Jak wygląda rodzima przedsiębiorczość na tle innych europejskich krajów? Jakie są motywacje Polaków do zakładania firm? Odpowiedzi na te i inne pytania dotyczące prowadzenia biznesu można znaleźć w polskiej edycji najnowszego raportu Global Entrepreneurship Monitor (GEM).
Wnioski? Jest jeszcze mnóstwo do zrobienia — w wielu kategoriach Polacy są poniżej unijnej średniej, a w niektórych obszarach okupują ostatnie miejsca. W raporcie można znaleźć nieliczne pozytywy. Z jednej strony w porównaniu z innymi krajami Polacy wypadają nieźle, jeśli chodzi o deklarowaną chęć założenia firmy w najbliższych latach. Co ciekawe, bardzo wysoko oceniamy swoją wiedzę dotyczącą prowadzenia biznesu.
— Jednak z drugiej strony brakuje nam umiejętności dostrzegania szans biznesowych. Co więcej, odsetek osób, które potrafią je zauważać, spadł na przestrzeni lat 2011-12 o około 13 proc. Na tle krajów europejskich charakteryzuje nas też bardzo wysoki poziom strachu przed porażką — podkreśla dr Przemysław Zbierowski z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, jeden z autorów raportu.
Polacy bardzo nisko oceniają poziom statusu społecznego przedsiębiorców — ich postrzeganie też pogorszyło się w ostatnich latach. Według autorów raportu wiąże się to m.in. z opisywanymi w mediach wydarzeniami dotyczącymi rynku parabanków.
Dotyczą one mniej więcej tego czasu, kiedy prowadzono badanie.
— Niestety, mamy w Polsce bardzo wysoki odsetek osób, które decydują się na założenie firmy z konieczności. Ta tendencja również się pogłębia, co można w dużej mierze przypisać pogorszeniu koniunktury gospodarczej. Efektem wymuszonego zakładania firm jest znacznie niższa motywacja do ich rozwoju — zwraca uwagę dr Przemysław Zbierowski. Przekłada się to też na mniejszą chęć zatrudniania — pod tym względem rodzimi przedsiębiorcy są w końcówce europejskiego rankingu.
— Szczególnie wiele jest do zrobienia w obszarze słabego obecnie systemu edukacji przedsiębiorczości, który nie sprzyja kreatywności, samodzielności i własnej inicjatywie. Na polskiego przedsiębiorcę czekają też trudności w postaci niezbyt dobrze działającego prawa własności intelektualnej i gorszego w porównaniu z dużymi firmami dostępu do wiedzy — dodaje Anna Tarnawa z PARP, współautorka raportu.
Czy polskie firmy chętnie ze sobą współpracują? Zakres deklarowanej przez nie współpracy jest według autorów raportu zaskakująco wysoki. Ale jednocześnie wyniki badań jednoznacznie pokazują, że przedsiębiorcy traktują współpracę jako… zło konieczne.
— Doskonale zdają sobie sprawę, że bez kooperacji nie będą w stanie przetrwać, ale w momencie, gdy osiągną stabilniejszą pozycję na rynku, zmniejszają natężenie współpracy — mówi dr Przemysław Zbierowski. Współdziałanie dotyczące tworzenia nowych produktów lub usług deklaruje co czwarty polski przedsiębiorca.