PB: Co kryje się pod skrótem FCI i jak dołączyć do sędziów międzynarodowych na wystawach psów rasowych?
Gizela Makarewicz: FCI to Międzynarodowa Federacja Kynologiczna z siedzibą w Brukseli, która zrzesza związki i stowarzyszenia kynologiczne na świecie. Każdy kraj ma tylko jedną organizację w FCI. W naszym kraju to Związek Kynologiczny w Polsce. Obowiązują nas regulaminy i zasady tej organizacji. Każde państwo i stowarzyszenie kynologiczne kształci własnych sędziów. Możemy ich podzielić na tzw. sędziów krajowych, którzy mogą sędziować wyłącznie na wystawach krajowych, oraz sędziów FCI, którzy uzyskali status sędziego międzynarodowego. Zasady jego uzyskiwania są różne dla poszczególnych państw.
Czy trudno dostać uprawnienia sędziego międzynarodowego?
To długa droga. Zaczynamy od członkostwa w danej organizacji, musimy popracować, pohodować i być aktywnym. Następnie trzeba zdać egzaminy, uczestniczyć w kursach asystenckich, zdać egzaminy na asystenta kynologicznego danej grupy, rasy lub grup ras. Następny etap to czteroletnia praktyka asystencka, która trwa cztery lata. Musimy odbyć odpowiednią liczbę asystentur, gospodarzowań, sekretarzowań. Potem zdać egzamin sędziowski, który składa się z części teoretycznej i praktycznej. Wówczas stajemy się sędziami krajowymi — Związku Kynologicznego w Polsce. Po dwóch latach i przynajmniej 20 sędziowaniach na wystawach rangi krajowej zarząd główny i kolegium sędziów może udzielić nominacji na sędziego międzynarodowego. Stajemy się wówczas sędziami FCI, czyli Międzynarodowej Federacji Kynologicznej.
Na czym polega uczestnictwo w wystawach?
Jeżeli chcemy wystawiać psa na wystawach organizowanych przez Związek Kynologiczny w Polsce, jak również pod patronatem FCI, musimy być członkiem Związku Kynologicznego w Polsce, właścicielem psa rasowego, czyli zarejestrowanego w związku. Osoba, która wystawia psa, czyli tzw. handler, nie zawsze musi być członkiem związku. Psy zarejestrowane w innych stowarzyszeniach, czyli nieposiadające rodowodu, numeru Polskiej Księgi Rodowodowej w ZKwP, jak również tzw. numeru rejestracji oddziałowej, mogą brać udział w wystawach krajowych, czyli organizowanych bez patronatu FCI. Mamy również wystawy klubowe, międzynarodowe czy specjalistyczne. Nam, jako członkom i sędziom ZKwP, wolno uczestniczyć tylko w wystawach organizowanych pod patronatem FCI lub w takich związkach kynologicznych, które są członkami FCI.
Co trzeba zrobić, żeby zgłosić psa na wystawę?
Jeśli mamy numer rejestracji, rodowód, zarejestrowanego psa i jesteśmy członkami związku, jest wiele możliwości, np. zarejestrowanie się w ogólnodostępnym systemie i zgłoszenie się na konkretną wystawę. Na stronie zarządu głównego w zakładce Wystawy jest lista wystaw organizowanych w Polsce: klubowych, krajowych, specjalistycznych czy międzynarodowych. Mamy też listę wszystkich wystaw organizowanych pod patronatem FCI przez państwa członkowskie.
Czym różnią się te wystawy?
Każda organizacja kynologiczna ma własny regulamin. Wszystkie wystawy pod patronatem FCI, czyli tzw. wystawy międzynarodowe, rządzą się tymi samymi prawami, czyli organizacja i regulamin są dla wszystkich takie same bez względu na to, czy wystawa odbywa się w Polsce, Czechach czy w Niemczech. Natomiast wystawy mogą wyglądać troszeczkę inaczej, a uprawnienia czy to, co osiągamy uczestnicząc w nich, mogą trochę się różnić. Organizacja, podział na klasy, sposób przydzielania tytułów są jednak takie same. Wystawa psów rasowych to wystawa piękności. Ocenia się exterior psa, czyli to, jak wygląda i czy jego wygląd jest zgodny z wzorcem ustalonym przez państwo patronackie. Natomiast sędziowanie niczym się nie różni. Jeżeli jesteśmy sędziami międzynarodowymi, musimy sędziować według regulaminu FCI zgodnie z wzorcami, które są publikowane dla każdej rasy na stronach FCI i krajowych stowarzyszeń kynologicznych.
