Jak inwestować w Afryce: Nigeria

Radosław Kułajewicz
opublikowano: 2011-05-21 15:58

W tym odcinku naszego cyklu zbadamy jakie możliwości inwestycyjne oferuje jedna z giełd ze środkowo-zachodniej Afryki. Tym razem odziedzamy Nigerię. Wcześniej byliśmy już na Mauritiusie, w Botswanie, RPA i Kraju Faraonów.

W 1960 Nigeria uzyskała niepodległość, stając się członkiem brytyjskiej Wspólnoty Narodów. W roku 1963 wprowadzono ustrój federacyjny. Poszczególne regiony kraju miały prawo do posiadania własnych konstytucji i odrębnych systemów władzy, co sprzyjało powstawaniu konfliktów wewnętrznych, powodowanych rywalizacją międzyplemienną oraz zatargami między wyznawcami islamu a chrześcijanami i animistami.

Historia Nigerii jest dosyć burzliwa. Kraj ten doświadczył kolonializm, liczne wojny domowy ( w tym najkrwawsza pomiędzy 1967 – 1970  tzw. konflikt biafrański – w której zginęło prawie 1 mln ludzi), a także  kilka wojskowych  zamachów stanu, które były związane także z walką o dostęp do głównego surowca Nigerii – ropy naftowej.  W historii najnowszej historii Nigerii dorobek demokracji jest raczej ubogi. Obecnie Nigeria jest republiką federacyjną z rządem wojskowym. Ustrój opiera się na  dwuizbowym parlamencie – Senat ze 109 miejscami (senatorzy wybierani bezpośrednio na 4-letnią kadencję), Izba Reprezentantów z 346 miejscami (posłowie wybierani bezpośrednio na 4-letnią kadencję). Prezydent spełnia zarówno funkcje głowy państwa jak i szefa rządu; wybierany jest w głosowaniu powszechnym na 4-letnią kadencję. 

Nigeria jest głównie  krajem rolniczym. Uprawia się głównie na eksport: kakaowiec i kauczukowiec (na południu kraju), palmę oleistą (na wschodzie) oraz orzeszki ziemne na północy, natomiast na rynek krajowy: maniok, pochrzyn, ryż (na południu) oraz proso i sorgo (na północy). Hodowla bydła, owiec i kóz rozwinięta w północnej części kraju. Gospodarka Nigerii oparta jest także na wydobyciu surowców. Bogate złoża ropy naftowej znajdują się w delcie Nigru) a rud cyny oraz węgla kamiennego, gazu ziemnego, rud żelaza w obrębie płaskowyżu Jos.  Przemysł obejmuje zakłady: olejarskie, browary, produkcji samochodów (montowane w Kano i Lagos) oraz papiernicze. Dosyć dobrze rozwinięte jest także rybołówstwo.

Najważniejszym surowcem eksportowym Nigerii jest ropa naftowa odkryta w Delcie Nigru na południu kraju. Obecnie wydobycie surowca  w tym rejonie wynosi ok. 2 mln baryłek dziennie. Ocenia się że 75 % eksportu Nigerii pochodzi właśnie  z stamtąd.

Negatywną stroną  działalności wydobywczej jest ogromne zanieczyszczenie środowiska. Mieszkańcy delty nie czerpią korzyści majątkowych z gospodarki, a  większość z nich żyje w ubóstwie.  Jak wskazuje Amnesty International, na obszarach wydobywczych, dochodzi często w łamania praw człowieka, postępującej degradacji  środowiska oraz  walk w wpływy o dochody z instalacji naftowych Najbardziej znanym przykładem jest sprawa Ken Saro Wiwy założyciela Movement for the Survival of the Ogoni People – MSOP, organizacji walczącej o rekompensaty z tytułu zanieczyszczenia środowiska oraz wpływów społeczności lokalnych z dochodów sprzedaży ropy. W  1993 r. został oskarżony o morderstwa a w sfingowanym procesie został skazany na śmierć wraz z 9 innymi osobami z organizacji. W 1996  r. prawnicy w USA reprezentującyc oskarżonych złożyli pozew przeciwko Royal Dutch Shell, którą oskarżyli o spisek wraz z wojskowym rządem Nigerii  mającym na celu fałszywe oskarżenia przeciwko Ken Saro Wiwy. Sprawa zakończyła zasądzeniem odszkodowań od spółki Royal Dutch Shell.

