Nowe rozdanie funduszy UE: miliardy dla firm

Znamy następcę programu operacyjnego Inteligentny Rozwój (POIR). W nowej perspektywie finansowej będą to Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG). Program wesprze przedsiębiorców m.in. w prowadzeniu badań, wdrażaniu innowacji, zaawansowanych technologii i w realizowaniu projektów podnoszących konkurencyjność firm. Ruszyły konsultacje społeczne do nowego programu, które otworzyła Małgorzata Jarosińska-Jedynak, wiceminister funduszy i polityki regionalnej. Potrwają one do 14 kwietnia. Następnie projekt dokumentu trafi pod obrady rządu, a potem do Komisji Europejskiej.

— Na realizację FENG przeznaczamy blisko 8 mld EUR, czyli ok. 36 mld zł. Program będzie realizowany na terenie całego kraju, co pozytywnie wpłynie na rozwój innowacyjności firm — mówi Małgorzata Jarosińska-Jedynak.

Umowa Partnerstwa

Zapowiada, że szczegółowe informacje dotyczące budżetu FENG będą jeszcze doprecyzowane po zakończeniu prac nad Umową Partnerstwa, czyli dokumentem określającym strategię wykorzystania nowej puli funduszy europejskich na lata 2021-27.

Beneficjentami nowego programu będą przedsiębiorstwa i ich konsorcja, przedstawiciele nauki, instytucje otoczenia biznesu, w tym ośrodki przedsiębiorczości, innowacji i instytucje finansowe. Wachlarz wsparcia będzie szeroki. Obejmie granty, instrumenty kapitałowe i gwarancyjne, a także łączące finansowanie zwrotne i dotacyjne.

Małgorzata Jarosińska-Jedynak podkreśla, że FENG będzie oferował wsparcie w ramach trzech priorytetów.

— Pierwszy dotyczy dofinansowania projektów prowadzonych przez przedsiębiorców w takich dziedzinach jak badania i rozwój, wdrożenia nowych rozwiązań, ekspansja zagraniczna, rozwój kompetencji, automatyzacja i robotyzacja oraz zielona gospodarka — wylicza Małgorzata Jarosińska-Jedynak.

Instytucjami odpowiedzialnymi za rozdzielanie pieniędzy na wspomniane projekty będą Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP) i Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR).

— PARP będzie obsługiwała wyłącznie małe i średnie przedsiębiorstwa i ich konsorcja. Natomiast NCBR zajmie się dużymi firmami i ich partnerstwami oraz konsorcjami MŚP i organizacji badawczych — wyjaśnia Łukasz Kościjańczuk, partner w Crido.

Modułowe podejście

Zwraca uwagę na tzw. modułowe podejście do projektów innowacyjnych wspieranych w ramach pierwszego priorytetu FENG.

— Niezbędnym elementem każdego przedsięwzięcia będzie konieczność realizacji B+R lub inwestycji w infrastrukturę badawczo-rozwojową — podkreśla Łukasz Kościjańczuk.

Drugi rodzaj wsparcia w nowym programie określony został jako „Środowisko przyjazne innowacjom”. Chodzi o wspieranie projektów o strategicznym znaczeniu dla polskiej gospodarki.

— Są to przedsięwzięcia dotyczące rozbudowy infrastruktury badawczej, transferu i komercjalizacji technologii powstających na uczelniach i w instytutach. W grę wchodzą też projekty, których celem jest wzmacnianie potencjału instytucji otoczenia biznesu, w tym akceleratorów, klastrów, instytucji badawczych. Szeroki wachlarz wsparcia będzie dotyczył także start-upów — podkreśla Małgorzata Jarosińska-Jedynak.

Wsparcie na wspomniane przedsięwzięcia będzie rozdzielane przez NCBR, PARP, Bank Gospodarstwa Krajowego, Fundację na rzecz Nauki Polskiej i Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badaczy.

Natomiast trzeci priorytet nowego programu dotyczy tzw. pomocy technicznej. Chodzi o wsparcie potencjalnych beneficjentów w ubieganiu się o pieniądze z FENG. Ministerstwo Funduszy i Rozwoju Regionalnego (MFiPR) nadal będzie wspierało firmy na etapie starania się o dotacje i szukało chętnych do prowadzenia nowatorskich przedsięwzięć.

Dwa etapy

Przedsiębiorcy, którzy mają niewielkie doświadczenie w prowadzeniu projektów B+R i pozyskiwaniu pieniędzy unijnych, będą mogli korzystać z bezpłatnego instrumentu STEP („Sprawdzimy Twój Eksperymentalny Pomysł”). Składa się on z dwóch etapów. W pierwszym eksperci pomagają przedstawicielom biznesu zweryfikować wstępne koncepcje projektów, a także przeprowadzić ich analizę pod kątem kryteriów konkursowych. Jeśli przedsiębiorca dopiero szuka pomysłu na wprowadzenie zmian w prowadzonej działalności gospodarczej, będzie mógł skorzystać z drugiej fazy programu STEP — usługi pod hasłem „Innovation Coach”.

Małgorzata Jarosińska-Jedynak przypomina, że jej resort prowadzi kampanię "Nie musisz być Einsteinem", która ma zachęcić polskie firmy do podejmowania nowatorskich projektów.

— Chcemy zmieniać sposób myślenia przedsiębiorców o innowacjach i przygotować ich do korzystania z nowej oferty funduszy europejskich — podkreśla Małgorzata Jarosińska-Jedynak.

Agnieszka Wykrzykowska, senior menedżer w Grant Thornton, uważa, że konsultacje społeczne dotyczące FENG zaczęły się dosyć szybko.

— To daje szansę na sprawne uruchomienie funduszy unijnych. Przedsiębiorcy będą mogli płynnie przejść ze starej do nowej perspektywy finansowej, realizować projekty z w zaplanowanym terminie, bez konieczności długiego oczekiwania na nowe konkursy dotacyjne — zaznacza Agnieszka Wykrzykowska.

Dodaje, że budżety nowego programu i jego poprzednika są bardzo zbliżone.

— Kształtują się na poziomie ok. 8 mld EUR. To całkiem spora suma, biorąc pod uwagę to, jak wiele projektów otrzymało wsparcie z POIR — uważa Agnieszka Wykrzykowska.

Wsparcie zwrotne

Ponadto zwraca uwagę, że w programie FENG więcej pieniędzy niż w POIR może być przeznaczonych na wsparcie zwrotne.

— Przedsiębiorcy powinni być zainteresowani nie tylko pozyskaniem dotacji, ale również wspomnianym finansowaniem zwrotnym, które będzie tańsze od kredytów i pożyczek udzielanych przez banki na zasadach komercyjnych — podkreśla senior menedżer w Grant Thornton.

Szczegóły nowego programu nie są jeszcze znane wszystkie. Zdaniem ekspertki wesprze on podobne projekty do tych, które otrzymały granty z POIR.

— Na wsparcie nadal mogą liczyć przedsięwzięcia związane z działalnością badawczo-rozwojową firm, wdrożeniem jej wyników, ekspansją zagraniczną, transferem technologii, a także wzmacnianiem potencjału instytucji otoczenia biznesu. Przedsiębiorcy, którzy mają doświadczenie w ubieganiu się o granty w ramach kończącej się perspektywy finansowej, nie powinni mieć trudności w pozyskiwaniu nowych dotacji — ocenia Agnieszka Wykrzykowska.