Pracownicy takich sektorów jak m.in. służba zdrowia, handel, gastronomia, logistyka, transport i produkcja często wykonują obowiązki służbowe wtedy, gdy inni świętują. Za ten okres nierzadko nie otrzymują bonusów. Zgodnie z przepisami jeśli np. świąteczna zmiana została wcześniej wpisana w grafik, pracodawca nie musi wypłacać dodatków za pracę w dni ustawowo wolne.
Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że ponad 40 proc. Polaków pracuje w branżach, które wymagają ich obecności w miejscu zatrudnienia również w dni świąteczne. Jednym z takich sektorów jest FMCG.
– W czasie długiego weekendu, gdy święto zbiega się z niehandlową niedzielą, wolne bywa jedynie incydentalne. FMCG to produkty, które kupujemy codziennie, niezależnie od tego, czy jest poniedziałek, środa, czy 1 maja. To oznacza, że produkcja i logistyka muszą działać bez przerwy, nawet w święta, żeby do koszyków Polaków mogły trafić wędliny, lody, pieczywo i napoje. Ktoś jednak musi je wcześniej wyprodukować, zapakować i dostarczyć – mówi Iwona Wieczyńska, dyrektor regionu w Grupie Progres.
Zwraca uwagę, że w branży FMCG najczęściej funkcjonują systemy czterobrygadowe lub pracy ciągłej.
– Linie produkcyjne zatrzymywane są wyłącznie w sytuacjach wyjątkowych, gdy dochodzi do awarii, wypadków lub wcześniej zaplanowanych przeglądów technicznych. Pracownicy poznają grafiki z wyprzedzeniem, zazwyczaj pod koniec miesiąca. To umożliwia im planowanie czasu wolnego. W praktyce rzadko pokrywa się on z dniami ustawowo wolnymi. Ta grupa pracowników najczęściej spędza je w firmie – podkreśla Iwona Wieczyńska.
W długi weekend majowy praca wre również w restauracjach, hotelach i innych obiektach noclegowych. W ubiegłym roku z ich usług skorzystało aż 3,44 mln klientów, czyli o 12,5 proc. więcej niż rok wcześniej. Na wolne nie może też liczyć wielu pracowników z sektora handlu. Zatrudnia on ok. 2 mln osób, z czego znaczną część stanowią pracujący w sklepach spożywczych, drogeriach, aptekach i na stacjach paliw.
– Jeśli dana osoba wykonuje obowiązki zawodowe w dniu ustawowo wolnym, czyli nie przekracza swojego standardowego czasu pracy, nie przysługuje jej dodatek do wynagrodzenia. Wynika to z faktu, że realizowanie zadań w takim dniu jest traktowane jako czas pracy w ramach normy. Nie mogą być jednak przekroczone przewidziane prawem limity – wyjaśnia Iwona Wieczyńska.
Zgodnie z kodeksem pracy szef może ustalić z podwładnym, że za pracę w dniu ustawowo wolnym, np. podczas majówki, przysługuje prawo do odebrania dnia odpoczynku w innym terminie zamiast dodatkowego wynagrodzenia.
– W takiej sytuacji zatrudniony nie otrzyma wyższej pensji za obecność w firmie, lecz ma możliwość skorzystania z czasu przeznaczonego na regenerację w późniejszym terminie – podkreśla Iwona Wieczyńska.