Robotyzacja magazynów w Polsce była dotychczas domeną wewnętrznych operatorów logistycznych firm produkcyjnych czy dystrybucyjnych. Operatorom logistyki kontraktowej, a więc obsługującym wielu klientów, inwestycje w nowoczesne urządzenia nie opłacały się z powodu długiego czasu zwrotu z takiej inwestycji. Wkrótce się to jednak zmieni. Pierwszy w Polsce AutoStore u takiego operatora zacznie działać w Łozienicy pod Szczecinem już na początku 2024 r.
– Dotychczas czas zwrotu z takiej inwestycji wynosił blisko 20 lat. W tak długim okresie urządzenia mogłyby się na tyle zestarzeć, że stałyby się nieefektywne. Obecnie po podwyżkach cen energii liczymy, że nasz AutoStore w Łozienicy zwróci się w zdecydowanie krótszym czasie – mówi Wojciech Cipiur, prezes zarządu DSV Solutions w Polsce (DSV).
Wojciech Cipiur nie ujawnia dokładnych kosztów inwestycji – przyznaje, że to wydatek rzędu kilku milionów euro. AutoStore pozwoli DSV na trzykrotną redukcję powierzchni do przechowywania małych towarów, co przekłada się na trzykrotną oszczędność energii elektrycznej i ciepła wykorzystywaną przez magazyn.
Automatyzacja magazynów w Polsce ma przed sobą świetne perspektywy. W najbardziej ekstremalnym znanym mi przykładzie jej wdrożenie przyniosło zmniejszenie zapotrzebowania na pracę z 6 do 2 osób i z 8 do 4 godzin dziennie. Wśród najbardziej zaawansowanych systemów obok AutoStore popularne są obecnie również Shuttle i Miniload. W tym pierwszym automaty układają pojemniki jeden na drugim na całej powierzchni składowania. W dwóch pozostałych ustawiają je na regałach wzdłuż korytarza. System Shuttle jako najszybszy, najlepiej sprawdzi się w magazynach, gdzie potrzebna jest bardzo wysoka wydajność. Natomiast AutoStore jest najbardziej elastyczny, jeśli chodzi o zwiększanie powierzchni i jej kształt, zużywa około 10 razy mniej energii elektrycznej niż dwa pozostałe systemy. Ze względu na ustawianie pojemników bezpośrednio jeden na drugim wysokość składowania ograniczona jest jednak do 8,5 metra. Wybór odpowiedniego systemu zależy od wielkości i kształtu magazynu, branży, przewidywanego rozwoju sprzedaży, wymogów PPOŻ i wielu innych zmiennych.
Głównie e-commerce i fashion
Magazyn w Łozienicy obsługuje przede wszystkim branżę e-commerce i fashion, które charakteryzuje duża liczba drobnych produktów dochodząca do kilkudziesięciu tysięcy u jednego klienta. W przypadku e-commerce dodatkowym wskazaniem jest fakt, że produkty rotują bardzo szybko. AutoStore jest idealnym rozwiązaniem, bo zastępuje wielu pracowników w mało atrakcyjnych, prostych i żmudnych czynnościach. Dzięki inwestycji produkty będą umieszczane przez 60 robotów w 90 tysiącach pojemników, tzw. binach, a pojemniki będą automatycznie układane przez 60 robotów w słupkach jeden na drugim. W hali liczącej 20 tys. m kw. regały AutoStore zajmą 3 tys. m kw.
– Dla pracowników to przede wszystkim oszczędność w chodzeniu. Dzięki robotyzacji operacje będą mogły odbywać się także w nocy, a przesyłki będziemy mogli dostarczyć nawet następnego dnia do odbiorców w Skandynawii, Niemczech, a być może także w Holandii – mówi Zbigniew Kempski, członek zarządu DSV Solutions w Polsce.
Jego zdaniem polska logistyka doszła w swoim rozwoju do miejsca, w którym automatyzacja przestaje być czymś wyjątkowym. W ciągu najbliższych 3-5 lat firma DSV planuje kolejną inwestycję tego typu, choć jeszcze nie wybrała, w jakiej lokalizacji.
– E-commerce lubi handel transgraniczny, stąd idealne dla najemców z tego sektora są lokalizacje wzdłuż zachodniej granicy, jak Wrocław, Zgorzelec, Bolesławiec, Nowa Sól czy Gorzów Wielkopolski – mówi Wojciech Cipiur.
Firma posiada obecnie 230 tys. m kw. powierzchni wynajętych w magazynach w Polsce i zakontraktowała kolejne ponad 100 tys. m kw., które zostaną oddane do użytkowania w ciągu najbliższych 18 miesięcy.
O automatyzacji magazynów w Polsce mówimy od pięciu lat, ale dopiero obecnie firmy przechodzą od słów do czynów. Oprócz podwyżek czynszów i kosztów pracy oraz mediów, które przyspieszyły zwrot z takich inwestycji, na pewno wpłynęły na to wydłużające się okresy najmu w magazynach. Rosnący koszt pieniądza sprawił, że aby uzyskać finansowanie bankowe na budowę magazynów, inwestorzy muszą przedstawić w formie zabezpieczenia umowy przednajmu na dłuższe niż wcześniej okresy. Dlatego również firmy logistyczne, chcąc zapewnić sobie powierzchnie, podpisują dziś umowy średnio na pięć, a nie jak wcześniej na trzy lata. Dłuższe umowy w najlepszych lokalizacjach sprzyjają inwestowaniu w automatyzację, które ma szansę się zwrócić w dłuższym okresie. W Polsce poza pięcioma głównymi rynkami (Warszawa, Śląsk, Dolny Śląsk, Region Centralny, Poznań, Kraków) do lokalizacji takich pretenduje tzw. ściana zachodnia, gdzie hale wynajmują m.in. działające transgranicznie firmy z branży e-commerce. W 2022 r. wzdłuż zachodniej granicy powstało ponad 40 proc. nowej powierzchni magazynowej.
Polska kontra region
Logistyka w Polsce mimo podwyżek czynszów i wzrostu kosztów energii w 2022 r. wciąż oferuje atrakcyjne warunki na tle regionu. Według Wojciecha Cipiura branża spodziewała się podwyżek czynszów, które od połowy 2021 roku urosły o kilkadziesiąt procent. Jednakże czynsze za powierzchnie magazynowe nadal będą mniejsze, niż w innych krajach regionu. Ceny energii rosną natomiast wszędzie i wszędzie ubywa chętnych do pracy w magazynach.
– Koszty pracy są w Polsce o 20 proc. niższe niż na Słowacji i o 30 proc. niższe niż w Czechach. W Polsce mamy też najkrótszy czas oczekiwania inwestorów na nowe powierzchnie. Deweloperzy wciąż biją rekordy – w budowie jest ponad 3 mln m kw. a łączna powierzchnia magazynów przekroczyła 27 mln mkw. – mówi Wojciech Cipiur.
Polska na tle regionu wygrywa jeszcze dużą liczbą pracowników zza granicy, ale według Wojciecha Cipiura, to nie opóźni automatyzacji w logistyce.
Asaj w Siedlcach
DGS Diagnostics w Szczecinie
Hultafors w Szczecinie
Margo w Toruniu
Morele w Sosnowcu
Wszystkie wdrożenia w Polsce wykonała firma Element Logic