Stadnina Koni w Prudniku to bogata historia, renoma i uznanie. Jaka jest recepta na sukces według państwa?
Myślę, że przede wszystkim różnorodność. Trzeba sobie uświadomić, że Stadnina Koni Prudnik działa nieprzerwanie od 1949 roku. Przez lata funkcjonowała jako przedsiębiorstwo państwowe, obecnie jest jedną ze spółek hodowli zwierząt o szczególnym znaczeniu dla gospodarki narodowej, nad którą nadzór sprawuje Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. W spółkach tych prowadzona jest hodowla twórcza i zachowawcza oraz gromadzony jest najcenniejszy materiał genetyczny roślin i zwierząt decydujący o postępie biologicznym. Dzięki temu polscy rolnicy mają dostęp do wysokiej jakości materiału nasiennego roślin i zarodowego zwierząt. Stadnina ma do spełnienia zadania strategiczne: wykonuje działania misyjne, ważne z punktu widzenia polityki rolnej państwa, a przy tym jest na tyle silna ekonomicznie, aby skutecznie pokrywać koszty hodowli. Co ważne, my nie tylko hodujemy konie, ale staramy się zachować ciągłość cech cenionych ras – w Prudniku jest realizowany program hodowli koni rasy małopolskiej.
Ale SK Prudnik to nie tylko konie…
To prawda. To także hodowla bydła mlecznego rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czerwono-białej, czarno białej oraz rasy zachowawczej polskiej czerwono-białej – całe stado liczy niemal 1500 sztuk. Skala działalności agrarnej naszego gospodarstwa to obecnie ok. 5700 ha gruntów usytuowanych w powiatach prudnickim, raciborskim i nyskim. Prowadzimy produkcję roślinną towarową zorientowaną na sprzedaż. Oferujemy zboża (pszenica, jęczmień, owies), kukurydzę ziarno, soję, rzepak i buraki cukrowe. Część produkcji roślinnej ukierunkowana jest na uprawę roślin paszowych stanowiących podstawę zaspokojenia własnych potrzeb żywieniowych w produkcji zwierzęcej. Posiadamy własne magazyny zbożowe, silosy, czyszczalnię i suszarnię zbóż. To zwiększa niezależność i efektywność produkcji rolnej.
W jaki sposób stadnina łączy tradycję z nowoczesnym zarządzaniem gospodarstwem rolnym i komercyjną działalnością?
Kontynuujemy hodowlę koni rasy małopolskiej, która ma wielowiekową tradycję w Polsce. Kultywujemy dawne metody wychowu i treningu, a pracę z końmi opieramy na zaufaniu i doświadczeniu przekazywanym z pokolenia na pokolenie. Ponadto uczestniczymy w pokazach hodowlanych i zawodach jeździeckich o zasięgu krajowym i międzynarodowym. Nowoczesne aspekty działania Stadniny to głównie zarządzanie gospodarstwem rolnym poprzez wykorzystanie nowych technologii – nowoczesnych maszyn rolniczych, systemów nawożenia, monitorowania, badania gleb, analizy jakości paszy, analizy stanu zdrowia koni i bydła z użyciem technologii cyfrowych oraz przyjęcie ekologicznego kierunku rozwoju firmy zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju. Wykorzystując wszystkie powyższe aspekty stadnina jest żywym pomnikiem historii, ale też konkurencyjnym przedsiębiorstwem działającym na rynku rolnym.
Jakie inwestycje infrastrukturalne lub organizacyjne były w ostatnich latach kluczowe dla rozwoju spółki?
W ubiegłym roku otrzymaliśmy dokapitalizowanie z Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa w kwocie blisko 9,5 mln zł netto. Środki te zostały przeznaczone na najpilniejszą potrzebę odnowienia parku maszynowego firmy. Dzięki temu nasze gospodarstwo wzbogaciło się o nowoczesny sprzęt rolniczy, który znacząco usprawnił codzienną pracę. Przy zastosowaniu nowoczesnych technologii zyskaliśmy na czasie, poprawiliśmy efektywność, a także obniżyliśmy koszty, rezygnując z części usług firm zewnętrznych.
