Maleje kontrola państwa nad monopolistami
Coraz mniej firm jest zobowiązanych do konsultowania z izbami skarbowymi podwyżek cen swoich produktów. W wykazie dołączonym do ostatniego rozporządzenia Ministra Finansów podanych jest osiem takich przedsiębiorstw. Dotychczas lista obejmowała 36 jednostek.
Rozporządzenie w sprawie wprowadzenia obowiązku informowania przez jednostkę gospodarczą izb skarbowych o zamiarze podwyższenia ceny umownej wejdzie w życie 15 października (Dz.U. nr 124 poz. 815). Obowiązek złożenia informacji dotyczy zarówno przedsiębiorstw produkcyjnych, jak i firm handlowych pośredniczących w obrocie towarami, które zostały ujęte w dołączonych do rozporządzenia wykazach.
Wśród wyrobów, jakie znalazły się w wykazie towarów, są środki farmaceutyczne i materiały medyczne, nawozy azotowe amonowe, nawozy azotowe saletrzane, substancje farmaceutyczne, półprodukty farmaceutyczne i opakowania szklane farmaceutyczne. Lista ta w porównaniu do obowiązującej dotychczas, została zmieniona w niewielkim stopniu.
Większa swoboda firm
Radykalnie natomiast spadła liczba firm zobowiązanych do informowania izb skarbowych o zamiarze podwyższenia cen danych wyrobów. Dotychczas wykaz obejmował 36 podmiotów, a obecnie tylko osiem. Na liście znajdują się tylko te firmy, które w danej grupie wyrobów zajmują pozycję monopolisty — czyli posiadają ponad 80 proc. produkcji krajowej. Spadek liczby firm, jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów, związany jest między innymi z likwidacją części przedsiębiorstw, zaprzestaniem produkcji danych towarów.
Fikcyjny monopol
Część przedsiębiorstw wymienionych w wykazie, mimo że są jedynymi w kraju producentami np. nawozów wieloskładnikowych, bezwodnika ftalowego (używanego m.in. do produkcji farb i lakierów) czy błon fotograficznych rentgenowskich, wcale nie posiada pozycji monopolisty. Zakłady Azotowe Kędzierzyn większość bezwodnika ftalowego zużywają na własne potrzeby. Na rynku zaś dostępny jest bezwodnik wytwarzany w krajach byłego ZSRR. Jego znacznie niższe ceny uniemożliwiają wręcz Kędzierzynowi kontrolowanie rynku. Podobnie jest w przypadku warszawskiej Organiki-Foton. Musi ona konkurować z coraz bardziej agresywną ofertą zachodnich firm fotochemicznych. Masowy napływ rentgenowskich błon fotograficznych, po zaniżonych w odniesieniu do średniej światowej cenach, wpłynie najprawdopodobniej na wszczęcie postępowania antydumpingowego w tej sprawie. Stosowny wniosek zamierza złożyć Organika-Foton.