Dochód narodowy wynosi 1000 USD na 1 mieszkańca a inflacja waha się w granicach ok. 6,5 %  (2004). Zadłużenie: 30,55 mld USD (2004). Struktura zatrudnienia: usługi - 20%, rolnictwo - 70%, przemysł - 10%. Handel zagraniczny: eksportuje się głównie ropę naftową, ziarno kakaowe, gumę, natomiast importuje maszyny, wyroby gotowe, chemikalia. Głównymi partnerami handlowymi są: Stany Zjednoczone, Niemcy, Hiszpania, Indie i Wielka Brytania. Obroty w handlu z zagranicą – eksport: 33,99 mld USD, import: 17,14 mld USD.

Nigeria Stock Exchange – http://www.nigerianstockexchange.com  została utworzona 1960 r.  a początek handlu zaczął się rok później. Siedziba giełdy znajduje się w centrum finansowym w mieście Lagos.   Początkowo na NSE było notowanych 19 spółek. Dzisiaj NSE niczym nie odbiega od standardów innych giełd w Afryce, a liczba notowanych walorów wynosi 262.

     
    Jak inwestować w Afryce: NigeriaJak inwestować w Afryce: Nigeria

Zdj. Siedziba NSE w Lagos

Składa się na to : 11 spółek będących własnością rządu nigeryjskiego, 49 spółek pożyczkowych dla przemysłu, oraz 194 pozostałych firm. NSE jest drugą pod względem kapitalizacji giełdą na kontynencie afrykańskim. Handel papierami wartościowymi jest całkowicie skomputeryzowany, a system który go obsługuje to - Automated Trading System (ATS).

W Nigerii działa obecnie kilkadziesiąt biur maklerskich, które są akredytowane przy Nigeria Stock Exchange.

Nad bezpieczeństwem obrotu  stoi  Komisja Papierów Wartościowych i Giełd - THE SECURITIES & EXCHANGE COMMISSION (SEC). 
     
    Jak inwestować w Afryce: NigeriaJak inwestować w Afryce: Nigeria

Zdj. Trading Floor NSE

NSE wyróżnia się właściwie jednym głównym indeksem akcji - All Share Index. Utworzony został on w 1984 r. o wartości bazowej 100 pkt. Obecnie wynosi on 25 717,73 pkt. Ze względu na dużą ilość spółek notowanych na NSE jedynym ułatwieniem jest systematyka  sektorowa:

http://www.nigerianstockexchange.com/sector_list.jsp?type=B§or=AIR

Ciekawą stroną internetową, która pomoże odnaleźć się w gąszczu spółek jest na pewno witryna:

http://www.africaninvestor.net/scripts/cgiip.wsc/africaninvestor/index.r  

dzięki której możemy na śledzić notowania nie tylko w Nigerii ale praktycznie na całym kontynencie.  Oprócz notowań serwis zapewnia także bieżące informacje z rynku.

Pełna lista spółek notowanych na NSE znajduje się tutaj: TUTAJ

Dla zainteresowanych inwestycjami w Nigerii niezbędne jest otwarcie rachunku maklerskiego w jednym z biur akredytowanych przy NSE. Link do listy firm znajduje się TUTAJ

Godnym polecenia są np. Equity Capital Solution -  http://www.equitycapitalsolution-ng.com oraz First Stock Broker Litmited -  www.fslng.com   w którym z sieci można sciągnąć komplet niezbędnych formularzy do otwarcia rachunku. Wybrane biuro, na naszą prośbę wysyła na za pośrednictwem Internetu lub tradycyjnej poczty zestaw dokumentów do wypełnienia i podpisania. Niezbędna także będzie poświadczona notarialnie kopia paszportu i przetłumaczone na język angielski   zaświadczenie z banku potwierdzające nasz  adres zamieszkania.

NIGERIA W PIGUŁCE
Państwo w zachodniej Afryce, nad Zatoką Gwinejską. Na północy graniczy z Nigrem i Czadem, na wschodzie z Kamerunem, na zachodzie z Beninem. Powierzchnia 923,8 tys. km2. Stolicą państwa jest : Abudża (Abuja). Największe miasta: Lagos, Ibadan, Kano, Ogbomosho, Oshogbo.

Język urzędowy: angielski,

Jednostka monetarna to 1 naira = 100 kobo. Wartość 1 zł = 57.0578 NGN
Kraj zamieszkuje obecnie 128,8 mln mieszkańców (2005). Średnia gęstość zaludnienia: 142 osoby/km2.