Kolejną niezwykle istotną inwestycją w naszej firmie, już ze środków własnych, była modernizacją infrastruktury krytej ujeżdżalni. Dzięki przeprowadzonym pracom obiekt zyskał nowoczesne wyposażenie, oświetlenie i nawierzchnię najwyższej jakości. Inwestycja ta znacząco podniosła komfort oraz bezpieczeństwo jeźdźców, a także stworzyła nowe możliwości organizacji zawodów i innych, różnego rodzaju imprez konnych o charakterze sportowym i rekreacyjnym. Modernizacja stanowi ważny krok w dalszym rozwoju naszego ośrodka oraz potwierdza nasze zaangażowanie w promowanie sportów jeździeckich na wysokim poziomie.
Jakie są obecnie największe wyzwania w branży hodowlanej – zarówno w aspekcie ekonomicznym, jak i organizacyjnym?
Hodowla koni i bydła ma ich wiele. Największym problemem pozostają rosnące koszty utrzymania, pasz, energii i usług, przy jednoczesnej niestabilności cen produktów rolnych. Dużym obciążeniem są także wymogi związane z ochroną środowiska i dobrostanem zwierząt, które choć potrzebne, generują dodatkowe nakłady. Z perspektywy organizacyjnej istotnym wyzwaniem jest niedobór wykwalifikowanej kadry, konieczność modernizacji obiektów oraz ich dostosowania do coraz bardziej rygorystycznych norm unijnych. Zmieniające się oczekiwania rynku i konsumentów wymagają natomiast większej elastyczności, inwestycji w nowe technologie i profesjonalizacji całej branży.
Jakie wyzwania ekonomiczne stoją dziś przed przedsiębiorstwami rolnymi i stadninami o zróżnicowanym profilu działalności?
Głównie – rosnące koszty produkcji. Wysokie ceny energii, pasz, paliw i środków ochrony roślin znacząco obciążają budżety gospodarstw, podczas gdy ceny produktów rolnych i usług nie zawsze rekompensują te wydatki. Dodatkowym wyzwaniem jest konieczność dostosowania się do coraz bardziej restrykcyjnych wymogów środowiskowych i dobrostanowych, które – choć ważne – wiążą się z dużymi nakładami inwestycyjnymi. Przedsiębiorstwa o szerokim profilu działalności muszą też umiejętnie łączyć różne kierunki produkcji i usług, zachowując ich rentowność oraz spójność organizacyjną. W warunkach niestabilnego rynku i zmieniającej się polityki rolnej kluczowego znaczenia nabiera dziś elastyczność, dywersyfikacja źródeł przychodu i inwestowanie w nowoczesne technologie zwiększające efektywność.
Rynek koni w Polsce i Europie dynamicznie się zmienia. Jak te zmiany wpływają na działalność Stadniny?
W ostatnich latach obserwujemy rosnące zainteresowanie końmi sportowymi, rekreacyjnymi oraz końmi o wysokich walorach użytkowych. To sprawia, że stadniny muszą jeszcze bardziej dbać o jakość materiału hodowlanego, selekcję oraz profesjonalne przygotowanie koni do dalszej kariery sportowej lub użytkowej. Wzrost wymagań klientów, zarówno krajowych, jak i zagranicznych, wymusza także inwestycje: w infrastrukturę, w szkolenie kadry, w nowoczesne metody hodowli. Jednocześnie otwarcie rynków europejskich stwarza nowe możliwości eksportowe, ale też większą konkurencję, dlatego kluczem do sukcesu staje się utrzymanie wysokich standardów i budowanie silnej, rozpoznawalnej marki.
Na koniec powiedzmy coś więcej o państwa działalności sportowej.
Nie tylko sportowej, bo również rekreacyjnej i edukacyjnej. Odgrywamy także rolę animatora społeczności lokalnej – współpracujemy z samorządem i organizacjami pozarządowymi, a poprzez Ludowy Klub Jeździecki „Olimp Prudnik” działający przy Stadninie organizujemy zawody jeździeckie i imprezy hodowlane. Czołowy zawodnik klubu, Damian Zmorek, to najlepszy zawodnik w konkurencji skoków przez przeszkody za rok 2024 w rankingu Opolskiego Związku Jeździeckiego. Od ubiegłego roku SK Prudnik współpracuje także z Zuzanną Społowicz, Mistrzynią Polski Juniorów w WKKW (wszechstronny konkurs konia wierzchowego) i finalistką Mistrzostw Europy Juniorów. Ta utalentowana zawodniczka dosiada wierzchowców Irwid i Dżaurus wyhodowanych w Prudniku – na Dżaurusie wywalczyła 8 miejsce w ubiegłorocznych ME w Strzegomiu.