Każde państwo członkowskie dokonuje zwrotu, podatnikowi nie posiadającemu siedziby na terytorium kraju, który posiada siedzibę na terytorium innego państwa członkowskiego, (...) podatku od wartości dodanej z tytułu usług wyświadczonych lub rzeczy ruchomych dostarczonych mu na terytorium kraju, przez innych podatników, lub podatku od importu towarów do kraju, o ile towary te i usługi wykorzystywane są na potrzeby transakcji określonych w artykule 17 (3) (a) i (b) VI Dyrektywy. Do celów VIII Dyrektywy, towary i usługi, w związku z którymi możliwy jest zwrot podatku, powinny spełniać wymogi określone w artykule 17 VI Dyrektywy w państwie członkowskim, które dokonuje zwrotu.
VIII Dyrektywa reguluje kwestię zwrotu podatku VAT podatnikom mającym siedzibę w innym państwie członkowskim niż kraj poniesienia wydatków. Wprowadzenie tego rodzaju regulacji jest konsekwencją realizacji zasady neutralności podatku VAT dla podatników. Zgodnie z jej przepisami, podatnik mający siedzibę w jednym z państw członkowskich może wystąpić z wnioskiem o zwrot podatku VAT z tytułu zakupów towarów lub usług dokonanych w innym państwie członkowskim.
Roman Namysłowski
ekspert Ernst&Young
- Jednym z warunków otrzymania zwrotu podatku jest powstrzymanie się od wykonywania na terytorium kraju zwrotu czynności (np. sprzedaż towarów czy świadczenie usług), które podlegają opodatkowaniu VAT. W takim przypadku bowiem podmiot ten powinien dokonać rejestracji dla celów VAT i odzyskiwać go poprzez obniżenie podatku należnego w składanej deklaracji. Wyjątkiem od tej zasady są m.in. usługi, dla których miejscem opodatkowania jest kraj siedziby usługobiorcy. Ponadto dokonane zakupy, z tytułu których chcemy otrzymać zwrot, powinny być związane z działalnością opodatkowaną prowadzoną w kraju siedziby lub zwolnioną, która jednak uprawnia do odliczenia podatku naliczonego (np. eksport towarów). Dodatkowo prawo do zwrotu przysługuje, o ile w porównywalnych warunkach prawo takie przysługiwałoby podatnikowi mającemu siedzibę w kraju zwrotu. Innymi słowy, jeżeli jakieś wydatki nie dają prawa do odliczenia na zasadach ogólnych (tzn. podmiotom zarejestrowanym dla VAT), to zwrot VAT na podstawie VIII Dyrektywy również nie będzie możliwy.
Kwestia zakresu przedmiotowego zwrotu była zresztą przedmiotem rozważań Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. W jednej ze spraw podatnik świadczący usługi zwolnione z VAT w kraju siedziby wystąpił z wnioskiem o zwrot z tytułu wydatków poniesionych w drugim państwie, gdzie tego rodzaju usługi były opodatkowane. W opinii Trybunału przepisy VIII Dyrektywy nie mogą być interpretowane w oderwaniu od zasad określonych w VI Dyrektywie. Dwa systemy odzyskiwania podatku VAT — pomniejszenie podatku należnego i zwrot podatku VAT muszą być oparte na tych samych zasadach. Konieczność istnienia związku z działalnością opodatkowaną musi dotyczyć obu przypadków. Stąd też przyznanie podatnikowi prawa do zwrotu podatku VAT w jednym państwie członkowskim pomimo świadczenia w kraju siedziby wyłącznie usług zwolnionych z VAT byłoby niezgodne z zasadą neutralności.
Tym samym decydując się na złożenie wniosku o zwrot podatku VAT, powinniśmy patrzeć na status podatnika w kraju siedziby i sprawdzić warunki odliczania (zwrotu) podatku w kraju poniesienia wydatku. Jeżeli przepisy obu jurysdykcji nie czynią w tym względzie żadnych ograniczeń, podatnik taki może otrzymać zwrot podatku VAT.