Podatnicy mają prawo odliczać w rocznych zeznaniach składki na ubezpieczenie społeczne oraz na ubezpieczenie zdrowotne. W pierwszym przypadku składki odejmuje się od dochodu, w drugim od podatku.
Odliczenie dla każdego
Prawo do pomniejszenia podatku o składki na ubezpieczenie zdrowotne przysługuje niezależnie od tego, czy są one odprowadzane przez płatnika, czy płacone osobiście przez podatnika. To oznacza, że mogą z tego prawa skorzystać nie tylko osoby, które podlegają temu ubezpieczeniu obowiązkowo, ale także dobrowolnie.
Na zawarcie z Narodowym Funduszem Zdrowia umowy dobrowolnego ubezpieczenia decydują się na przykład osoby, dla których jedynym źródłem utrzymania jest umowa o dzieło, a nie ma innych podstaw do obowiązkowego ubezpieczenia, jak np. studia. W każdym razie umowy te nie wiążą się z obowiązkiem ubezpieczenia, czego chociażby wymaga zawarcie innych umów cywilnoprawnych, takich jak umowy zlecenia.
Interpretacje urzędów
Jeżeli zatem ktoś uzyskuje dochody z umów o dzieło i w 2011 r. płacił składki na dobrowolne ubezpieczeni zdrowotne, ma pełne prawo teraz je uwzględnić w rocznym PIT. To prawo zostało uznane m.in. w interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe. Wyraźnie też to potwierdził „Pulsowi Biznesu” Andrzej Kukuła, zastępca naczelnika Urzędu Skarbowego w Zduńskiej Woli. Jak zaznaczył, ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (a ściślej art. 27 ustawy o PIT) nie uzależnia możliwości odliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne od tego czy są to one opłacone obowiązkowo czy też dobrowolnie. Wymaga jedynie, aby objęcie osoby fizycznej ubezpieczeniem zdrowotnym jak również określenie wysokości składki nastąpiło zgodnie z przepisami o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia.
Uwaga - limit
Jedynym ograniczeniem i to dla wszystkich podatników, jest natomiast limit odliczeń. Osoby zatrudnione na etatach nie mają z tym kłopotu, ponieważ w przekazywanych im informacjach o dochodach uzyskanych u pracodawców wpisywane są kwoty do odliczeń. Osoby na umowach o dzieło muszą to samodzielnie obliczyć.
Składka jest opłacana w wysokości 9 proc. podstawy wymiaru, ale przysługujące odliczenie od podatku niższe. Zasadą jest, że odjąć od niego można składki w wysokości 7,75 proc. podstawy wymiaru składki.
Co zapłacone, do odliczenia
Trzeba też pamiętać, że do odliczenia przyjmuje się składki faktycznie zapłacone w danym roku podatkowym. To oznacza np., że składkę za grudzień 2011 r., odprowadzoną w styczniu 2012 r. będzie można uwzględnić dopiero w zeznaniu za 2012 r.
Trzeba też wiedzieć, że składki nie odliczone w jednym roku nie przechodzą na rok następny. Ponadto, że odliczenie nie dotyczy składek:
• których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy,
• których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
I wreszcie należy pamiętać o potwierdzeniu opłacenia składki, czyli posiadać dowód jej zapłaty, np. przelew, wyciąg bankowy lub zaświadczenie z ZUS