Fiskus dostanie wsparcie z Brukseli

Ministerstwo Finansów (MF) zalała fala krytyki, po tym jak urzędnicy pokazali projekt nowelizacji ordynacji podatkowej, wprowadzający klauzulę obejścia prawa podatkowego. Pomysły zgodnie punktują rządowi koledzy Pawła Szałamachy, szefa resortu finansów, i organizacje pracodawców. Najmocniej jednak ministerstwu dostało się od prawników kancelarii premiera. Uwag było wiele i na tyle dużego kalibru, że na razie projekt nie dostał zielonego światła i nie trafi pod obrady rządu.

— Stały Komitet Rady Ministrów nie skierował na Radę Ministrów projektu klauzuli obejścia prawa podatkowego ze względu na uwagi, jakie do projektu zgłosiło między innymi Rządowe Centrum Legislacji (RCL). Te uwagi zostały dzisiaj w dużej mierze wyjaśnione i liczymy, że projekt dokumentu trafi na komitet jeszcze w lutym — poinformował „PB” Leszek Skiba, wiceminister finansów. Na wprowadzaniu kontrowersyjnej klauzuli połamał już sobie zęby Mateusz Szczurek, poprzedni minister finansów. Paweł Szałamacha już wie, że czeka go trudna przeprawa, uważa jednak, że gra jest warta świeczki. Wkrótce może dostać nieoczekiwane wsparcie od… unijnych technokratów.

— W Brukseli rozpoczyna się Ecofin, czyli spotkanie ministrów finansów Unii Europejskiej (UE). Ma być na nim omawiany projekt pakietu Komisji Europejskiej (KE) dotyczący przeciwdziałania unikaniu opodatkowania, który mówi m.in. o wprowadzeniu klauzuli obejścia prawa we wszystkich krajach Unii — mówi Leszek Skiba. Słowa urzędników z Brukseli nieprędko staną się jednak ciałem, bo jak ocenia nasz resort finansów, prace nad nowymi unijnymi przepisami mogą potrwać nawet dwa lata. — Na razie znane są jedynie założenia dyrektywy — wyjaśnia wiceminister.

Co proponuje KE? Paneuropejską walkę z agresywną optymalizacją podatkową w spółkach. Problem, na którym nasz budżet traci dziesiątki miliardów złotych rocznie, spędza też sen z powiek całej unijnej wspólnocie. Dlatego Bruksela chce namówić państwa członkowskie do większej współpracy na poziomie administracji podatkowej i wymiany informacji. Komisja proponuje również, żeby dochody przedsiębiorstw funkcjonujących w międzynarodowych grupach kapitałowych podlegały opodatkowaniu w państwie, w którym zostały wygenerowane. To powinno powstrzymać transfer przychodów do spółek powiązanych, ulokowanychw rajach podatkowych lub krajach o „bardziej przyjaznej” polityce podatkowej. Duże nadzieje z inicjatywą wiąże fiskus nad Wisłą. Paweł Szałamacha podzieli się z unijnymi kolegami po fachu polskimi pomysłami na uszczelnienie systemu podatkowego.

— Inicjatywa KE jest wsparciem dla naszego pomysłu wprowadzenia w Polsce klauzuli obejścia prawa. Zanim zostanie wypracowana unijna dyrektywa, moglibyśmy sprawdzić, jak to rozwiązanie działa w Polsce, i dzięki temu rzetelnie zbudować polskie stanowisko w trakcie prac legislacyjnych nad dyrektywą — zapewnia Leszek Skiba.

OKIEM EKSPERTA
Klauzula jest niezbędna

RADOSŁAW PIEKARZ, ekonomista i doradca podatkowy w kancelarii A&RT

Klauzula obejścia prawa podatkowego jest instrumentem prawnym, którego Polska bardzo potrzebuje. Warto zwrócić uwagę, że większość rozwiniętych państw, np. Wielka Brytania, taką klauzulę wprowadziło. Jej uchwalenie zaleca również Komisja Europejska w komunikacie z 2012 r. Brak klauzuli sprawia, że fiskus nie jest w stanie zakwestionować operacji nakierowanych na agresywną optymalizację podatkową. Efekt jest taki, że wykorzystując pewne techniki optymalizacyjne, można — zupełnie legalnie — obniżyć swój dochód do zera i w efekcie nie płacić podatku dochodowego. Klauzula sprawiałaby, że przeprowadzenie transakcji nie wywierałoby korzystnych skutków podatkowych, gdyby jedynym jej celem było obniżenie zobowiązań podatkowych. Innymi słowy, transakcja bez tzw. substancji ekonomicznej nie dawałaby korzyści podatkowych.

OKIEM EKSPERTA
Diabeł tkwi w szczegółach

MACIEJ KACYMIROW, doradca podatkowy w kancelarii Greenberg Traurig Grzesiak

Klauzula jest instrumentem w zasadzie niezbędnym dla zapewnienia skutecznej ochrony interesów fiskalnych państwa, a także pewnym wyznacznikiem dojrzałości systemu podatkowego. Diabeł jednak tkwi w szczegółach. Niektóre z rozwiązań proponowanych przez MF budzą istotne zastrzeżenia. Istnieje też obawa, że w praktyce klauzula będzie stosowana w sposób nadmiernie profiskalny — nie tylko w celu zwalczania nadużyć, ale również legalnych sposobów na zmniejszanie obciążeń podatkowych. Biorąc pod uwagę prace nad unijnym pakietem rozwiązań przeciwko unikaniu opodatkowania, można się również zastanawiać nad celowością szybkiego wprowadzenia klauzuli do polskich przepisów. Może się bowiem okazać, że po stosunkowo niedługim czasie będą one wymagać nowelizacji w celu ich dostosowania do rozwiązań unijnych.

JUŻ PISALIŚMY:„PB” z 11.02.2016 r.

SPÓR O KLAUZULĘ: Resort finansów zderzył się ze ścianą uwag i zastrzeżeń do pomysłów, jak walczyć z nieuczciwą optymalizacją podatkową. Urzędnicy ze Świętokrzyskiej przywykli już do krytyki ze strony organizacji pracodawców, cierpkie słowa od kolegów z rządu to nowość.