Podcast Roku 2024

Szacuje się, że na świecie istnieje 5 mln podcastów, a liczba odcinków to 70 mln. Podcastosfera w języku polskim jest skromna — 10-15 tys., ale jest w czym wybierać, co pokazał konkurs Podcast Roku 2024 rozstrzygnięty w miniony weekend. Była to już czwarta edycja wyboru najlepszej audycji, serialu, autorskiego programu, słuchowiska. Do konkursu zgłosiło się 321 podcastów. Jury, potężne kolegialne ciało liczące ponad 40 członków, do fazy finałowej przepuściło 22. W sobotę poznaliśmy najlepsze podcasty w sześciu kategoriach konkursowych.

Lista nagrodzonych była jednak znacznie dłuższa, gdyż patroni konkursu przyznawali wyróżnienia wybranym przez siebie twórcom. Łączna pula nagród sięgnęła niebagatelnej kwoty 130 tys. zł plus nagrody rzeczowe w postaci ofert realizacji serii podcastowej w profesjonalnych studiach partnerów.

W tegorocznej edycji Podcastu Roku bank rozbiły Sylwia Czubkowska i Joanna Sosnowska, autorki „Techstorii”, wygrywając kategorię nauka, edukacja, technologie i zgarniając Grand Prix konkursu. Ich podcast to cotygodniowa potężna dawka informacji o tym, co dzieje się w świecie big techów i technologii, podawana w łatwo przyswajalny sposób, choć dotycząca niełatwych zagadnień, takich jak odpowiedzialność platform internetowych, etyka, dezinformacja czy cyberryzyko.

mBank robi Jazgot

W tym roku po raz pierwszy w gronie patronów medialnych imprezy znalazł się „Puls Biznesu”. Wręczaliśmy nagrodę w kategorii marka sponsorująca podcast. Zwycięzcą został „Jazgot” — wyjątkowy kryminalny serial-słuchowisko zrealizowany na zlecenie mBanku. Stanowi on część akcji edukacyjnej, której celem jest uświadamianie klientów, społeczeństwa w zakresie oszustw internetowych, przy okazji stwarzając możliwość pozycjonowania marki mBank. Pierwszy sezon powstał w 2023 r., a emisja drugiego rozpoczęła się dwa miesiące temu. Warto dodać, że mBank jest jednym z partnerów kampanii Scamming out! realizowanej od początku października przez „Puls Biznesu” i Bankier.pl, której tematyka idealnie koresponduje ze scenariuszem nagrodzonego podcastu.

Pomysł, scenariusz i udźwiękowienie „Jazgotu” reprezentują bardzo wysoki poziom sztuki audio. Poprzeczki wcale nie zaniżają pozostałe podcasty zakwalifikowane do konkursu, choć nie wszystkie są nagrywane w profesjonalnych studiach nagraniowych. Część z nich to produkcje chałupnicze, realizowane po godzinach, równolegle z pracą zarobkową. Jak powiedziała autorka wyróżnionego podcastu „Zbrodnia bez cenzury”, pieczołowicie przygotowanej i opracowanej audycji kryminalnej, oprócz nagrań siedem dni w tygodniu prowadzi lokal z wyszynkiem.

Podcastowy kombinat

„Techstorie” są emitowane przez TOK FM, i właśnie to radio jest jednym ze zwycięzców konkursu. Nie ma takiej nagrody jak „wydawca podcastów”, niemniej trzeba odnotować to, jak rozgłośnia wyróżnia się w polskiej podcastosferze. Nie jest rzeczą przypadkową, że aż trzy podcasty nagrodzone w konkursie pochodzą ze stajni TOK FM. Radio ma jedną z najlepszych strategii podcastowych na polskim rynku medialnym, pokaźną bibliotekę audycji robionych
profesjonalnie i z dużym zaangażowaniem twórców. Potrafi umiejętnie opakować czołowe audycje jako podcasty, ale produkuje też wartościowe, autorskie programy.

