Obecnie komisja jest na etapie opracowywania kierunków i założeń reformy (finalny projekt ustawy ma być gotowy najpóźniej w ciągu dwóch lat). Prof. Leonard Etel, przewodniczący KKPP, poprosił Irenę Lipowicz, rzecznika praw obywatelskich (RPO), o wskazanie największych problemów, z jakimi zwracają się do niej obywatele i przedsiębiorcy.

Dzięki temu komisji będzie łatwiej naprawiać ordynację. „Polskie prawo podatkowe cechuje wyjątkowa zawiłość, częsta zmienność, nadmierna obszerność i brak jednolitej terminologii. Reforma powinna przede wszystkim koncentrować się na zapewnieniu dobrej jakości przepisów zgodnie z konstytucyjną zasadą określoności i pewności prawa” — czytamy w piśmie Ireny Lipowicz do profesora Etela.

Z informacji RPO wynika, że polscy podatnicy mają największe problemy z tzw. wiążącymi interpretacjami podatkowymi, a szczególnie wydawaniem w tym samym czasie sprzecznych interpretacji dotyczących analogicznych stanów faktycznych. „W konsekwencji prowadzi to do odmiennego traktowania podatników” — podkreśla RPO.

Podatnicy żalą się również na zbyt długie oczekiwanie na interpretację, w sytuacji gdy organ odmówił jej wydania i zmusił go do tego dopiero prawomocny wyrok sądu. Rzecznik wskazuje także na pomijanie przez skarbówkę korzystnych dla podatników wyroków sądów administracyjnych, Trybunału Sprawiedliwości UE oraz przepisów prawa unijnego.

MF dostało się też za niewielką liczbę wydawanych interpretacji ogólnych oraz wysoki wskaźnik interpretacji indywidualnych uchylanych przez sądy. „Kolejnym zagadnieniem, które należy uwzględnić w pracach nad reformą prawa podatkowego, jest konieczność zapewnienia względnej równowagi w relacjach podatnik — organ. Przedmiotem licznych skarg, jakie do mnie kierują obywatele, są mechanizmy stosowane podczas kontroli” — informuje Irena Lipowicz.

Podatnicy skarżą się, że postępowania podatkowe mające na celu kontrolę zeznań są podejmowane po znacznym upływie czasu od ich złożenia, bywa że tuż przed upływem terminu przedawnienia. W przypadku zakwestionowania prawidłowości zeznania i określenia zaległości podatkowej upływ czasu oznacza wzrost odsetek za zwłokę. Takie postępowanie generuje dochody budżetu kosztem podatników.

„Najprawdopodobniej cały proces organizacji pracy w organach podatkowych jest ukształtowany w ten sposób, by prawidłowość rozliczeń była kontrolowana w ostatnim roku przed upływem okresu przedawnienia” — zauważa rzecznik. Wytyka resortowi finansów również bezzasadne wszczynanie postępowań karnych skarbowych tuż przed przedawnieniem — w celu zawieszenia biegu terminu.

Zdaniem rzecznika, „regulacje ordynacji podatkowej, które umożliwiają stosowanie takich praktyk, są sprzeczne z zasadą zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa”. Wielką bolączką podatników jest też niezgodne z ordynacją podatkową niezawiadamianie przez organa skarbowe o zamiarze wszczęcia kontroli oraz nieuzasadnione przedłużanie kontroli dotyczących zwrotu VAT. © Ⓟ