10 lat temu fiskus wydawał rocznie ponad 35 tys. indywidualnych interpretacji podatkowych. Spadek ich liczby nastąpił po 2014 r., w którym podatnicy otrzymali 37891 takich wykładni. Statystycznie był to najwyższy wynik w latach 2009-24, jak czytamy w raporcie o ubiegłorocznej działalności Krajowej Informacji Skarbowej (KIS). Jej dyrektor jest od 2017 r. organem wydającym te interpretacje. Wcześniej zadanie to należało do dyrektorów kilku izb skarbowych.
To nie jest źródło prawa
– Indywidualna interpretacja podatkowa jest wydawana na mocy art. 14b i następnych ustawy Ordynacja podatkowa. Może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych – wyjaśnia Bartosz Czerwiński, adwokat, partner w dziale doradztwa podatkowego EY.
Zwraca przy tym uwagę, że interpretacji tych nie należy traktować jak źródła prawa.
– Nie tworzą one nowych norm wiążących podatników i organy podatkowe co do konieczności stosowania przedstawionej wykładni przepisów. Stanowią jedynie ich prawną interpretację wskazującą, czy podatnik prawidłowo rozumie konkretne regulacje podatkowe, np. w sprawie uprawnienia do korzystania z danej ulgi – tłumaczy ekspert EY.
Rzecz w tym, że we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej podatnik musi opisać swoją sytuację (aktualną lub przyszłą) i nie tylko zadać pytanie o właściwe dla niej zastosowanie określonych przepis, ale także przedstawić własne stanowisko na ten temat. Dyrektor KIS w swojej wykładni stwierdzi, czy podatnik postępuje lub zamierza postępować prawidłowo.
– Trzeba też mieć świadomość, że interpretacje są wydawane tylko w sprawach przepisów prawa podatkowego. Jeżeli pytanie będzie dotyczyło innych zagadnień, wniosek zostanie odrzucony. Ponadto przedstawiony w nim stan faktyczny albo zdarzenie przyszłe i ich własna ocena prawna muszą być opisane wyczerpująco. Ordynacja podatkowa szczegółowo określa informacje, które powinny być tam zawarte – mówi Maciej Hadas, doradca podatkowy, partner w Grant Thornton.
Brak pewnych danych we wniosku nie oznacza jednak, że zostanie on od razu odrzucony. KIS wezwie podatnika do ich uzupełnienia. Jeśli tego nie zrobi albo wykona wezwanie wadliwie, organ pozostawi jego sprawę bez rozpoznania.
– Warto więc dobrze przygotować wniosek. W praktyce nawet poprawnie skonstruowany pod względem formalnym nie jest od razu rozpatrywany - często są kierowane dodatkowe pytania do opisanej przez wnioskodawcę sytuacji. W takim przypadku powinien uzupełnić wniosek niezwłocznie, z zachowaniem wyznaczonego terminu – podkreśla ekspert Grant Thornton.
Zwraca ponadto uwagę, że dyrektor KIS nie wyda interpretacji, jeśli miałaby ona dotyczyć kwestii, które w dniu złożenia wniosku są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej czy celno-skarbowej. Podobnie jest, gdy taka sama sytuacja została rozstrzygnięta w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego.
Wreszcie trzeba wiedzieć, że chociaż interpretacje mogą dotyczyć prawidłowego ustalenia wysokości opodatkowania, spoza ich zakresu są wyłączone ustalenia co do stawek w podatkach pośrednich, czyli w podatku od towarów i usług (VAT) oraz akcyzie. W tych sprawach należy wystąpić o wiążące informacje stawkowe (WIS) i akcyzowe (WIA).
Jaka z tego korzyść
Maciej Hadas podpowiada zarazem, że w ubieganiu się o interpretację pomocny może być wzór wniosku o jej wydanie, określony w rozporządzeniu ministra finansów (MF). Ten wzór (ORD-IN) zawiera dane identyfikujące wnioskodawcę oraz wszystkie formalne dane konieczne dla rozpatrzenia sprawy.
