Już jesienią wystartuje nowy konkurs dotacyjny „Gospodarka o obiegu zamkniętym (GOZ) w MŚP”. Do naboru będą mogli przystąpić przedstawiciele mikro, małych i średnich przedsiębiorstw z województw: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego, warmińsko-mazurskiego oraz z części mazowieckiego – z wyjątkiem Warszawy i otaczających ją powiatów. Przedsiębiorcy muszą stawić czoła wytycznym związanym z gospodarką obiegu zamkniętego. Mają one pomóc unijnym krajom w osiągnięciu neutralności klimatycznej do 2050 r.
Kto może skorzystać
Arkadiusz Dewódzki, dyrektor departamentu internacjonalizacji przedsiębiorstw w Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP), podkreśla, że GOZ to przede wszystkim dążenie właścicieli firm do zmiany modeli biznesowych.
– Chodzi o nowy sposób podejścia przedsiębiorców do prowadzonej działalności gospodarczej i wytwarzanych produktów – zaznacza Arkadiusz Dewódzki.
Eksperci PARP podkreślają, że w nurt GOZ wpisują się np. wytrzymałe produkty, które są łatwe do naprawienia lub ponownego wykorzystania. Zachęcają przedsiębiorców, aby poddawali recyklingowi wyroby, które już nie nadają się do użytku i odzyskiwali surowce wykorzystane do ich produkcji. Zwracają uwagę, że produkty uboczne wytwarzane w jednym zakładzie produkcyjnym mogą być cennym materiałem dla innej firmy.
Organizowany przez PARP nabór będzie składał się z dwóch etapów. Pierwszy, z pulą 10 mln zł, agencja uruchomi 10 października. Dofinansowanie pokryje koszty opracowania modelu biznesowego bazującego na koncepcji GOZ. Wyspecjalizowany w tej dziedzinie wykonawca przeprowadzi audyt w firmie. Stworzony przez niego model biznesowy ma pokazać zmianę filozofii funkcjonowania przedsiębiorstwa w kierunku obiegu zamkniętego. Dotacja pokryje nawet 100 proc. kosztów projektu.
Natomiast drugi etap naboru wystartuje pod koniec pierwszego kwartału przyszłego roku. Jego budżet to 100 mln zł. Przedsiębiorca przeznaczy dofinansowanie na wdrożenie działań wynikających z opracowanego modelu biznesowego w nurcie GOZ.
Dobre praktyki
Dotacje mogą być szczególnie pomocne dla firm z branży produkcyjnej. To głównie ich właściciele muszą mierzyć się z wyzwaniem, jakim jest troska o środowisko naturalne i wspólne zasoby. Eksperci Koalicji Bezpieczni w Pracy (KBwP) podkreślają, że rozwiązania związane z GOZ są skutecznym narzędziem do walki ze zmianami klimatycznymi i nie ma odwrotu od konieczności wdrażania ich w biznesie. Przedsiębiorcy – jak zaznaczają specjaliści KBwP – muszą opracowywać nowe modele biznesowe, których celem jest zużywanie zasobów w tzw. zrównoważony sposób. Wiedzą o tym doskonale przedstawiciele sektora produkcji odzieży ochronnej i roboczej. Coraz więcej przedsiębiorców z tej branży wprowadza rozwiązania zgodne z koncepcją GOZ w całym cyklu życia produktu – od tkaniny, poprzez wytworzenie wspomnianych ubrań aż po sposoby ich użytkowania.
Marta Wojewnik, przewodnicząca KBwP, zwraca uwagę, że coraz więcej firm świadczy usługę wynajmu specjalistycznej odzieży, co przyczynia się do ochrony klimatu.
– Przedsiębiorstwa, które oferują odzież roboczą wraz z kompleksowym serwisem, zapewniającym jej czyszczenie i naprawę, znacznie ograniczają emisję dwutlenku węgla. Aby utrzymać produkty w obiegu tak długo, jak to tylko możliwe, przedstawiciele biznesu powinni wykorzystywać do ich produkcji trwałe i ekologiczne materiały oraz zwiększać liczbę ich napraw – podkreśla Marta Wojewnik.
Jak dodaje, kiedy kończy się wartość użytkowa wyrobów, firmy przetwarzają je na nowe produkty. Jeśli nie jest to możliwe, utylizują je zgodnie z odpowiednimi normami.
Coraz więcej przedsiębiorców oferujących tkaniny używane w sektorze produkcyjnym ogranicza ilość wytwarzanych podczas działalności odpadów i zmniejsza tym samym jej negatywne oddziaływanie na środowisko.
– Wraz ze wzrostem jakości produktów powinien maleć negatywny wpływ ich wytworzenia na środowisko naturalne. Dlatego przedsiębiorcy, którzy produkują materiały, powinni analizować nie tylko ich właściwości ochronne, ale również kwestie związane z oszczędnością wody, emisją dwutlenku węgla i dotyczące zużycia chemikaliów – zwraca uwagę Ewa Gawrysiak, menedżer na region Europy Środkowo-Wschodniej w firmie TenCate Protective Fabrics, zajmującej się produkcją wysokowydajnych tkanin ochronnych.
Redukcja odpadów
Warto pamiętać o tym, że eksperci PARP sprawdzą, czy realizacja projektów zgłaszanych do konkursu przyczyni się do zmniejszenia zużycia surowców pierwotnych lub znacznie ograniczy wytwarzanie odpadów przez przedsiębiorstwa.
Elżbieta Rogowska, wiceprezes ds. operacyjnych w firmie PW Krystian, produkującej specjalistyczną odzież, podkreśla, że najtrudniejszym elementem w procesie zrównoważonej produkcji są rozwiązania, które służą ochronie zdrowia i życia człowieka, a jednocześnie mają negatywny wpływ na środowisko.
– Takim przykładem są związki PFAS, które ze względu na zwiększoną odporność na wodę, olej i wysokie temperatury bardzo często znajdują swoje zastosowanie w przemyśle odzieżowym. Niestety wspomniane związki łatwo przedostają się do środowiska. Ponadto ich obecność w naszym organizmie może prowadzić do wielu poważnych schorzeń, w tym chorób nowotworowych – podkreśla Elżbieta Rogowska.
Oferowane przez PARP granty mogą pomóc przedsiębiorcom w eliminowaniu tego typu związków z procesów produkcji.
• wprowadzenie do przedsiębiorstwa nowego modelu biznesowego bazującego na rozwiązaniach dotyczących gospodarki o obiegu zamkniętym (oszczędności w zużyciu surowców, znaczne ograniczenie wytwarzania odpadów)
• oferowanie ekologicznych produktów
• zmniejszenie kosztów prowadzenia działalności gospodarczej
• wzrost innowacyjności i konkurencyjności firm
• możliwość wyróżnienia się przedsiębiorstwa na rynku poprzez wprowadzenie rozwiązań w nurcie GOZ
• zmniejszenie wykorzystania surowców pierwotnych
• zwiększenie zużycia surowców wtórnych
• ograniczenie zużycia surowców krytycznych
• zwiększenie wykorzystania odpadów w procesach produkcyjnych
• oszczędności w zużyciu wody
• redukcja wytwarzania ścieków
• zmniejszenie zużycia energii elektrycznej lub cieplnej
• zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii