Ministerstwo pracy szykuje rewolucję — od 2016 r. wsparcie z budżetu mają dostać rodzice nieobjęci ubezpieczeniem chorobowym, m.in. bezrobotne matki, studentki czy zatrudnieni na umowach-zlecenia czy o dzieło — wynika z projektu ustawy, do którego dotarł „Puls Biznesu”.
Propozycja zakłada, że takie osoby będą otrzymywały 1 tys. zł miesięcznie przez rok od chwili przyjścia na świat potomka (w przypadku ciąży mnogiej — nawet przez 71 tygodni). Co więcej, większe wsparcie dostaną także rodzice ubezpieczeni — resort proponuje bowiem podwyższenie do poziomu nowego świadczenia minimalnego zasiłku macierzyńskiego.
Choć zmiany mają wejść w życie od przyszłego roku, to resort pracy proponuje, by nowe świadczenie objęło również rodziców, którym urodziły się dzieci w 2015 r. — byliby uprawnieni do otrzymywania świadczenia rodzicielskiego od 1 stycznia 2016 r. do czasu upłynięcia 52 tygodni od narodzin. Według informacji „PB”, Władysław Kosiniak-Kamysz, minister pracy, ma zaprezentować projekt na dzisiejszym posiedzeniu rządu, a w niedługim czasie na konferencji prasowej, być może z udziałem premier Ewy Kopacz, i trafić do konsultacji społecznych.
Obietnica i weto
Wprowadzenie nowych form wsparcia premier zapowiedziała w exposé. Jakie są szanse, że propozycja wejdzie w życie? Według ustaleń „PB”, projekt nie podoba się Ministerstwu Finansów (MF). Jak łatwo można się domyślić — chodzi o pieniądze. Wedle szacunków resortu pracy, zmiany będą kosztowały budżet 1,2 mld zł. Resort finansów obawia się, że szacunki są zaniżone.
— Na podstawie testu regulacyjnego widać, że pomysł będzie kosztował budżet więcej, niż założył minister pracy. Szacujemy, że będzie to powyżej 1,5 mld zł. Pytanie, czy tych pieniędzy nie można wydać efektywniej. Trzeba też pomyśleć o kosztach dla rynku pracy, jakie niesie ze sobą ustawa — mówi przedstawiciel resortu finansów, chcący zachować anonimowość. MF sprzeciwi się propozycji kolegów z rządu.
— Będziemy walczyli z mechanizmem, jaki proponuje resort pracy, chociaż samego projektu na pewno nie uda się zablokować, bo został — dość ogólnie — zapowiedziany w exposé — twierdzi nasz rozmówca. Jednocześnie MF jeszcze nie zdecydowało, czy wystąpi z kontrpropozycją, czy też w toku konsultacji zaproponuje zmiany w projekcie resortu pracy.
Demobilizacja matek
Eksperci nie mają wątpliwości, że Polska potrzebuje wsparcia dla pobudzenia dzietności. — Potrzebujemy zwiększenia wydatków na cele polityki prorodzinnej, bo rodzi się tak mało dzieci, że tempo kurczenia się społeczeństwa może za 20-30 lat stać się problemem dla gospodarki. Potrzebna jest jednak analiza, na ile nowe świadczenie może stać się bodźcem zniechęcającym do podejmowania pracy — mówi Ignacy Morawski, główny ekonomista BIZ Banku. Trzeba bowiem uważać, by nie wylać dziecka z kąpielą.
— Mamy w Polsce zbyt niską stopę zatrudnienia, szczególnie wśród kobiet, i każde rozwiązanie premiujące osoby niepracujące powinno być analizowane pod kątem właśnie negatywnych bodźców do pracy — dodaje Ignacy Morawski.
Jak to robią w Europie
NIEMCY
Rodzic może otrzymywać zapomogę do 12 miesięcy. Jeżeli drugi rodzic rezygnuje z pracy na rzecz wychowania na co najmniej dwa miesiące, można okres ten przedłużyć o kolejne dwa miesiące. Z wyjątkiem tych dwóch wspólnych miesięcy rodzice mogą dowolnie podzielić okres pobierania zasiłku między siebie, np. przez 7 miesięcy pobierać zasiłek równolegle. Zapomoga obliczana jest według przychodu i wynosi zazwyczaj 67 proc. ostatniej pensji. Minimalne świadczenie wynosi 300 EUR (1,29 tys. zł) miesięcznie, a górna granica to 1,8 tys. EUR (7,7 tys. zł). Wszystkie grupy mają prawo do zasiłku rodzicielskiego. Niemający zarobków własnych studenci, uczniowie czy bezrobotni dostają kwotę minimalną w wysokości 300 EUR miesięcznie.
FRANCJA
Od 1 stycznia 2004 r. Prestation d’accueil du jeune enfant (PAJE) otrzymują wszystkie rodziny, którym urodziło się dziecko lub go oczekują, oraz te, które adoptowały lub czekają na adopcję. Podstawowy zasiłek jest wypłacany w celu pokrycia wydatków medycznych na dziecko poniżej 3 lat lub przez trzy lata, jeśli dziecko jest adoptowane. Miesięczna wysokość świadczenia wynosi 172,77 EUR (732 zł) na rodzinę.