Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych (KUKE) od 13 czerwca wznowiła możliwość ubezpieczania należności w kontraktach eksportowych z kontrahentami ukraińskimi.
Towary pierwszej potrzeby
Ubezpieczyciel bardzo szybko, bo już 25 lutego, anulował wszystkie limity kredytowe dla kontrahentów z Ukrainy.
– To wywołało duży niepokój i zamieszanie wśród przedsiębiorców. Wielu z naszych klientów wstrzymało wymianę handlową lub zmieniło sposób realizowania sprzedaży, umawiając się na przedpłaty. Przywrócenie limitów z pewnością pozwoli im wrócić do relacji gospodarczych z ukraińskimi podmiotami albo je ożywić. W końcu obroty handlowe z Ukrainą są o ponad połowę niższe niż przed wybuchem wojny. Pozostali ubezpieczyciele nie zdecydowali się na zmianę swojego podejścia do ryzyka i limity dla ukraińskich odbiorców nie zostały przywrócone – mówi Kinga Molewska, dyrektor departamentu ubezpieczeń należności w firmie WTW.
Marcin Olczak, dyrektor departamentu ryzyk kredytowych w firmie brokerskiej Marsh Polska, potwierdza, że w ostatnich tygodniach wiele podmiotów decydowało się na kontynuację współpracy ze spółkami ukraińskimi na zasadach przedpłaty. O ile takie transakcje były dla nich bezpieczne, to już dla kontrahentów z Ukrainy co najmniej kłopotliwe, ze względu na konieczność zapewnienia dodatkowego finansowania.
– Umożliwienie stosowania odroczonej płatności z pewnością jeszcze bardziej ożywi wymianę handlową pomiędzy Polską i Ukrainą – uważa Marcin Olczak.
Waldemar Buda, minister rozwoju i technologii, mówi, że przywrócenie możliwości ubezpieczenia handlu z Ukrainą to odpowiedź na apele polskiego biznesu, a jednocześnie gest solidarności i wsparcie dla gospodarki kraju zaatakowanego przez Rosję.
– Tym samym zrealizowany został jeden z postulatów podpisanego na początku czerwca w Kijowie memorandum między rządami Polski i Ukrainy – mówi Waldemar Buda.
Ubezpieczenie może obejmować towary lub usługi wyłączone z moratorium płatniczego wprowadzonego 24 lutego przez bank centralny Ukrainy (NBU). Ich lista opublikowana jest na stronie internetowej ukraińskiego parlamentu.
– Obecnie przywracamy możliwość udzielenia ochrony dla towarów lub usług wyłączonych z wprowadzonego na początku wojny moratorium płatniczego. Moratorium to generalnie uniemożliwia ukraińskim podmiotom dokonywanie zagranicznych płatności walutowych. Lista pozycji, które nie są nim objęte, jest szeroka i zawiera przede wszystkim towary pierwszej potrzeby dla ludności, czyli m.in. żywność, leki i paliwa. Znajduje się tam także import towarów krytycznych dla funkcjonowania gospodarki kraju, czyli m.in. dla energetyki i sektora bezpieczeństwa – mówi Janusz Władyczak, prezes KUKE.
Dlatego zanim przedsiębiorca zdecyduje się skorzystać z polisy i zrealizować dostawę do ukraińskiego kontrahenta, powinien z nim uzgodnić, czy zamawiany towar znajduje się na liście wyłączeń umożliwiających dokonanie płatności. Również KUKE, na etapie weryfikacji kontraktu, który ma zostać objęty ochroną, będzie kontaktowała się z ukraińskim kontrahentem i potwierdzała, czy ten prowadzi działalność, a także czy zamówione produkty są wyłączone z moratorium płatniczego.
Jedyna opcja
Trudno powiedzieć, ile firm może być zainteresowanych ofertą KUKE.
– Nawet odnosząc się do wartości eksportu ubezpieczonego przed wojną trudno jest oszacować ich liczbę, głównie z uwagi na ograniczenie stosowania limitów do towarów i usług zwolnionych z moratorium płatniczego wprowadzonego przez ukraiński bank centralny. Z drugiej strony KUKE potwierdzało, że odsetek ubezpieczonego eksportu do Ukrainy był relatywnie niski. A to oznacza, że lista chętnych do ubezpieczenia tego kierunku w obecnej sytuacji może być naprawdę długa – mówi Marcin Olczak.
Polisa oferowana przez KUKE zapewnia ochronę nie tylko na wypadek ryzyka handlowego, ale także politycznego oraz siły wyższej. Eksporterzy handlujący z Ukrainą mogą liczyć na taką ochronę tylko w KUKE.
– Ze względu na charakter samego ryzyka politycznego, a tym bardziej obecną sytuację na Wschodzie, ubezpieczenie jest oferowane wyłącznie przez podmioty wspierające narodowy eksport. W Polsce jest to właśnie KUKE. Być może w programach globalnych, o znaczącej wartości, któryś z komercyjnych ubezpieczycieli też jest gotowy na podobne działania – mówi Marcin Olczak.
Polisy chroniące eksport z Ukrainą są dostępne zarówno dla firm, które już ubezpieczały należności w KUKE, jak i tych, które nigdy nie korzystały z oferty spółki. Będą one realizowane na podstawie standardowych ogólnych warunków ubezpieczenia Polisa bez Granic.
Do końca roku KUKE będzie mogła udzielić limitów kredytowych w zakresie ubezpieczenia współpracy z kontrahentami ukraińskimi o wartości 500 mln zł.
– Porównując tę kwotę z wykorzystaniem przez eksporterów limitów w ubiegłym roku i biorąc pod uwagę obecne obroty handlowe, które są prawie o połowę niższe niż przed wybuchem wojny, wydaje się, że w najbliższym czasie potrzeby polskich przedsiębiorców będą zaspokojone – mówi Janusz Władyczak.
Przypomina, że ze względu na utrudnienia w handlu ze wschodnimi sąsiadami stawki za Polisę bez Granic są o 35 proc. niższe. Można w ten sposób ubezpieczyć handel aż ze 160 krajami. Promocja ma zachęcić polskie firmy do otwierania się na inne kierunki i poszukiwania nowych rynków zbytu.