W tym roku przedsiębiorcy muszą odnaleźć się w gąszczu nowych, skomplikowanych przepisów. Coraz częściej szukają rozwiązań, które pomogą im w przypadku błędów w rozliczeniach z urzędem skarbowym. Ubezpieczenia karno-skarbowe mają swoje pięć minut.
Zabezpieczenie
Ewelina Skwierczyńska, właścicielka Kancelarii Doradztwa Podatkowego TAX-ES, zwraca uwagę, że ze zmianami podatkowymi mamy do czynienia już od kilku lat i większość przedsiębiorców przyzwyczaiła się, że ryzyko błędu w rozliczeniach z urzędem skarbowym jest wysokie.
– Jednak z tak dużymi, a ponadto tak szybko wprowadzonymi zmianami nie mieliśmy jeszcze do czynienia. Nie są one także proste. Wystarczy spojrzeć na wzory wyliczania ulgi dla klasy średniej zawarte w ustawie, których mamy aż cztery. Wiele przepisów jest też nadal niejasnych. W najbliższych tygodniach muszą zostać doprecyzowane oraz opatrzone komentarzami i wyjaśnieniami ministerialnymi — mówi dr Ewelina Skwierczyńska.
Rośnie ponadto wartość ewentualnych kar — obecnie grzywna za wykroczenia skarbowe wynosi od 301 zł do 60 tys. zł. W przypadku przestępstw skarbowych są to kwoty między 1003 zł a 28,9 mln zł, a pomyłka w rozliczeniach podatkowych wynikająca z niedopracowania i pośpiechu w przyjęciu tak wielu skomplikowanych rozwiązań może ujawnić się nawet za kilka lat. Firmy chcą się więc zabezpieczać.
— Dostajemy sygnały od naszych doradców klienta z całego kraju, że w ostatnich kilkunastu dniach znacznie wzrosło zainteresowanie polisami dla księgowych i przedsiębiorców. Niepewność co do interpretacji przepisów sprawia, że wiele firm obawia się popełnienia błędu, za kóry mogą im grozić sankcje karno-skarbowe — mówi Aurelia Szymańska, ekspertka firmy CUK Ubezpieczenia.
Według jej szacunków liczba pytań o taką ochronę jest o 60 proc. większa w porównaniu z II kw. 2021 r. Duże zainteresowanie polisami karno-skarbowymi potwierdza także Monika Kosman, dyrektor działu ubezpieczeń majątkowych w firmie International Risk & Corporate Advisory (IRCA).
— Zmiany podatkowe wprowadzone przez Polski Ład i brak interpretacji nowych przepisów prawa powodują, że zainteresowanie kompleksową ochroną ubezpieczeniową w obszarze odpowiedzialności karno-skarbowej rośnie — przyznaje Monika Kosman.
Zakup
Moment na zakup takiej polisy jest dobry.
— Z naszych doświadczeń wynika, że ubezpieczyciele wciąż są na etapie budowania portfela klientów. Dlatego to dobry moment na zawarcie ubezpieczenia i zbudowanie wieloletniej relacji z ubezpieczycielem — mówi Monika Kosman.
Ponadto na razie stawki nie wystrzeliły w górę.
— Mimo wejścia w życie Polskiego Ładu i dużo większego zainteresowania ubezpieczeniem skarbowym nie odnotowałem wzrostu składek za proponowane ubezpieczenia i nie przewiduję zmian w tym roku. Oczywiście w niektórych przypadkach może dojść do ewentualnego wzrostu składki, ale będzie to spowodowane raczej przebiegiem szkodowym ubezpieczonego, a nie tendencją rynkową — mówi Katarzyna Rydlewska, zastępca dyrektora biura projektów strategicznych w departamencie rozwoju w firmie EIB.
— Z naszych obserwacji wynika, że wzrost ryzyka związanego z odpowiedzialnością podatkową nie spowodował znaczących zmian składek oczekiwanych przez ubezpieczycieli. Nie jest jednak wykluczone, że wkrótce to się zmieni — wtóruje jej Aurelia Szymańska.
Obecnie na polskim rynku dwóch ubezpieczycieli ma w ofercie polisę karno-skarbową — to Uniqa i Allianz.
