Zmiany legislacyjne oraz nakłady na sprzęt i wyposażenie poszczególnych składowych systemu ratownictwa medycznego w Polsce to za mało. Potrzebne jest również kształcenie nowych pracowników oraz - co zapisane jest w rozporządzeniach Ministra Zdrowia - systematyczne dokształcanie już zatrudnionych. Efektywna realizacja tych zadań stała się możliwa dzięki projektowi systemowemu wdrażanemu przez Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego (CMKP) pn. "Wsparcie systemu ratownictwa medycznego poprzez kształcenie zawodowe lekarzy,ratowników medycznych i dyspozytorów medycznych".
Celem Projektu współfinansowanego przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego jest: „(…) wsparcie systemu ratownictwa medycznego w Polsce poprzez ukończenie pełnego cyklu obowiązkowych kursów specjalizacyjnych z medycyny ratunkowej przez 200 lekarzy oraz kursu doskonalącego przez 8500 ratowników medycznych i 1920 dyspozytorów medycznych”. Projekt realizowany będzie do 30 czerwca 2015 roku.
Na stronie internetowej CMKP (www.cmkp.edu.pl) można znaleźć zasady zgłaszania się na kursy, listę akredytowanych kursów w projekcie, program kursu doskonalącego dla ratowników medycznych oraz dyspozytorów medycznych w ramach doskonalenia zawodowego oraz wykaz formularzy niezbędnych do rejestracji. Współfinansowane przez Unię Europejską kursy doskonalące dla lekarzy realizujących bądź rozpoczynających specjalizację w medycynie ratunkowej, ratowników medycznych i dyspozytorów medycznych są bezpłatne. Lekarze mogą liczyć także na refundację kosztów: dojazdu na kurs i zakwaterowania w kwocie do 270 zł/dzień. Uczestnicy w czasie trwania kursu mają zapewnione posiłki: śniadanie i obiad.
Wsparcie dla lekarzy
Kursy finansowane przez CMKP dotyczą lekarzy z otwartą specjalizacją z medycyny ratunkowej, ratowników medycznych oraz dyspozytorów medycznych. To szczególnie ważne w przypadku tych pierwszych, gdyż mimo postępu, jaki dokonał się w rodzimym systemie ratownictwa medycznego, w naszym kraju wciąż brakuje lekarzy specjalistów medycyny ratunkowej.
W celach szczegółowych projektu realizowanego przez CMKP zapisano, że przeszkolenie w ramach obowiązkowych kursów specjalizacyjnych obejmie prawie 920 lekarzy. To lekarze, którzy otrzymają wsparcie finansowe z Europejskiego Funduszu Społecznego. Tymczasem, jak już wspomniano, 200 lekarzy powinno ukończyć pełen cykl obowiązkowych kursów specjalizacyjnych. Warto dodać, że w ramach programu specjalizacji lekarz musi ukończyć obowiązkowo od 8 do10 kursów.
Grupę docelową stanowią lekarze kwalifikujący się do uczestnictwa w procesie kształcenia specjalizacyjnego z medycyny ratunkowej. To lekarze realizujący 5-letni program specjalizacji z medycyny ratunkowej oraz lekarze posiadający tytuł specjalisty z anestezjologii i intensywnej terapii, chirurgii ogólnej lub dziecięcej, chorób wewnętrznych lup pediatrii, realizujący 3-letni program specjalizacji z medycyny ratunkowej. Wsparcie tej właśnie grupy wynika z konieczności zwiększenia wiedzy teoretycznej i umiejętności praktycznych, pozwalających na szybkie podejmowanie specjalistycznych działań leczniczych w sytuacji nagłego zagrożenia zdrowia i życia, zgodnie z obowiązującymi standardami.
Cel główny projektu zostanie osiągnięty poprzez realizację celów szczegółowych. Są nimi:
• finansowanie kursów specjalizacyjnych dla lekarzy specjalizujących się w medycynie ratunkowej,
• dofinansowanie lekarzom w ramach projektu kosztów uczestnictwa w kursach (dojazdy oraz zakwaterowanie) a także zapewnienie cateringu dla uczestników podczas kursów
• podniesienie jakości kształcenia na kursach specjalizacyjnych,
• dostosowanie liczby kursów do rzeczywistych potrzeb uczestników,
• opracowanie wysokiej jakości materiałów dydaktycznych dla uczestników kursów,
• promocja specjalizacji z medycyny ratunkowej.
W 2012 roku na terenie całego kraju jesteśmy w trakcie realizacji 50 kursów dla 750 lekarzy – przyszłych specjalistów medycyny ratunkowej.
