomnieć, że rządowy program z października 2023 r. zakładał wykonanie w tym systemie aż 12 odcinków szprych, w tym części tzw. igreka między Sieradzem a Poznaniem, ale formalnie przygotowania do wyłonienia prywatnych partnerów nie ruszyły.
Piort Rachwalski jest sceptycznie nastawiony do planu budowy linii kolejowych w PPP, podkreślając, że w Polsce model ten dotychczas nie był stosowany, a w Europie jedynie incydentalnie.
Obecna koncepcja zakłada wykonanie przez CPK do 2035 r. m.in. całej sieci igrek łączącej Warszawę z lotniskiem planowanym w Baranowie, Łodzią, Wrocławiem i Poznaniem czy linii biegnącej od Katowic w kierunku granicy z Czechami. Po 2035 r. ma być budowany odcinek CMK Północ ułatwiający dojazd do portów morskich. Piotr Malepszak informuje też, że trwają intensywne przygotowania do wykonania odcinka Łętownia-Rzeszów. Za kluczową uważa też poprawę połączenia od Wrocławia do czeskiej Pragi.
Uwaga na wąskie gardła
Piotr Malepszak, podkreśla też, że obecnie CPK sprawnie współpracuje z PKP PLK, co pozwoli ograniczyć ryzyko powstania wąskich gardeł, po zbudowaniu nowych torów. Wiceminister informuje, że PKP PLK wykonają prace poprawiające przepustowość węzła wrocławskiego, by nie zakorkował się po uruchomieniu igreka. Trwają także przygotowania do przeprowadzenia podobnych prac w Poznaniu, ale tu na finalizację rozmów trzeba jeszcze poczekać.
Dużym wyzwaniem będzie także włączenie nowej sieci CPK w węzeł warszawski, tym bardziej, że w nowej perspektywie unijnej linia średnicowa jest planowana do modernizacji. Piotr Rachwalski informuje, że trwają rozmowy z samorządem wojewódzkim mające na celu wykorzystanie części przepustowości zarezerwowanej dla szybszych połączeń Kolei Mazowieckich na potrzeby ruchu generowanego przez pojazdy z sieci CPK. W okresie przejściowym możliwe jest także szersze wykorzystanie stacji Warszawa Główna zamiast Centralnej. W środę 27 sierpnia PKP PLK ogłoszą także przetarg na modernizację stacji Warszawa Wschodnia, który docelowo także poprawi dojazd do stolicy.
Ostatnio w sprawie CPK pojawia się sporo nieścisłych informacji. Paweł Rydzyński, prezes Stowarzyszenie Ekonomiki Transportu, odniósł się niedawno na LinkedIn do map prezentowanych na stronie kancelarii prezydenta Karola Nawrockiego, określając grafikę jako „nieładną manipulację". Mapki miały pozwolić na porównanie poprzedniego i obecnego zakresu projektu kolei dużych prędkości planowanych przez CPK. Na mapie dotyczącej planów poprzedniej ekipy narysowano wiele istniejących i planowanych linii kolejowych, a na wizualizacji założeń bieżących widnieje tylko igrek oraz linia od Katowic do granicy. „Przygotowanie takiej grafiki bez kontekstowego wyjaśnienia, o co chodzi, delikatnie mówiąc wprowadza w błąd"- napisał ekspert.