Ochrona
Polisy karno-skarbowe chronią głównie osoby wykonujące funkcje zarządcze, bo to na nich w pierwszej kolejności skupia się uwaga organów ścigania. Ochroną można objąć jednak także osoby wykonujące czynności księgowe lub kadrowe, które pośrednio albo bezpośrednio odpowiadają za sprawy podatkowe. W polisie można wskazać konkretne osoby z imienia i nazwiska albo ubezpieczyć bezimienną grupę osób, np. wszystkich pracowników działu księgowości.
— Standardowo polisa zapewnia wsparcie ubezpieczyciela w dwóch obszarach. Po pierwsze — w zakresie odpowiedzialności cywilnej pracownika wobec pracodawcy z tytułu uchybień zawodowych za czynności mieszczące się w zakresie objętym umową ubezpieczenia, w tym również osób zatrudnionych na podstawie kontraktu menedżerskiego lub umów cywilnoprawnych. Po drugie — w postępowaniach karno-skarbowych — mówi Katarzyna Rydlewska.
Ubezpieczenie zapewnia też refundację kosztów opinii prawnych, obrony w postępowaniach sądowych z Kodeksu karno-skarbowego, kwot poniesionych wskutek skazania za wykroczenie bądź przestępstwo skarbowe.
— Jest to jedyne na rynku ubezpieczenie, z którego można otrzymać choćby refundację kar sądowych, grzywien i innych kar pieniężnych, nakładanych na gruncie prawa karno-skarbowego — podkreśla Katarzyna Rydlewska.
Wyłączenia
Ekspertka EIB zwraca też uwagę, że w przeciwieństwie do niektórych ubezpieczeń polisy karno-skarbowe nie zawierają wyłączenia winy umyślnej osoby ubezpieczonej w odniesieniu do sekcji ochrony prawnej. Takie wyłączenie obowiązuje jednak nadal w sekcji OC
— Bez tego ochrona byłaby bezcelowa, bo zdecydowana większość spraw karno-skarbowych kończy się niestety orzeczeniem winy umyślnej — mówi Katarzyna Rydlewska.
W ramach polisy karno-skarbowej ubezpieczyciel nie pokryje m.in. kosztów, do których poniesienia ubezpieczony nie był zobowiązany w danym stanie prawnym, ani powstałych w wyniku korzystania z usług osób nieposiadających prawa do wykonywania zawodu.
— Ubezpieczyciel odmówi też zapłaty kosztów wynikających ze świadomego udzielenia przez ubezpieczonego nieprawdziwych lub wprowadzających w błąd informacji lub świadomego dostarczenia sfałszowanych dokumentów. To samo dotyczy zatajenia dokumentów, które mogą mieć wpływ na przebieg postępowania lub świadczenie pomocy prawnej — mówi Monika Kosman.
Trzeba też pamiętać, że polisa odnosi się do polskiego porządku prawnego, więc ochroną ubezpieczeniową objęte są wypadki ubezpieczeniowe zaistniałe na terytorium RP, co do których postępowania toczą się na podstawie przepisów polskiego prawa w sądach polskich.
Opcje
Przedsiębiorcy mogą też pomyśleć o ochronie prawnej w poprzedzającym postępowanie karno-skarbowe sporze podatkowym oraz w zakresie doradztwa podatkowego. Tym bardziej że średni koszt postępowania podatkowego wynosi około 40 tys. zł. Polisa podatkowa obejmuje do trzech takich sporów.
– W praktyce ubezpieczenie podatkowe oraz ubezpieczenie kosztów doradztwa prawnopodatkowego jest zawierane jako rozszerzenie ochrony do ubezpieczenia skarbowego — mówi Katarzyna Rydlewska.
Biura rachunkowe natomiast mogą zawrzeć obowiązkowe albo dobrowolne ubezpieczenie OC przedsiębiorców usługowo prowadzących księgi rachunkowe. Polisa OC chroni przede wszystkim w przypadku błędów, które powstaną w związku wykonywaniem działalności księgowej oraz roszczeniami ich klientów.
— Ochrona wynikająca z obowiązkowego ubezpieczenie OC biura rachunkowego może zostać rozszerzona o ryzyko dobrowolne, w tym dotyczące osobistej odpowiedzialności karno-skarbowej. To dodatek, który dotyczy osób profesjonalnie zajmujących się księgowością i kar nałożonych bezpośrednio na nie. W tym przypadku ubezpieczyciel pokryje koszty obrony, kar administracyjnych i innych kar nałożonych bezpośrednio na ubezpieczonego w wyniku wypadku ubezpieczeniowego — mówi Aurelia Szymańska.