Zastaw zabezpiecza wielomilionowe kredyty
W przyszłym roku wzrośnie liczba sądów rejestrujących zastawy
SKUTECZNA INSTYTUCJA: Wpisanie zastawu do rejestru zabezpiecza wierzyciela przed nieuczciwymi działaniami zastawcy. Niezależnie w czyich rękach znajdzie się zastawiona rzecz, zastawnik ma prawo domagać się jej wydania w celu zaspokojenia wierzytelności — mówi Krzysztof Wójcik. fot. Małgorzata Pstrągowska
Ponad 177 tys. zastawów rejestrowych znalazło się od początku roku w Centralnym Rejestrze Zastawów Ministerstwa Sprawiedliwości. Do niedawna głównym przedmiotem zastawu były środki transportu. Obecnie coraz częściej zastaw rejestrowy ustanawiany jest na papierach wartościowych czy środkach trwałych przedsiębiorstwa.
Ustawa o zastawie rejestrowym obowiązuje od początku 1998 r. Wnioski rozpatruje sześć sądów rejestrowych: w Warszawie, Katowicach, Krakowie, Poznaniu, Gdańsku i Lublinie. Jednak coraz więcej banków i firm zainteresowanych jest korzystaniem z tej instytucji prawnej. Aby usprawnić procedurę rejestracji zastawów, w przyszłym roku wnioski o wpis zastawu do rejestru rozpatrywać będą kolejne cztery sądy: w Łodzi, Wrocławiu, Rzeszowie i Białymstoku. Stosowne wydziały w tych sądach zostaną uruchomione najpóźniej do czerwca 1999 r. Co ważne, sądy te jako pierwsze uzyskają bezpośrednie elektroniczne połączenie z centralnym rejestrem zastawów. Obecnie wszystkie informacje napływają do Warszawy pocztą kurierską.
Likwidacja zaległości
— Wszystkie sądowe wydziały rejestrowe rejestrują w pierwszej kolejności zastawy bieżące. Cała procedura, począwszy od złożenia wniosku do umieszczenia wpisu w rejestrze, zajmuje 7-10 dni — mówi Krzysztof Wójcik, sędzia w zespole ds. rejestracji zastawów.
Jedyne zaległości, z jakimi borykają się sądy, dotyczą zastawów bankowych. Wygasły one z końcem czerwca 1998 r. Natomiast większość banków czekała z wnioskami na ich przerejestrowanie do ostatniej chwili. Wiele spraw dotyczyło kredytów w znacznej części spłaconych. Mimo to banki decydowały się na ustanowienie zastawu rejestrowego. W ciągu 2-3 miesięcy powinno, zdaniem Krzysztofa Wójcika, dojść do zarejestrowania wszystkich zaległych zastawów bankowych.
Zainteresowanie firm
Mimo że zastaw rejestrowy jest wciąż najbardziej popularnym sposobem zabezpieczania kredytów samochodowych, wartościowo zaczynają górować zastawy, które zabezpieczają operacje międzybankowe czy pożyczki przedsiębiorstw.
— Coraz częściej zastaw ustanawiany jest na papierach wartościowych, takich jak akcje czy obligacje. Przedsiębiorstwa zastawiają maszyny i urządzenia. Przykładem jest zabezpieczenie jednej wierzytelności zastawem obejmującym cały park maszynowy firmy. Największy kredyt w tym przypadku sięga 200 mln USD — podkreśla sędzia Krzysztof Wójcik.
Ważne dla kredytodawców
Zabezpieczenie wysokich kredytów zastawem rejestrowym jest często znacznie atrakcyjniejsze dla firmy niż korzystanie z hipoteki. W przypadku zastawu cena jest zawsze ta sama (wielkość wpisu to 200 zł), natomiast przy hipotece opłata sądowa zależy od wielkości kredytu. Przy dużych sumach jest wielokrotnie wyższa. W umowie zastawu można również zastrzec, że zaspokojenie kredytodawcy nastąpi z zysku, które przynosi przedsiębiorstwo. Możliwe jest też, jeśli jest to zastrzeżone, przejęcie na własność przedmiotu zastawu.