Od wiosny do jesieni pracownicy z wielu branż są narażeni na ryzyko ukąszenia przez kleszcze i bardzo groźne konsekwencje wywołanych nimi chorób nimi. Chodzi o osoby pracujące m.in. w sektorach: leśnym, rolniczym, turystycznym, budowlanym, gastronomicznym i handlowym. Czy pracownik ma szansę na uznanie wspomnianego zdarzenia za wypadek przy pracy i jakie przysługują mu świadczenia? Czy borelioza jest uznawana za chorobę zawodową?
Odzież robocza
Z danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny wynika, że w ubiegłym roku było ponad 17 tys. przypadków zarażenia boreliozą, czyli o ok. 5 tys. więcej niż rok wcześniej.
Andrzej Bączkowski, ekspert ds. BHP w firmie doradczej W&W Consulting, wyjaśnia, że jeśli firma działa w branży, w której pracownicy podczas wykonywania obowiązków służbowych są narażeni na ukąszenia przez kleszcze, pracodawca powinien zapewnić im odpowiednią odzież roboczą i środki odstraszające te owady. Ponadto – jak dodaje – specjalne narzędzia do ich usuwania i preparaty dezynfekujące powinny stanowić część indywidualnego wyposażenia pracownika.
– Kluczowe jest również zapewnienie pracownikom odpowiedniego szkolenia o sposobach radzenia sobie z sytuacją, kiedy dostrzegą kleszcza wgryzionego w swoją skórę. Pracodawcy powinni przygotować odpowiednie procedury, jak działać bezpośrednio po ukąszeniu przez te owady i w przypadku wystąpienia przenoszonych przez nich chorób – podkreśla Andrzej Bączkowski.
Zwraca uwagę, że jeśli osobie wykonującej obowiązki służbowe na świeżym powietrzu przytrafi się wspomniana sytuacja, powinna ona natychmiast powiadomić o tym fakcie pracodawcę i podać okoliczności, w których do niej doszło. W przypadku stwierdzenia przez lekarza boreliozy lub zapalenia mózgu pracownik będzie miał prawo do uznania ich za chorobę zawodową. Natomiast wystąpienie u podwładnego choroby odkleszczowej lub zwykłego zakażenia rany upoważnia pracodawcę do wszczęcia procedury wypadku przy pracy.
– Jeżeli podwładny nie ma mocnego dowodu, że ukąszenie nastąpiło w czasie wykonywania obowiązków służbowych, wówczas droga do uzyskania orzeczenia choroby zawodowej będzie znacznie trudniejsza. Jeszcze niespełna dwie dekady temu każdy pracownik lasów państwowych z potwierdzoną boreliozą dostawał wspomniane orzeczenie. Dzisiaj lekarze nie są już tak przychylni – zaznacza Andrzej Bączkowski.
Zasiłek chorobowy
Na jakie świadczenia wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych może liczyć zatrudniony? Wśród nich są: zasiłek chorobowy lub wyrównawczy, świadczenie rehabilitacyjne lub jednorazowe odszkodowanie.
– W grę wchodzi też świadczenie stałe. Może to być renta z tytułu niezdolności do pracy lub dodatek pielęgnacyjny. W przypadku śmierci pracownika spowodowanej wypadkiem lub chorobą zawodową świadczenia z ZUS przysługują jego rodzinie. Chodzi o jednorazowe odszkodowanie lub rentę rodzinną wraz z rentą dla tzw. sieroty zupełnej – tłumaczy Andrzej Bączkowski.
Zgodnie z prawem pracy, jeśli pracodawca poinformował pracowników o ryzyku związanym z kleszczami i odpowiednio ich zabezpieczył, przysługują im tylko wspomniane świadczenia. O inne należności mogą domagać się tylko na drodze cywilnoprawnej. Sąd ustali, czy mają do tego prawo.