PKO BP czempionem w stajni skarbu państwa

Stu analityków i zarządzających funduszami, którzy wzięli udział w ankiecie “Pulsu Biznesu”, potwierdziło po raz kolejny, że mają niezbyt wysokie mniemanie o większości spółek z udziałem skarbu państwa. W zestawieniu za 2020 r. wypadły one jeszcze gorzej niż w 2019.

W gronie 120 spółek, uwzględnionych w rankingu, znalazło się 17 podmiotów, w których karty rozdaje skarb państwa. Aż osiem nie zmieściło się w pierwszej setce. Kolejne siedem sklasyfikowano w ósmej i dziewiątej dziesiątce. Jedynie PKO BP wybił się z tej mizerii i zajął niezłe 22 miejsce.

Dla porównania, w 2019 r. do pierwszej pięćdziesiątki rankingu przebiły się tylko PZU (40 miejsce) i PKO BP, które zajęło 19 pozycję. Gęsto od spółek z udziałem skarbu Państwa było natomiast pod koniec pierwszej setki, a poza nią znalazły się cztery.

Co ciekawe, choć spółki skarbu państwa wypadły gorzej w 2020 r. pod względem miejsc, to jednak średnia ocena analityków i zarządzających dla tych podmiotów lekko wzrosła – z 48,5 pkt w 2019 r. do 51,7 pkt w 2020 r. (na 100 pkt możliwych). Z drugiej strony warto zauważyć, że oceniający ogólnie w 2020 r, byli bardziej łaskawi, bo średnia dla całego grona ocenionych wzrosła z 59,5 pkt w 2019 r. do 66,1 pkt w 2020 roku. Dystans więc de facto się powiększył.

Inna liga

Na ocenę ogólną w rankingu składały się oceny w pięciu kategoriach. Najbardziej od reszty stawki spółki z udziałem skarbu państwa odstawały pod względem kompetencje zarządu. Średnia dla uwzględnionych w rankingu 120 spółek wyniosła 73,1 pkt., tymczasem dla państwowej siedemnastki ledwie 50,3 pkt. Aż trzynaście sklasyfikowano na miejscach 100-120. W terminologii kolarskiej to już nie ogon peletonu, ale „grupetto”, które podąża własnym tempem na szarym końcu wyścigu.

Choć w rankingu zawarte są suche oceny, bez komentarzy, nie trudno się domyślić, iż problemem zarządów rządowych spółek mogą być motywowane politycznie motywacje i rodeo z prezesami zależnie od tego, w którą stronę powieje wiatr wewnątrz koalicji. To nie tworzy dobrego klimatu do budowy zaufania i kompetencji.

Warto jednak odnotować, że w przypadku kilku spółek nastąpiła dość wyraźna poprawa oceny kompetencji zarządu w porównaniu do 2019 r. Uwagę zwracają przede wszystkim Enea (wzrost oceny o 10,4 pkt), Polska Grupa Energetyczna (+10 pkt), Tauron (+10 pkt) oraz Lotos (+9,4 pkt). Dominuje zatem energetyka, w której w ostatnich miesiącach pojawiły się nadzieje na wydzielenie aktywów węglowych i zieloną transformację. Gwałtownie spadła natomiast ocena kompetencji zarządów firm finansowych. W przypadku Pekao aż o 16,7 pkt, BOŚ o 14,3 pkt, PZU o 12,2 pkt, a Aliora o 6,7 pkt. Na tym tle wyróżnił się PKO BP ze wzrostem o 4,4 pkt. Przypomnijmy, że banki mają za sobą ciężki rok naznaczony obniżkami stóp i rezerwami frankowymi oraz covidowymi.

Awanse i spadki

W sumie ocena kompetencji zarządów spółek skarbu państwa spadła względem 2019 r. o 0,2 pkt, była to jednak jedyna kategoria, w której firmy te zaliczyły regres (przynajmniej bezwzględnie, a nie względnie). Największą poprawę spółki zanotowały w kategorii Sukces w 2020 r., co jest o tyle ciekawe, że rok ten był dla nich pełen wyzwań.

Ankietowani docenili przede wszystkim PGNiG i KGHM (obie spółki zyskały po 29 pkt). Pierwsza zainkasowała odszkodowanie od Gazpromu, które wywindowało jej wyniki, druga korzystała na rosnącym kursie miedzi, co spowodowało, że coraz głośniej dyskutuje się o możliwej wypłacie dywidendy. Analitycy i zarządzający lepiej ocenili także osiągnięcia przedstawicieli sektora energetycznego oraz GPW, która znów stała się modna wśród inwestorów indywidualnych. Największym rozczarowaniem zdaniem analityków była Bogdanka (-21,4 pkt), która w 2020 r. zaliczyła wyraźny regres w wynikach.

W kategorii Sukces spółki z udziałem skarbu państwa zostały ocenione średnio aż o 15,7 pkt gorzej niż przeciętna dla reszty stawki. Blado wypadły także jeśli chodzi o ocenę perspektyw rozwoju (13,5 pkt poniżej średniej) oraz Innowacyjności (15,4 pkt poniżej średniej). Stosunkowo najlepsze perspektywy z tego grona mają zdaniem ankietowanych PKO BP, PZU i KGHM, najgorsze zaś BOŚ, Bogdanka i PKP Cargo. W innowacyjności najwięcej punktów zdobyło również PKO BP, najmniej - PKP Cargo.

Względnie najlepiej kontrolowane przez państwo firmy wypadły w kategorii Relacje inwestorskie, choć i tak średnia była o 4,4 proc. niższa od średniej dla całej stawki. Ankietowani najbardziej cenią komunikację z rynkiem, prowadzoną przez PKO BP, Tauron i Lotos. Pierwsza z nich znalazła się na 11. miejscu w zestawieniu.

Warto jednak zaznaczyć, że na korzyść spółek skarbu państwa przemawia fakt, że to podmioty duże, którym dużo łatwiej wygospodarować budżet na działania IR. Choć wiele małych spółek wykazuje się kreatywnością i sumiennością przy budowaniu relacji inwestorskich, to jednak w przypadku podmiotów z WIG20 wejście na pewien poziom relacji inwestorskich to w zasadzie konieczność. W WIG20 w 2020 r. podmioty kontrolowane przez Skarb Państwa stanowiły większość.

Najlepsi i najgorsi w poszczególnych kategoriach

Cena nie czyni okazji

Spółek, w których państwo rozdaje karty, próżno szukać w czołówce zestawienia tych, których akcje są według ankietowanych ekspertów dobrą okazją inwestycyjną na 2021 r.

Ranking ten otwiera prywatna Selvita, a na podium są ponadto 11 bit studios i Astarta Holding.

PKO BP zajęło 31 pozycję, uzyskując tyle samo punktów co DataWalk (kurs tej spółki urósł w 2020 r. o 250 proc.). PZU to numer 42, a Bank Pekao 59. Nas końcu stawki znalazły się natomiast PKP Cargo, Grupa Azoty, PKN Orlen, Bogdanka i BOŚ.