Czy sprzedaż udziałów w polskiej spółce przez zagraniczny podmiot z siedzibą w Unii Europejskiej, dla którego obrót udziałami stanowi przedmiot działalności i który w kraju siedziby podlega z tego tytułu zwolnieniu z podatku od wartości dodanej, powinna w Polsce podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych?
- Nie podlegają opodatkowaniu czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona. Wówczas mamy do czynienia ze sprzedażą udziałów, z tytułu której zagraniczny podmiot podlega zwolnieniu w kraju siedziby z podatku VAT. Należy jednak zwrócić uwagę, że ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych odnosi się tym zakresie do podatku od towarów i usług. Takie określenie zaś, zgodnie z polską ustawą o VAT, odnosi się wyłącznie do polskiego podatku (VAT w innych krajach Unii Europejskiej jest określany jako podatek od wartości dodanej). Tym samym, skoro omawiana transakcja nie podlega opodatkowaniu polskim podatkiem VAT (ani nie jest z niego zwolniona), będzie ona podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Czy zaciągnięcie pożyczki, z której środki będą w ciągu 12 miesięcy wydatkowane na spłatę zobowiązań spółki, może skorzystać ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych?
- Zgodnie z ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC), zwolnieniu podlegają pożyczki na rozpoczęcie lub prowadzenie działalności gospodarczej. Warunkiem jest udokumentowanie, że pieniądze zostaną na to przeznaczone w ciągu 12 miesięcy od zawarcia umowy. W praktyce w większości przypadków wydatkowanie środków na działalność gospodarczą oznacza spłatę zobowiązań — zwykle przedsiębiorcy dokonują bowiem zakupów z odroczonym terminem płatności. Tym samym zapłata w terminie płatności oznacza tak naprawdę spłatę zobowiązania.
Jeżeli zatem pożyczka zaciągnięta została na spłatę zobowiązań handlowych i środki z tej pożyczki będą wydatkowane w ciągu 12 miesięcy, to, moim zdaniem, może ona korzystać ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych. Nieco inaczej przedstawia się sytuacja w odniesieniu do spłaty zobowiązań pożyczkowych. W takim przypadku władze podatkowe z reguły uznają (choć można z tym podejściem polemizować), że wydatkowanie pieniędzy na taką spłatę nie oznacza wydatkowania środków na działalność gospodarczą i tym samym taka umowa pożyczki nie może korzystać ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych.
Krzysztof Kaczmarek, TPA Horwath Sztuba Kaczmarek