Kiedy słyszy pani określenie kobieca moc, co przychodzi pani na myśl?
Przede wszystkim poczucie sprawczości — przekonanie, że to, co robię, ma sens. Odnosi się to zarówno do rodziny i budowania domu, jak i do moich obowiązków zawodowych, bycia liderką, menedżerką, poczucia, że daję innym możliwość rozwoju zawodowego, ale i samorealizacji, podążania za pasjami. Olbrzymią energię czerpię z obserwowania naszych pracowników realizujących swoje plany zawodowe, ale i te poza pracą, które wspieramy jako organizacja.
Jakie dokładnie działania ma pani na myśli?
Jest ich wiele, ale pierwszy przykład, który przychodzi mi do głowy, to wolontariat pracowniczy. Każdy pracownik Żabki może przeznaczyć do ośmiu godzin w miesiącu na wolontariat w trakcie dnia pracy. Akcje wolontariackie organizowane są przeważnie raz w miesiącu. W listopadzie wraz z wolontariuszami Żabki odremontowaliśmy pomieszczenia w Domu Pomocy Społecznej dla Dzieci i Młodzieży w Poznaniu prowadzonego przez siostry serafitki, w tym salę terapeutyczną do ćwiczeń.
Odpowiedzialność społeczną wymieniają państwo jako jeden z filarów filozofii firmy. Ale co to dokładnie oznacza?
Naszą Strategię Odpowiedzialności tworzą cztery filary: zrównoważony styl życia, pozytywny wpływ na otoczenie, odpowiedzialna organizacja, zielona planeta. Ta strategia jest połączona z naszą strategią biznesową, co ma odzwierciedlenie w naszych działaniach. Podejmując decyzje inwestycyjne, patrzymy na to, jaki wpływ będą miały na przykład na ślad węglowy, liczbę awansowanych kobiet, różnorodność, zaangażowanie pracowników. Dzięki temu jesteśmy wiarygodni dla naszych pracowników, którzy utożsamiają się z działaniami firmy i chętnie w nie angażują. Potwierdzają to wyniki badań Instytutu Gallupa, które stawiają Grupę Żabka wśród 59 pracodawców na świecie o najbardziej angażującej kulturze organizacyjnej.
Żyjemy w czasach kryzysu klimatycznego, więc działania na rzecz planety mają dziś szczególne znaczenie. Co robi Żabka, by im sprostać?
Dbamy o to, żeby w sklepach Żabka było coraz więcej rozwiązań żywieniowych promujących zrównoważony styl życia, czego przykładem jest program żywieniowy Porcja DobreGo!, w ramach którego dostarczamy naszym klientom wartościowe posiłki na każdą porę dnia. Dbamy również o to, żeby ze składników naszych produktów eliminować cukier czy sól, a także substancje konserwujące i sztuczne aromaty. Zmieniamy receptury, podnosząc oznaczenie Nutri-Score naszych produktów. Staramy się także budować pozytywne nawyki i zachowania, promować wiedzę związaną z obiegiem zamkniętym plastiku. Do produkcji butelek do napojów marek własnych używamy tylko tworzyw pochodzących w 100 proc. z recyklingu. Dzięki temu przyczyniamy się do zmniejszenia emitowanego przez nie śladu węglowego i to aż o 33 proc., jeśli porównamy je z tym emitowanym przez opakowania z tworzyw sztucznych. Dajemy też klientom możliwość zwrotu butelek. Od ponad trzech lat przy wybranych sklepach Żabka umieszczamy EKOmaty, do których klienci mogą oddać plastikowe i metalowe opakowania po napojach — dzięki temu trafiają do obiegu zamkniętego i do recyklingu. Pokazujemy, jak duże znaczenie mają małe kroki podejmowane przez nas na co dzień. W tym roku w Bydgoszczy zainaugurowaliśmy inicjatywę Zielona Odnowa, w ramach której kupujący mogą zwracać butelki lub puszki po napojach i dostają za to punkty lojalnościowe w naszej aplikacji, czyli żappsy. W ten sposób budujemy u nich odpowiedzialność środowiskową. Ale to nie koniec.
Zamieniam się w słuch.
Staramy się ograniczyć redukcję zużycia energii elektrycznej przez nasze sklepy. To dlatego od pewnego czasu w naszych placówkach lodówki są zamknięte. Policzyliśmy, że w wyniku tych działań przez ostatnie dwa lata zmniejszyliśmy emitowany przez sklepy Żabka ślad węglowy o ok. 50 proc. Podpisaliśmy też umowy na dostawy energii ze źródeł odnawialnych z farm wiatrowych i fotowoltaicznych.
A jakie działania na rzecz społeczności prowadzi wasza firma?