Kursy dla ratowników medycznych i dyspozytorów medycznych
Ustawa z 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym (Dz.U. z 2006 r., nr 191, poz. 1410 z późn. zm.) stworzyła podwaliny systemu udzielania pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia oraz określiła, jakie działania należy przedsięwziąć, by system powstał i działał.
W art. 12.1 Ustawy czytamy: „Ratownik medyczny ma prawo i obowiązek doskonalenia zawodowego w różnych formach kształcenia” i, dalej (art. 12.1.2): „Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, formy, sposób i zakres doskonalenia zawodowego ratowników medycznych, uwzględniając aktualny stan wiedzy i praktyki medycznej”. Rozporządzenie ministra zdrowia z 14 czerwca 2007 roku w sprawie doskonalenia zawodowego ratowników medycznych jest zatem pochodną art. 12.1.2 Ustawy o PRM.
Jednak samodzielne sprostanie wymogom, jakie na ratowników medycznych nakłada ww. Rozporządzenie w chwili jego wejścia w życie wydawało się niemożliwe. Koszt zdobycia w pięcioletnim okresie rozliczeniowym, zwanym „okresem edukacyjnym”, wymaganych 200 punktów edukacyjnych szacuje się na kilka tysięcy złotych. Ponadto ratownik nie może liczyć na płatny urlop szkoleniowy – na to nie pozwoli sobie pracodawca – zatem musiałby się dokształcać po pracy lub podczas urlopu wypoczynkowego.
Kto za to wszystko zapłaci? – pytali ratownicy medyczni, a wtórowali im dyspozytorzy medyczni, którzy raz na trzy lata muszą ukończyć przynajmniej jeden kurs doskonalący (patrz: art. 26 Ustawy o PRM oraz Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 16 kwietnia 2007 r. w sprawie doskonalenia zawodowego dyspozytorów medycznych).
Projekt realizowany przez CMKP umożliwia ratownikom medycznym ukończenie premiowanego aż 120 punktami edukacyjnymi i kończącego się egzaminem z zakresu wiedzy i umiejętności obowiązkowego kursu doskonalącego. Również dyspozytorzy medyczni mogą w ramach projektu ukończyć obowiązkowy kurs doskonalący, dzięki któremu możliwe będzie pogłębienie i aktualizacja wiedzy i umiejętności z zakresu medycyny ratunkowej oraz organizacji systemu ratownictwa medycznego niezbędnych do wykonywania zadań dyspozytora medycznego.
Realizacji celu głównego projektu służą cele szczegółowe:
• organizowanie bezpłatnych kursów doskonalących dla ratowników medycznych
i dyspozytorów medycznych,
• podniesienie jakości kształcenia na kursach doskonalących,
• dostosowanie liczby kursów do rzeczywistych potrzeb uczestników,
• promocja ciągłego doskonalenia w ratownictwie medycznym.
W 2012 roku odbędzie się 65 kursów doskonalących dla 1600 ratowników medycznych i 18 kursów doskonalących dla 360 dyspozytorów medycznych.
W 2012 roku rozpoczęliśmy realizację:
20 edycji seminariów dla ratowników medycznych [realizowanych na podstawie Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie doskonalenia zawodowego ratowników medycznych (Dz. U. Nr 112, poz. 775)]
5 edycji seminariów dla dyspozytorów medycznych [realizowanych na podstawie Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 kwietnia 2007 r. w sprawie doskonalenia zawodowego dyspozytorów medycznych (Dz. U. Nr 77, poz. 525)]
Seminaria w ramach projektu są bezpłatne i realizowane na terenie największych miast Polski. Każdemu ratownikowi medycznemu przysługuje prawo do wzięcia udziału tylko w jednym seminarium dla ratowników medycznych w ramach projektu.
Wsparcie dla systemu ratownictwa medycznego
Cele projektu realizowane są w zgodzie z politykami wspólnotowymi Unii Europejskiej. Spełnieniu zasady zrównoważonego rozwoju służy dostęp do kursów dla uczestników
i uczestniczek z każdego regionu kraju. Wreszcie istotna zasada równości kobiet i mężczyzn w dostępie do kursów – wprawdzie w ratownictwie medycznym pracuje więcej mężczyzn niż kobiet, jednak w grupie dyspozytorów proporcje są odwrotne, większość dyspozytorów to kobiety.
Oprócz wszystkich lekarzy specjalizujących się w medycynie ratunkowej w latach 2009-2015 CMKP planuje przeszkolić 75% ogólnej liczby dyspozytorów medycznych zatrudnionych
w systemie oraz 75% ogółu ratowników medycznych. Zatem projekt systemowy realizowany przez CMKP w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki obejmie ponad 11 tys. uczestników.
