Liderem projektu utworzenia Krajowego Ośrodka Wiodącego i Ogólnopolskiej Sieci Biobanków jest Biobank Wrocławskiego Centrum Badań EIT+. Dołączyło do niego sześć innych placówek. Wspólnie będą zabiegać o wypracowanie jednolitych norm działania. Na ten cel pozyskały od Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego dotację w wysokości blisko 40 mln zł. Polska ma więc szansę, jak zaznacza dr Łukasz Kozera z EIT+, wyjść z „szarej strefy biobankowania” i stać się równorzędnym partnerem międzynarodowych instytutów i jednostek badawczych.
Standardy jakości
Utworzony zostanie jednolity rejestr krajowych placówek, wypracowane mają być również wspólne zasady działania, w tym warunki zbierania danych, pobierania i przechowywania próbek, ich transportu, a także przetwarzania. Dodatkowo zbudowana zostanie infrastruktura IT, która ułatwi gromadzenie danych i umożliwi wymianę wiedzy pomiędzy zrzeszonymi placówkami, które nie tylko przechowują materiał biologiczny, ale stanowią również zaplecze badawcze.
- Biobanki można zdefiniować jako zbiory ludzkiego materiału biologicznego, jak krew, produkty krwiopodobne, tkanki (nowotworowe czy ślina). Biobanki są zatem miejscami, gdzie osoby i pacjenci mogą oddać, a naukowcy pobrać materiał biologiczny do badań naukowych, dlatego ich funkcjonowanie ma szczególne znaczenie dla sektora badań i innowacji, który jest przecież uzależniony w tym obszarze w dużym stopniu od wyselekcjowanego i dobrze scharakteryzowanego materiału biologicznego. To też droga do tak istotnej dla wszystkich medycyny spersonalizowanej – wyjaśnia dr Łukasz Kozera, kierownik Biobanku Wrocławskiego Centrum Badań EIT+.
Z gromadzonych w biobankach próbek korzystają jednostki naukowo-badawcze czy firmy farmaceutyczno-biotechnologiczne. Wykorzystywane są one m.in. w badaniach nad rzadkimi lub nieuleczalnymi chorobami, służą do opracowywanie nowych metod diagnostycznych oraz leków.
Co istotne, Ogólnopolska Sieci Biobanków ma zostać przyłączona do międzynarodowej organizacji zrzeszającej europejskie instytucje biobankowania - BBMRI-ERIC.
Wspólne działania
Projekt będzie realizowany do 2021 r. Jego inicjatorzy liczą, że do tego czasu uda się podnieść jakość pracy polskich biobanków i poszerzyć sieć, zwiększając tym samym konkurencyjność placówek.
Do sieci już teraz należą: Biobank Wrocławskiego Centrum Badań EIT+, Centralny Bank Tkanek i Materiału Genetycznego w Zakładzie Medycznej Diagnostyki Laboratoryjnej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Pracownia Inżynierii Tkankowej w Zakładzie Histologii i Embriologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Pracownia Biobank w Katedrze Biofizyki Molekularnej Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu oraz Regionalne Centrum Naukowo-Technologiczne w Chęcinach koło Kielc.