Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z końca września 2015 r. uznał gminę wraz z jej jednostkami budżetowymi za jednego podatnika VAT. Takiego rozstrzygnięcia oczekiwali samorządowcy. Wiele gmin informacja o rozstrzygnięciu Trybunału cieszy, ale jeszcze za wcześnie na świętowanie — muszą dostosować się organizacyjnie do nowych przepisów. O ich oczekiwania i nadzieje spytaliśmy kilku miejskich skarbników.
Dla niektórych to będzie uciążliwe
STANISŁAW LIPIŃSKI, skarbnik Szczecina
Z pewnością zmiany w rozliczeniu VAT wynikające z wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE mogą być uciążliwe dla finansów niektórych samorządów. Wprowadzi to pewne komplikacje od strony księgowej czy organizacyjnej. Mam jednak nadzieję, że Ministerstwo Finansów odpowiednimi regulacjami rozwieje ewentualne wątpliwości odnośnie do zmian. Wiele zależy także od tego, jak wcześniej gmina podchodziła do odliczeń VAT — czy w ogóle go odliczała i czy robiła to także wstecz. Spodziewam się, że początkowo mogą się pojawiać problemy, ale w dłuższej perspektywie to bardzo potrzebne i przydatne zmiany. Nie liczymy jednak, żeby korzyści wynikające z nowych przepisów pozwoliły na mocno odczuwalne zyski.
Zatrudnimy więcej specjalistów
TERESA BLACHARSKA, skarbnik Gdańska
Gmina jako jeden podatnik będzie występowała o interpretację podatku VAT w sprawach swoich jednostek organizacyjnych i będzie miała bezpośredni wpływ na rozliczenie tego podatku. W efekcie ujednolici to sposób rozwiązywania problemów w całej gminie — dotychczas podatek VAT rozliczano na poziomie jednostki organizacyjnej. Poza tym zmiany pozwolą na uporządkowanie i wystandaryzowanie obiegu dokumentów księgowych jednostek budżetowych. Dodatkowo dzięki większemunadzorowi gminy nad tymi jednostkami nowe przepisy wyeliminują błędy i nieprawidłowości w rozliczaniu podatku VAT w tych organizacjach. W dłuższej perspektywie zmiany spowodują sprawniejsze zarządzanie finansami gminy dzięki skorzystaniu z prawa do odliczenia podatku VAT od wszystkich wydatków gminy. Przygotowując się do tej zmiany, planujemy przygotowanie jednolitej procedury (tzw. instrukcji podatkowej) dla wszystkich jednostek organizacyjnych, w tym dla urzędu, a także modyfikację komputerowych systemów finansowo- -księgowych oraz specjalnego modułu, czyli miejsca, w którym dane z rejestrów różnych podsystemów księgowych będą ze sobą zestawiane. Warto jednak zwrócić uwagę, że w wyniku odpowiedzialności, jaką bierze na siebie gmina przy sporządzaniu jednej deklaracji VAT, nastąpi zwiększenie kosztów przeszkolenia księgowych w jednostkach. Będzie konieczne także zwiększenie zatrudnienia specjalistycznej kadry w urzędzie do obsługi jednostek. Na razie nie znamy kosztów wdrożenia wszystkich procedur.
Trudno wyliczyć, ile gmina zyska, odliczając VAT wspólnie. Zmiany byłyby korzystniejsze, gdyby nie wprowadzenie prewskaźnika VAT. Poza tym trzeba wziąć pod uwagę podatek należny od transakcji, które nie były do tej pory opodatkowane w jednostkach budżetowych, ponieważ te jednostki nie były czynnymi podatnikami podatku VAT — były przedmiotowo z niego zwolnione, bo ich obroty nie przekraczały 150 tys. zł.
Raczej nie zyskamy, ale będą jednakowe zasady
EWELINA ŚLUGAJSKA, skarbnik Piły
Czekaliśmy na wyrok TSUE i spodziewaliśmy się takiego rozstrzygnięcia. Dlatego podjęliśmy odpowiednie kroki jeszcze przed jego ogłoszeniem i udało się odzyskać znaczne kwoty z tytułu VAT od realizowanych inwestycji. Natomiast w przypadku przedsięwzięć realizowanych z funduszy unijnych w większości kwoty VAT nie były wliczane do kosztów kwalifikowanych, więc nie ma ryzyka, że będziemy musieli zwracać część dotacji przy ewentualnych korektach deklaracji.
Na razie w naszej gminie nie obowiązują żadne uregulowania odnośnie do spraw organizacyjnych czy obrotu dokumentów księgowych w zakresie łącznego rozliczenia podatku VAT. Prace rozpoczną się po złożeniu projektu budżetu miasta na 2016 rok. Planujemy wprowadzenie jednakowego oprogramowania, które ułatwiałoby zbieranie danych, wyodrębnienie komórki organizacyjnej (w wydziale finansowym), która będzie zajmowała się sprawami VAT, oraz zatrudnienia dwóch dodatkowych osób. Rozważamy również stworzenie zespołów ekonomicznych zajmujących się rozliczeniami VAT w jednostkach oświatowych. Nie obejdzie się także bez dodatkowych szkoleń z zakresu podatku VAT i obsługi programów komputerowych. Takimi szkoleniami zostaną też objęci księgowi jednostek budżetowych, którzy do tej pory nie mieli do czynienia z podatkiem VAT. Rodzi to pewne obawy związane z większą odpowiedzialnością władz miasta i skarbników za zobowiązania VAT. Dlatego zamierzamy uregulować sprawy odpowiedzialności karno-skarbowej, wprowadzając odpowiednie wewnętrzne przepisy.
Na razie jednak musimy czekać na to, jak zmiany zinterpretuje Ministerstwo Finansów. Kiedy powstaną nowe przepisy, pewnie dopiero wtedy będziemy wiedzieli, jak ostatecznie zmiany związane z wyrokiem wpłyną na gminę. Należy się spodziewać, że stosowne przepisy wykonawcze zostaną wprowadzone w drugim kwartale 2016 roku, ponieważ zbliżają się wybory, a to oznacza ewentualne wydłużenie procesu legislacyjnego. Pozytywnym aspektem wyroku jest stosowanie w przyszłości przez wszystkie jednostki samorządu terytorialnego takich samych zasad, bo dotychczas każda robiła to po swojemu. My również przy realizacji inwestycji każdorazowo kierowaliśmy wnioski do ministerstwa o wydanie indywidualnej interpretacji co do możliwości odzyskania VAT. Ewentualne zyski dla budżetu miasta nie są oczywiste. Sprawę dodatkowo komplikuje wprowadzenie prewspółczynnika VAT. Dlatego wydaje mi się, że nasza gmina raczej nie zyska, lecz straci na zmianach w VAT. © Ⓟ