TOK FM udanie adaptuje wzorce z dojrzałych podcastowo zachodnich rynków, gdzie podcasty są integralną i coraz ważniejszą częścią tradycyjnych mediów. Kanały podcastowe mają stacje telewizyjne, radiowe oraz gazety. Nagrywaniem programów zajmują się wydzielone redakcje. W „Guardianie”, który jest prekursorem tego kanału komunikacji (w redakcji ukuto zresztą nazwę „podcast”), realizacją kilku programów emitowanych co tydzień, w tym flagowego „Today in Focus”, zajmuje się 50 osób.

Potężnym medium podcastowym stała się BBC, która ma w ofercie mnóstwo podcastów i wideopodcastów: od politycznych, ekonomicznych, sportowych, dokumentalnych, edukacyjnych po bardzo popularne serie true crime stories, czyli audycje opowiadające kryminalne historie z przeszłości, często będące powrotem do reportaży pisanych wtedy przez dziennikarzy stacji.

Większość podcastów jest darmowa, tylko niektóre dostępne dla subskrybentów. Podcasty generalnie są bezpłatne, choć przybywa kanałów za paywallem. W ubiegłym roku „The Economist” zmienił zasady słuchania swojego flagowego programu „The Intelligence” — darmowe są tylko trzy edycje w tygodniu, do pozostałych dostęp mają subskrybenci.

Jesienią tego roku „The New York Times” schował za paywallem kanał „The Daily”, jeden z najpopularniejszych na świecie codziennych podcastów analizujących bieżące wydarzenia. Od premiery w 2017 r. zdobył kilka milionów słuchaczy. NYT jest kolejnym graczem wagi ciężkiej w podcastosferze mocno inwestującym w ten kanał komunikacji ze słuchaczami. W 2020 r. dziennik kupił Serial Production, firmę, która wyprodukowała najpopularniejszy dotychczas cykl podcastów — „Serial”. Pierwszy sezon z 2014 r. został odtworzony 200 mln razy. Wartość transakcji wyniosła 25 mln USD.

Trump poznał się na podcastach

Media, platformy streamingowe i studia nagrań inwestują w podcasty i wideopodcasty, ponieważ stopniowo stają się one czołowym cyfrowym kanałem informacji, rozrywki, debaty i wpływu. Jednym z głównych tematów na finiszu kampanii prezydenckiej w USA była kwestia udziału Kamali Harris w programie Joe Rogana, jednego z najpopularniejszych podcasterów w USA. Ostatecznie kandydatka demokratów nie przyjęła zaproszenia.

Donald Trump nie miał natomiast żadnych oporów, żeby wystąpić w „Joe Rogan Experience” i przez trzy godziny snuł konspiracyjne teorie w programie. Odcinek obejrzało 37 mln widzów. Przed wyborami odbył całą turę rozmów z podcasterami, czasem nawet dwa wywiady dziennie. Był u Marka „Grabarza” Calawaya, byłego wrestlera, w „7 Feet Underground” (780 tys. widzów), rozmawiał z komikiem Andrew Schultzem (7 mln) i gościł w „Bussin’ with the Boys” dawnego zawodnika NFL (480 tys.). Od czerwca do października wystąpił w 11 podcastach, które miały kilkudziesięciomilionowe grono słuchaczy.

Podcasterzy na Zachodzie są wpływowymi postaciami. Najpopularniejsze kanały konkurują z klasycznymi mediami — wywiad Tuckera Carlsona, autora „The Tucker Carlson Show”, dziennikarza wyrzuconego z Fox News, z Władimirem Putinem obejrzało 200 mln osób.

O ile rynki amerykański i brytyjski uważa się już za nasycony, to polska podcastosfera jest jeszcze w fazie rozwoju, ale bardzo dynamicznie rośnie. Z danych grupy Eurozet, badającej ten rynek od kilku lat, w 2023 r. tygodniowy zasięg podcastów wyniósł 7 mln słuchaczy, o 5,3 proc. więcej niż rok wcześniej. Tyle osób chociaż raz w tygodniu otworzyło podcast. Podcastów słucha około 30 proc. społeczeństwa. W USA wskaźnik wynosi 49 proc., przy czym w grupie 18-29 lat aż 75 proc.