Czy są rasy psów, które szczególnie dobrze wypadają w takich konkursach? Bo to jest stres także dla nich. Czy niektóre rasy są na to bardziej odporne czy też zależy to od wychowania?
To zależy od wychowania. Oczywiście podczas show inaczej będzie prezentował się chart afgański, który ma przepiękny włos, czy seter irlandzki, który również ma piękny włos i cudnie się porusza, a inaczej pies np. z grupy V — bardzo pierwotna rasa, canaan dog, ponieważ to pies użytkowy. Kolejnym elementem są ćwiczenia. Dobre wystawienie psa kosztuje bardzo dużo pracy, nie mówiąc o kąpieli, wyczesaniu i doprowadzeniu go do wyglądu zgodnego z wzorcem. Ważnym elementem jest handling, czyli wystawianie psa, jego zachowanie i opanowanie go w ringu. Wyróżniamy klasy czempionów — wychodzi np. 10, 15, 20 samców z ras bardzo niezależnych i to od handlera zależy, jak będą się zachowywały. Przypomnę, że wystawiamy je z podziałem na płeć — najpierw idą panowie, później panie. Są oczywiście pewne predyspozycje behawioralne czy charakterologiczne psów. Wszystko zależy też od konkretnego psa — niektóre po prostu nie lubią wystaw. Kkonkursy mogą się odbywać na wolnym powietrzu albo w halach. Dla zwierząt hala, pogłos, dźwięki są bardzo niecodziennymi bodźcami i dlatego są klasy młodszych szczeniąt, które pokazujemy, żeby je przyzwyczaić do innego środowiska. Psy ozdobne, które mają piękny włos, to showmeni, ale cudownie się pokazują również psy krótkowłose, które mają piękną muskulaturę i budowę anatomiczną, przepiękny ruch.
Czyli oceniamy wszystko, co widzimy...
Oceniamy statykę, ruch i jego poprawność, cały exterior czy budowę anatomiczną, odnosząc się do wzorca danej rasy.
Jaka jest najbardziej prestiżowa nagroda, jaką może otrzymać pies i właściciel?
W Polsce są nagrody rzeczowe dla psów: karmy, smakołyki, suplementy, natomiast właściciela cieszą trofea: puchary, rozety. Najbardziej prestiżowa na świecie jest coroczna wystawa Cruftsa w Wielkiej Brytanii. Trzeba mieć kwalifikacje, żeby w niej uczestniczyć. Tam również są nagrody. W USA odbywają się wystawy z nagrodami pieniężnymi. Generalnie FCI nie promuje nagród pieniężnych. Wystawy są bardziej dla sukcesu, dla naszej próżności i pokazania, że udało się nam wyhodować czempiona, pięknego psa.
Mam nadzieję, że rozbudziłyśmy zainteresowanie tematem wystaw psów rasowych...
Zachęcam do kupowania psów z udokumentowanym pochodzeniem, rodowodem wpisanym do Polskiej Księgi Rodowodowej. Psa z innego stowarzyszenia nie zarejestrujemy w Związku Kynologicznym w Polsce i nigdy nie będziemy mogli uczestniczyć w wystawach.
Szukaj Pulsu Biznesu do słuchania w Spotify, Apple Podcasts, Podcast Addict lub Twojej ulubionej aplikacji
w tym tygodniu: „Biznes czy pasja — hodowla psów rasowych”
goście: Elżbieta Augustyniak — rzecznik prasowy Związku Kynologicznego w Polsce, Justyna Wiktorowska — właścicielka hodowli Sesto Senso, Gizela Makarewicz — sędzia międzynarodowy FCI grupy V i VIII, przewodnicząca Klubu Komisji Szpiców i Psów Ras Pierwotnych przy ZG ZKwP