Piękny album niezwykłej artystki (GALERIA)

Marcin DobrowolskiMarcin Dobrowolski
opublikowano: 2016-05-25 14:01

Żyjemy w bardzo ciekawych latach powrotu do spojrzenia na książkę jako dzieło sztuki. Wspaniale wydane albumy często kuszą oko, ale ich kupno bywa bolesne dla portfela. Na szczęście są instytucje, dla których działalność wydawnicza jest misją. Niedawno dołączyło do nich Muzeum Warszawy.

Najnowszą pozycją wartą uwagi jest czterotomowy zbiór Zofia Chomętowska. Albumy fotografki, który powstał dzięki współpracy Muzeum z Fundacją Archeologia Fotofrafii. 

Koncepcja wydawnictwa nawiązuje do rodzinnych albumów, w których pojedyncze odbitki stanowią autonomiczne narracje, a jednocześnie układają się w cykle i sekwencje. Zachęca to czytelnika do podążania za obrazami i szukania związków między nimi. Tak jak w przypadku autentycznych albumów, i w tej publikacji obraz jest przyczynkiem do snucia małych anegdot i wielkich opowieści.

Publikacja składa się z 597 zdjęć zebranych w czterech albumach, odpowiadających etapom życia fotografki – dorastaniu i dojrzewaniu na Polesiu (Entuzjastka 1912–1935), warszawskiej karierze zawodowej fotografki zwieńczonej słynną wystawą zorganizowaną przez Starzyńskiego: Warszawa wczoraj, dziś, jutro (Profesjonalistka 1936–1944), okresowi wojny niosącemu nowe wyzwanie dla jej dokumentalnej pasji (Dokumentalistka 1945), wreszcie powojennej podróży po Europie w związku z ekspozycją Warszawa oskarża poprzedzającej decyzję o emigracji i nowym życiu w Argentynie (Emigrantka 1946–1981). Tytuły kolejnych zeszytów ujawniają zwroty w życiu Chomętowskiej i redefinicje sposobu używania przez nią aparatu fotograficznego.

Te zdjęcia są jak pełna dramatyzmu opowieść o pozornej ciszy przed burzą lat 30., katastrofie wielkiej wojny obracającej świat w ruinę, powolnym powracaniu życia na księżycowy krajobraz powojennej Warszawy i wreszcie epizodzie emigracyjnym, w którym autorka stara się wrócić do spokojnego życia rodzinnego.

Fascynująca jest też różnorodność środowisk, w których z jednakową swobodą poruszała się bohaterka. Niezależnie od tego, czy były to salony arystokratyczne stolicy, redakcje czasopism, europejskie galerie czy ciemnie fotograficzne, wszędzie zachwyca naturalność, świeżość i piękno kadru uchwyconego przez obiektyw aparatu. 

Ta kolekcja jest prawdziwym wydawniczym dziełem sztuki, na które składają się staranny projekt, wykorzystanie oryginalnych technik wydawniczych i pomysłowa koncepcja całości. 

Oprócz szczegółowych podpisów do zdjęć, opracowanych przez autorki, w publikacji znalazły się eseje, w których zawarta jest dodatkowa wiedza o tematyce i układzie dzieła oraz analiza zdjęć w szerszym kontekście historii i estetyki fotografii. 

Zofia Chomętowska. Albumy fotografki

Entuzjastka 1912–1935
Karolina Puchała-Rojek
esej Eweliny Lasoty

Profesjonalistka 1936–1944
Anna Kotańska, Anna Topolska
esej Karoliny Ziębińskiej-Lewandowskiej

Dokumentalistka 1945
Anna Kotańska, Anna Topolska
esej Tomasza Ferenca

Emigrantka 1946–1981
Karolina Puchała-Rojek,
esej Joanny Łuby

Redaktor prowadząca: Małgorzata Mycielska
Projekt graficzny i skład: Anna Piwowar

Wydawcy: Muzeum Warszawy, Fundacja Archeologia Fotografii