Polska stolica rozwinęła się wzdłuż malowniczej skarpy wiślanej i zachowała, a właściwie odbudowała, jedyną w Europie panoramę miasta historycznego.
Trakt Królewski to nazwa drogi, której początkiem jest średniowieczne miasto z Zamkiem Królewskim otoczone murami, wpisane — dzięki jego niezwykłej odbudowie — na listę światowego dziedzictwa kultury. To ulice: Krakowskie Przedmieście — powstałe w XVIII w., uwiecznione w obrazach Bellotta, ukazujące 40 pałaców, Nowy Świat — ulica XIX-wiecznych rezydencji mieszczańskich, to w końcu Aleje Ujazdowskie, uformowane w obecnym kształcie w XX w. jako reprezentacyjna cześć miasta — siedziba instytucji państwowych i ambasad. Mało kto wie, że przy Trakcie Królewskim znajduje się aż 8 siedzib królewskich i wspaniałe ogrody. Niemal wszędzie da się znaleźć ślady życia Fryderyka Chopina, a w wyrafinowanych budowlach historycznych znajdują się muzea i aktywne centra sztuki współczesnej.
Forum Partnerów
Ukazanie bogactwa warszawskiego Traktu Królewskiego, nie tylko jego architektury, ale i znakomitych zbiorów, licznych festiwali muzycznych i centrów sztuki, otwarcie ich dla turystów z całej Europy, stworzenie nowego wizerunku Warszawy jako miasta przyjaznego, bezpiecznego i atrakcyjnego — oto główne cele projektu „Trakt Królewski”. To niełatwe, gdyż ta część centrum Warszawy pozostaje bardzo zaniedbana, a społeczna nieufność dla zmian jest znaczna. Projekt „Trakt Królewski” zainicjował we wrześniu 2003 r. minister kultury Waldemar Dąbrowski. Głównym partnerem projektu stał się, w wyniku porozumienia podpisanego 4 lutego 2004 r., prezydent Miasta Stołecznego Warszawa — Lech Kaczyński.
Instytucje kultury i edukacji przy Trakcie wymagają przystosowania do potrzeb turystyki i uatrakcyjnienia swej działalności. Dla przykładu: przyspieszyły ostatnio, ciągnące się od wielu lat (z braku środków) prace przy konserwacji Arkad Kubickiego i rekonstrukcji ogrodów Zamku Królewskiego. 1 maja 2004 r. uroczyście przywrócona zostanie mieszkańcom Warszawy wspaniała królewska panorama od strony Wisły. W przyszłości rekonstrukcja ogrodów królewskich „dotrze” do Wisły.
Rozpoczęły się już prace projektowe, których rezultatem będzie gruntowna przebudowa i zmiana wizerunku ul. Krakowskiego Przedmieścia. Zaplanowano odbudowę Pałacu Saskiego i Pałacu Bruehla, odbudowę Pałacu Karasia w pobliżu pomnika Mikołaja Kopernika, a także zmianę organizacji ruchu i parkowania w tym rejonie. Powstanie również Centrum Chopinowskie — w wykupionej przez ministra kultury na ten cel kamienicy, usytuowanej tuż obok Pałacu Ostrogskich.
Partnerami projektu „Trakt Królewski” zostało 19 instytucji kultury i edukacji — zarówno centralnych, wojewódzkich, jak i miejskich, m.in. Uniwersytet Warszawski i Akademia Sztuk Pięknych, Muzeum Narodowe, Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, Muzeum Etnograficzne, Łazienki Królewskie i Wilanów. Również kościoły przy Trakcie przygotowują własne projekty, wzbogacające ten program. Lista zainteresowanych, w tym także instytucji biznesu, firm, stowarzyszeń i fundacji jest otwarta. Uczestnicy utworzą wkrótce formalną instytucję — Forum Partnerów Projektu „Trakt Królewski”.
Perspektywy
Skąd środki finansowe na realizacje tak ambitnych przedsięwzięć? W jakiej mierze wszystkie te poczynania są realne? Przyjęta w styczniu 2004 r. strategia działania zakłada pozyskanie dla realizacji projektów środków z funduszy unijnych. Minister kultury, w ramach programu „Promesa Ministra Kultury”, deklaruje pomoc w zapewnieniu środków własnych dla najlepszych projektów współfinansowanych z pieniędzy unijnych. Uczestnicy projektu uczą się intensywnie zasad pozyskiwania środków finansowych z różnych źródeł. „Trakt Królewski” przygotowuje ofertę turystyczną. Wspólnym staraniem powstanie „produkt turystyczny” miasta Warszawy, oparty na wartościach, i atrakcje, związane z turystyką kulturową. Wyeksponowane zostaną ważne budynki zabytkowe, instytucje, oferta kulturalna oraz „wydobyta” zostanie historia, znaczenie i symbole Traktu Królewskiego. Szczególną atrakcją stanie się zapewne doroczna, masowa impreza kulturalna, budująca nowy wizerunek Warszawy na europejskim rynku turystycznym.
Projekt „Trakt Królewski” zrealizowany będzie do 2013 r., ale już w czerwcu 2006 r. mieszkańcy Warszawy i turyści zobaczą pierwsze rezultaty prac modernizacyjnych i spotkają się na wielkiej imprezie kulturalnej.
Realizacja projektu „Trakt Królewski” to część strategii rozwoju kultury, opracowanej przez ministra kultury. Tworzenie narodowych produktów turystycznych obejmie w przyszłości również Kraków, Gdańsk, Wrocław i Poznań: podobnie jak Warszawa mają szanse stać się znaczącą atrakcją turystyki kulturowej w zjednoczonej Europie. Trzymajmy kciuki za to, aby był to wielki sukces Polski.
Dodatek: "Unia dla kultury"
Opracowanie: Ministerstwo Kultury
Autorzy: dr Monika Smoleń, pełnomocnik ministra kultury ds. Narodowych Programów Kultury, Agnieszka Odorowicz, pełnomocnik ministra kultury ds. Funduszy Strukturalnych, Tadeusz Zielniewicz, koordynator programu „Trakt Królewski”