– Ujednolica on formę składanych wniosków oraz zapewnia sprawniejszą obsługę wnioskodawców. Nie jest jednak obowiązkowy – mówi doradca z Grant Thornton.
Warto przy tym wiedzieć, że podatnicy często ubiegają się o interpretacje w takich samych sprawach. Skarbówka radzi przed złożeniem wniosku zajrzeć na stronę eureka.mf.gov.pl, czyli do wyszukiwarki już wydanych wykładni. Można tam sprawdzić, czy ktoś wcześniej zadał podobne pytanie.
– Wydawanie interpretacji indywidualnych ma już swoją długą tradycję. Niewątpliwie są one pomocne, gdy przedsiębiorcy chcą upewnić się co do skutków podatkowych swoich działań albo zabezpieczyć przed działaniami niepożądanymi w przyszłości i często zaskakującymi ocenami organów skarbowych, które mogą interpretować przepisy prawa podatkowego niekoniecznie po myśli podatników – mówi Maciej Hadas.
Indywidualna interpretacja podatkowa chroni przed negatywnymi konsekwencjami dokonanej przez urząd skarbowy albo celno-skarbowy oceny, że podatnik popełnia błędy w stosowaniu prawa. Gdy wynikają one ze stanowiska wyrażonego w wykładni dyrektora KIS, przedsiębiorca nie dopłaci podatku czy też odsetek za zwłokę ani nie zostanie wobec niego wszczęte postępowanie karne-skarbowe. Trzeba jednak mieć świadomość, że ochrona ta trwa do czasu zmiany interpretacji, jej wygaśnięcia lub uchylenia, co może wynikać np. ze zmiany przepisów. Podatnik zostanie o tym poinformowany.
Odwołanie do sądu
Co ważne, podatnik nie musi zgadzać się z treścią uzyskanej interpretacji. Może dać temu wyraz w skardze do wojewódzkiego sądu administracyjnego (WSA) właściwego dla miejsca zamieszkania lub siedziby firmy.
– Ma na to 30 dni od otrzymania interpretacji. W przypadku uchylenia interpretacji przez sąd, KIS ponownie rozpatrzy wniosek w ciągu trzech miesięcy przy uwzględnieniu treści wyroku – wyjaśnia Bartosz Czerwiński.
Natomiast w przypadku otrzymania postanowienia dotyczącego odmowy wydania interpretacji można wnieść zażalenie do KIS. Należy je złożyć w ciągu 7 dni. W razie nieuwzględnienia zażalenia pozostaje skarga do WSA.
Wniosek można złożyć przez internet. By móc to zrobić, należy mieć profil zaufany lub certyfikat kwalifikowany. Są one potrzebne do potwierdzenia tożsamości i podpisania dokumentu w systemie e-Urząd Skarbowy i e-PUAP.
Należy też wnieść opłatę. Wynosi ona 40 zł za opis każdego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Gdy z wnioskiem występuje kilka osób, należy wskazać jeden podmiot, który będzie stroną postępowania. On otrzyma wykładnię, pozostali odpisy. W takim przypadku opłatę mnoży się przez liczbę podatników występujących ze wspólnym wnioskiem.
Na otrzymanie interpretacji można czekać do trzech miesięcy od złożenia wniosku. Jeśli w tym czasie dyrektor KIS jej nie wyda, stanowisko podatnika co do określonego stosowania przepisów w podniesionej przez niego sprawie zostanie uznane za prawidłowe. Przy czym trzymiesięczny termin może być przedłużony, jeśli skarbówka zwróci się o uzupełnienie niepełnego wniosku.
Tyle interpretacji otrzymali podatnicy w ubiegłym roku.
Tyle interpretacji doczekało się w 2024 r. orzeczeń stwierdzających o ich nieprawidłowości.