Obowiązująca od czterech miesięcy ustawa o podatku od towarów i usług znacząco ograniczyła możliwość odliczania podatku VAT związanego z leasingiem tzw. samochodów z kratką. W większości przypadków leasingobiorcy tego typu pojazdów mogą odliczyć jedynie połowę podatku naliczonego przez leasingodawcę, przy czym maksymalna kwota odliczenia w całym okresie obowiązywania umowy nie może przekroczyć kwoty 5 tys. zł. Należy przy tym podkreślić, iż na skutek błędów ustawodawcy rygorystyczne przepisy znalazły zastosowanie również w stosunku do wielu pojazdów bezspornie uznawanych za ciężarowe (np. ciągników siodłowych, traktorów, pojazdów specjalistycznych). Zasypane pytaniami Ministerstwo Finansów wystosowało oficjalną interpretację w tej sprawie, uwalniając ciągniki widłowe z podatkowego wędzidła.
Pozytywnym aspektem wprowadzenia nowych przepisów jest zwiększenie zainteresowania leasingiem samochodów osobowych. Pod rządami starej ustawy leasingobiorca nie miał możliwości odliczenia podatku VAT zapłaconego wraz z ratą leasingową, jeżeli przedmiotem umowy był samochód osobowy. Obecnie — po raz pierwszy w historii podatku VAT w Polsce — odliczenie tego podatku jest możliwe. Należy jednak pamiętać, iż prawo do odliczenia jest ograniczone do 50 proc. kwoty wynikającej z faktury, a maksymalna kwota odliczenia nie może przekroczyć 5 tys. zł.
Kolejna istotna zmiana dotyczy podatku VAT od paliwa. Przez dłuższy czas nie było wiadomo, czy podatnicy użytkujący samochody bezspornie uznawane za ciężarowe, które nie spełniają jednak rygorystycznych warunków przewidzianych w ustawie, mogą odliczać VAT od paliwa. Problem ten dotyczył również leasingobiorców, którzy zawarli umowy leasingu jeszcze w czasie obowiązywania starych przepisów. W konsekwencji wiele firm transportowych stanęło w obliczu poważnych trudności finansowych. Ministerstwo Finansów również w tej sprawie przygotowało pismo rozstrzygające na korzyść podatników.
Nowa ustawa zmieniła także zasady opodatkowania umów leasingu finansowego, który został dla potrzeb VAT zrównany z umową sprzedaży. Tym samym leasingobiorca zawierający tego typu umowę otrzymuje obecnie tylko jedną fakturę VAT na początku okresu obowiązywania umowy. Podatek VAT jest więc rozliczany w pierwszym miesiącu po zawarciu umowy, a późniejsze płatności dokonywane są w kwotach netto. Ze względu na krótki okres obowiązywania nowej ustawy trudno jeszcze ocenić konsekwencje zmian wprowadzonych w tym zakresie.
Marcin Czapiewski, specjalista ds. podatkowych EFL