Zależnie od wielkości i zasięgu oddziaływania, inwestycje proekologiczne w energetyce mogą być dofinansowane aż z trzech różnych unduszy unijnych.
Firmy z branży energetycznej mogą ubiegać się o dofinansowanie inwestycji proekologicznych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego — Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw (SPO WKP).
— Ma on na celu wsparcie działań umożliwiających lepsze funkcjonowanie polskich podmiotów w warunkach otwartego rynku. W rezultacie zwiększy się m.in. liczba przedsiębiorstw spełniających unijne wymogi ochrony środowiska — wyjaśnia Piotr Kaczmarski, starszy inspektor w Zespole Promocji, Informacji i Szkolenia w Departamencie Integracji Europejskiej w Ministerstwie Środowiska.
Na dofinansowanie tego typu przedsięwzięć przeznaczono blisko 155 mln EUR z EFRR.
Inwestycje publiczne
Firmy z branży energetycznej, które są własnością gmin, mogą się starać o wsparcie inwestycji z zakresu ochrony środowiska ze środków Funduszu Spójności oraz funduszy strukturalnych.
— W niektórych przypadkach podmioty te mogą ubiegać się o wsparcie z Funduszu Spójności, w kooperacji z partnerem publicznym, zgodnie z projektem ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym. W myśl tej regulacji, partner prywatny w całości lub w części finansuje inwestycję realizowaną we współpracy z jednostką publiczną — opowiada Piotr Kaczmarski.
W Funduszu Spójności najwięcej środków przeznaczono na ochronę środowiska — ponad 2 mld EUR. Fundusz ten współfinansuje duże przedsięwzięcia o znaczeniu ogólnokrajowym i regionalnym, o wartości powyżej 10 mln EUR.
— Poza tym projekt realizowany z Funduszu Spójności musi wspierać inwestycję z zakresu uznanego za priorytetowy w sektorze ochrony środowiska — wyjaśnia Piotr Kaczmarski.
Przedsiębiorstwa komunalne, planujące mniejsze inwestycje, mogą liczyć na dofinansowanie w ramach funduszy strukturalnych, głównie z EFRR, przede wszystkim w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR). Program ten wspiera inwestycje o wartości do 10 mln EUR, dotyczące zwłaszcza budowy i modernizacji infrastruktury o znaczeniu regionalnym.
— W przypadku odnawialnych źródeł energii preferowane będą inwestycje minimum 2 mln EUR — szacuje Piotr Kaczmarski.
Z unijnej pomocy mogą także korzystać spółki komunalne zlokalizowane na terenach wiejskich i w miastach do 20 tys. mieszkańców. W ramach działań obszary wiejskie, w zakresie ochrony powietrza i budowy odnawialnych źródeł energii, wspierane są projekty o wartości do 1 mln EUR o oddziaływaniu lokalnym. Priorytet mają inwestycje realizowane w gminach i powiatach o niskich dochodach na mieszkańca i wysokiej stopie bezrobocia.
Czekając na zgodę
W ramach Funduszu Spójności (w części dla samorządów i gmin) oraz ZPORR można już składać wnioski. Niewiadomo jednak, kiedy ruszy SPO WKP.
— Czekamy na zakceptowanie przez Komisję Europejską rozporządzeń w sprawie szczegółowych warunków udzielania pomocy publicznej na ochronę środowiska oraz na rozporządzenia w sprawie trybu i wzorów wniosków i w sprawie wzorów umów o dofinansowanie projektów. Nie wiadomo więc, kiedy zostaną uruchomione procedury składania wniosków — tłumaczy Krzysztof Skąpski, zastępca dyrektora Departamentu Projektów Strukturalnych w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Jak twierdzi Piotr Kaczmarski, trudno dziś określić, jakiego rodzaju inwestycje przewidziane dla sektora energetycznego cieszą się największą popularnością wśród wnioskodawców. Wynika to zarówno ze specyfiki dokumentów programowych (w ramach których z każdego działania może korzystać innego rodzaju beneficjent), jak i indywidualnych uwarunkowań potencjalnych wnioskodawców.
— Innego rodzaju wsparcia będzie oczekiwała np. duża elektrociepłownia, która musi dostosować się do unijnych przepisów i norm ochrony środowiska. Inne natomiast potrzeby ma nieduże przedsiębiorstwo pragnące unowocześnić technologię produkcji energii, zlokalizowane w gminie wiejskiej — mówi Piotr Kaczmarski.