Chcemy zmieniać nasze otoczenie na lepsze, mieć pozytywny wpływ i być częścią realnej zmiany. Kiedy wybuchła pandemia, Żabka sprzedawała maseczki bez zysku, by wesprzeć społeczeństwo w tym trudnym okresie. Po agresji Rosji na Ukrainę wspieraliśmy obywateli Ukrainy, wysyłając ciężarówki z żywnością i artykułami higienicznymi — łącznie ponad 525 ton produktów. Nadal aktywnie wspieramy społeczność ukraińską — w centrali Żabki w Poznaniu zatrudniamy obywateli Ukrainy. Część naszych franczyzobiorców to także osoby pochodzenia ukraińskiego, które w Polsce prowadzą sklepy Żabka jako samodzielni przedsiębiorcy. Współpracujemy też z organizacjami pożytku publicznego, które m.in. dbają o dobrostan dzieci. Od 12 lat organizujemy program stypendialny dla dzieci naszych pracowników i franczyzobiorców „Żabka z pasją”. Dajemy naszym franczyzobiorcom możliwość uczestnictwa w różnych akcjach charytatywnych, np. od wielu lat jako sieć wspieramy Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy. Angażujemy się także w inicjatywy edukacyjne — nasi specjaliści prowadzą dla studentów informatyki i matematyki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zajęcia z wykorzystywania danych do podejmowania decyzji biznesowych, w trakcie których pokazujemy, jak wykorzystywać algorytmy, sztuczną inteligencję, by jak najbardziej efektywnie wspierać procesy biznesowe. W kontekście współczesności ciekawa jest też rola transformacji cyfrowej, jaką przechodzi Żabka. Przeczytałam, że decyzje biznesowe pomaga państwu podejmować sztuczna inteligencja, wspierają państwo nowoczesne narzędzia pracy i nowoczesną komunikację. Ciekawa jestem, jak to wygląda w praktyce. Transformacja cyfrowa, którą rozpoczęliśmy kilka lat temu, to nie tylko wdrożenie nowych technologii — to kompleksowa zmiana w sposobie pracy naszej organizacji. Technologie AI są obecne w wielu obszarach działalności Grupy Żabka, np. w sferze dotyczącej klienta czy w ramach wsparcia franczyzobiorcy. Wykorzystujemy algorytmy, zaawansowaną analitykę, która pozwala nam efektywnie zarządzać przestrzenią w sklepie. Dzięki nim jesteśmy w stanie odpowiednio dobierać asortyment do konkretnej lokalizacji. Na podstawie danych tworzymy spersonalizowane promocje, w zależności od potrzeb klientów tworzymy ofertę związaną z ich wymaganiami. Na przykład pytamy o to, co na śniadanie mógłby zjeść ktoś, kto jest weganinem albo nie toleruje pewnych produktów. Dzięki algorytmom tworzymy też szereg rozwiązań dla franczyzobiorców, które pozwalają im zamawiać produkty cieszące się największym zainteresowaniem klientów. To skraca ich pracę w tym wymiarze. Algorytmy wykorzystujemy też w wyborze lokalizacji pod nasze nowe sklepy, których co roku otwieramy ponad 1000.
Wrócę do pytania o kobiece moce. Bywają pustym hasłem, dopóki organizacja nie wprowadzi realnych działań, by je czymś wypełnić.
Rzeczywiście, w biznesie bywa z tym różnie. Czy zgadnie pani, ile kobiet zasiada w zarządach firm notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie? Tylko 11 proc. I ta statystyka nie zmienia się od wielu lat. W Żabce jest inaczej. W zarządzie mamy parytet — spośród sześciu osób go tworzących trzy to kobiety. Kobiety pełnią też ważne role w organizacji — są dyrektorkami logistyki, audytu wewnętrznego, działu prawnego. Kobiety są odpowiedzialne za promocję i komunikację, wiele jest nas w zespole finansowym. W zeszłym roku ponad 60 proc. awansów w naszej firmie przyznano właśnie kobietom. To panie stanowią również 62 proc. z ponad 8,6 tys. franczyzobiorców. Równowaga płci jest dla nas bardzo ważna. Dbamy o to, by kobiety czuły się u nas dobrze.
A kiedy tak się dzieje?
Myślę, że wtedy, gdy jesteśmy słyszane, mamy poczucie sprawczości. Kobiety wnoszą do biznesu ważne wartości, nieco inne niż mężczyźni. Ich symbioza i komplementarność, wzajemne uzupełnianie się i dopełnianie może pomóc firmom w bardziej efektywnym rozwoju, zwiększeniu potencjału do rozwiązywania problemów, zwiększeniu innowacyjności. Z mojego doświadczenia wynika, że kobiety zazwyczaj widzą szeroko, potrafią budować dobre zespoły, są cierpliwe i wytrwałe, potrafią dobrze się komunikować. Bardzo często szukamy również u pracodawcy spójności działań z wartościami organizacji. Wtedy mamy poczucie, że razem robimy coś dobrego, ważnego i łatwiej nam się zaangażować w pracę.
