Branża chemiczna jeszcze korzysta z koniunktury — wyniki firm po trzech kwartałach 2011 r. były dobre. Wiele obaw budzi jednak przyszłość, szczególnie rok 2013. Wówczas musi ona zmierzyć się nie tylko z zapowiadanym spowolnieniem gospodarczym, ale także z podatkiem akcyzowym na gaz ziemny oraz kwestią pomocy dla firm, które będą musiały kupować uprawnienia do emisji C02 z chwilą uruchomienia Krajowego Programu Rozdziału Uprawnień do emisji na lata 2013- 20.
Chemicy apelują, by rząd już jasno określił stanowisko co do tych spraw. — Wkrótce wystąpimy do ministra gospodarki z prośbą o zorganizowanie spotkania z ministrem finansów w sprawie akcyzy na gaz ziemny, która ma wejść w życie od listopada 2013 r. Gaz jako surowiec chemiczny ma być z niej zwolniony. Takie były nieformalne deklaracje Ministerstwa Finansów. Chcemy poznać obecne stanowisko rządu — mówi Jerzy Majchrzak, dyrektor Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego (PIPCh).
Poważny cios
Gaz to podstawowy surowiec do produkcji dużych spółek chemicznych. Dla kondycji branży istotne jest to, czy jego cena z powodu akcyzy wzrośnie. — Nawet jeśli akcyza byłaby tylko kilkuprocentowa, to koszty z jej tytułu w skali takiego zakładu jak nasz idą w dziesiątki milionów złotych — mówi Wojciech Kozak, członek zarządu ZA Puławy. Nie tylko ta sprawa spędza sen z powiek chemikom, gdy myślą o 2013 r.
— Komisja Europejska (KE) nie może opracować przepisów regulujących sposób udzielania pomocy publicznej dla firm, które będą musiały kupować uprawnienia do emisji CO 2. Niemcy już tworzą specjalny fundusz, który będzie gromadził opłaty firm z tytułu zakupu uprawnień. Część pieniędzy wróci do nich w postaci dofinansowania inwestycji. U nas nic się w tej sprawie nie dzieje — mówi Jerzy Majchrzak.
Eksperci twierdzą, że nie ma podstaw prawnych, by gaz jako surowiec obłożyć akcyzą.
— Przepisy dyrektywy energetycznej nie mają zastosowania do wykorzystania produktów energetycznych do celów innych niż paliwo silnikowe lub paliwo do ogrzewania oraz do tzw. podwójnego zastosowania produktów energetycznych, w tym do wykorzystania w procesach chemicznych. Polska nie jest więc zobligowana do wprowadzenia akcyzy na gaz wykorzystywany jako surowiec — twierdzi Marcin Sobieszek, doradca podatkowy w kancelarii prawnej Chałas i Wspólnicy.
Jego zdaniem, mimo kłopotów budżetowych wprowadzenie akcyzy od gazu jako surowca jest mało prawdopodobne.
— Zakłady chemiczne działają w trudnych warunkach rynkowych, więc wprowadzenie dodatkowych obciążeń podatkowych miałoby dramatyczne dla nich skutki. Spadek rentowności w wyniku wzrostu kosztów działalnościmiałby również ujemny wpływ na przychody budżetowe państwa. Należy więc oczekiwać, że polski ustawodawca, wdrażając dyrektywę energetyczną nie wprowadzi dodatkowego opodatkowania akcyzą gazu jako surowca — mówi Marcin Sobieszek. Nie jest to pewne.
— Odbyło się już wiele spotkań z przedstawicielami rządu, na których tłumaczyliśmy, jak ważne jest dla nas rozróżnienie gazu jako paliwa i gazu jako surowca. Dla resortu finansów nie jest to oczywiste — mówi Krzysztof Jałosiński, prezes ZCh Police.
— W większości krajów UE gaz jako surowiec jest zwolniony z akcyzy. W przypadku polskich firm dużym wsparciem byłoby zwolnienie z akcyzy również gazu dla energetyki.Tym bardziej że takie zwolnienie dotyczy już węgla — podkreśla Wojciech Kozak.
Na dobrej drodze
Światełko w tunelu pojawiło się w przypadku pomocy publicznej dla emitentów CO 2.
— KE wydała właśnie projekt wytycznych w sprawie pomocy dla energochłonnego przemysłu w związku z wprowadzeniem opłat za prawa do emisji CO2. Jest korzystny dla nas, bo przewiduje dotacje z budżetu państwa dla większości energochłonnych branż. Jest to niezwykle istotne, bo polska gospodarka opiera się głównie na węglu, a przemysł często zużywa więcej energii elektrycznej niż konkurenci. Jeśli wsparcia nie będzie, energochłonne branże zostaną przeniesione poza granice UE — mówi Joanna Czyż-Zielińska, radca prawny w kancelarii Chałas i Wspólnicy.
Ministerstwo Finansów odpowiedziało „PB”, że prowadzi analizy w sprawie akcyzy na gaz ziemny, ale jest za wcześnie na szczegóły. Nieoficjalnie dowiedzieliśmy się, że chodzi również o ewentualną akcyzę na gaz dla chemii.
Konferencja
Więcej na temat kierunków rozwoju sektora chemicznego i narzędzi powalających dostosować działalność do wymogów prawa dowiedzą się Państwo podczas sympozjum „Nowy model rynku chemii”, które odbędzie się 15-16 grudnia w Warszawie. Szczegóły: www.konferencje.pb.pl, 022-333-97-77