A pani osobiście zawsze miała poczucie tej słynnej mocy — sprawczości, napędu do działania czy były momenty zwątpień?
Wiele lat pracowałam przy fuzjach i przejęciach, to mocno zmaskulinizowany świat. Czasem podczas spotkań byłam jedyną kobietą w pokoju. Zdarzało mi się mieć poczucie, że nie jestem dostatecznie wysłuchana.
Jak się pani udawało wychodzić z kryzysów?
Pomogło mi to, że trafiałam na fantastycznych ludzi. Obserwowałam inne kobiety w roli mentorek, coachów, przewodniczących, te, które świetnie odnajdowały się w obowiązkach i zawodowych, i rodzinnych. Dawało mi to poczucie mocy. Zawsze mogłam też liczyć na męża, rodzinę, moich wspaniałych synów i przyjaciół. To oni nieustannie dają mi energię do działania i siłę, by iść do przodu, nawet wtedy, gdy pojawiają się kryzysy.
Ma pani dwóch synów. Czy to słynne łączenie roli zawodowej z domową było kiedykolwiek problemem?
Bywało różnie. Kobiety mają tendencje do tego, by być perfekcjonistkami. Musimy uczyć się tego, by pozwolić sobie na niedoskonałość. Kluczowe jest wsparcie, równowaga we wszystkich sferach życia, dzielenie się obowiązkami z domownikami. Sukcesu nie osiąga się przecież w pojedynkę. Trzeba umieć prosić o pomoc i z niej skorzystać. Dla mnie szalenie ważna jest rodzina, kluczowa jest relacja z mężem, ale również kobiety, które spotkałam na mojej drodze, zawsze dodawały mi sił. Dzięki mojej siostrze i wspaniałym przyjaciółkom, do których zawsze mogę zadzwonić, poradzić się czy zwierzyć, było mi łatwiej w trudnych momentach. Te rozmowy są również często inspiracją. Bardzo mocno również sobie kibicujemy w tematach ważnych dla każdej z nas, a otwartość w relacji, szczerość i zaufanie pozwala mi niejednokrotnie widzieć więcej.
A w jaki sposób Żabka wspiera te kobiety, które decydują się zostać matkami czy po prostu próbują pogodzić swoje życiowe potrzeby?
Staramy się na różne sposoby wesprzeć kobiety w ich rozwoju zawodowym. Chcemy, by po urodzeniu dziecka mogły znów łatwo odnaleźć się w pracy. Oferujemy możliwość pracy hybrydowej, elastycznie podchodzimy do godzin spędzanych w biurze. Matki mogą w ciągu dnia spędzić kilka godzin z dzieckiem, a potem wrócić do obowiązków zawodowych. Jesteśmy otwarci na różne potrzeby naszych pracowniczek i staramy się zawsze znaleźć rozwiązanie korzystne dla obydwu stron.
Co jeszcze przed panią i oczywiście przed Żabką?
Wierzę w to, że liczby kształtują rzeczywistość. Od 25 lat wspieramy rozwój polskiej przedsiębiorczości i wraz z franczyzobiorcami zapewniamy blisko 60 tys. miejsc pracy. Mamy duży wpływ na rozwój społeczno-gospodarczy kraju i chcemy utrzymać ten kurs. A moje osobiste cele? Jestem odpowiedzialna za obszar finansowy organizacji, która w 2022 r. osiągnęła ponad 20 mld zł obrotu, ale swoje zobowiązania postrzegam dużo szerzej. Dziś, oceniając wyniki biznesu na co dzień, patrzę przez pryzmat tradycyjnych miar, takich jak zyskowność czy cash flow, ale również przez pryzmat parametrów niefinansowych, wskaźników ESG, które są miarą naszej odpowiedzialności. Takie spojrzenie pozwala mi ocenić wpływ, jaki mamy na otoczenie, w którym funkcjonujemy. Zależy mi na rozwijaniu działań z obszaru odpowiedzialności społecznej przedsiębiorstwa i zrównoważonego rozwoju, m.in. zmniejszaniu śladu węglowego, jaki emitujemy, wspieraniu zaangażowania naszych pracowników i rozwoju zawodowego kobiet. Te elementy są ważne dla mnie osobiście, ale także dla naszych pracowników i dla ponad 3 mln naszych klientów, którzy codziennie odwiedzają sklepy Żabka.