Eksperci z Akademii Leona Koźmińskiego na początku roku przepytali 243 firmy produkcyjne, które znaczną część swojego towaru sprzedają za granicę, o to, jak idzie im eksport w czasie pandemii.
– Większość przebadanych przez nas przedsiębiorstw przewidywała wtedy, że wartość przychodów z eksportu za 2020 r. będzie niższa niż w 2019 r. – mówi dr hab. Mariola Ciszewska-Mlinarič z Akademii Leona Koźmińskiego.
Spadku przychodów ze sprzedaży zagranicznej rzędu do 10 proc. spodziewało się aż 62 proc. badanych przedsiębiorców. Tylko co szósty liczył na ich wzrost, natomiast 22 proc. nie przewidywało żadnych zmian w tym zakresie. Najbardziej optymistyczne podejście miały małe i średnie przedsiębiorstwa.
Z badania wynika także, że w efekcie pandemii eksporterzy musieli dostosować swoje modele biznesowe do nowej rzeczywistości. Najczęściej skarżyli się na spadek popytu na rynkach zagranicznych, zwiększone koszty materiałów i półproduktów, ale też na trudności legislacyjne i logistyczne czy chociażby związane z podróżami służbowymi. W konsekwencji tych trudności 9 proc. badanych eksporterów wycofało się przynajmniej z jednego rynku zagranicznego.
Pomimo tego firmy są pełne optymizmu. Wiele z nich zadeklarowało, że będzie walczyć nie tylko o odbudowanie popytu na rynkach, na których działały dotychczas, ale także zdobywać nowe. Eksporterzy planują inwestycje i szybsze wprowadzanie nowych produktów na kolejne rynki.
– Pandemia spowodowała więc zwiększenie skłonności do podejmowania ryzyka przez spółki handlujące z zagranicą. Przy tym konieczna jest dzisiaj dywersyfikacja działalności i urozmaicanie oferty – mówi dr Piotr Wójcik z Katedry Strategii Akademii Leona Koźmińskiego.
Chęć zwiększania zaangażowania na rynkach zagranicznych najczęściej wynika z czynników wewnętrznych – takich jak ambicje menedżerów, dotychczasowy model biznesowy, a także doświadczenie i poziom know-how firmy. Wycofanie się z eksportu zagranicznego lub zmniejszenie zaangażowania związane jest natomiast zarówno z czynnikami zewnętrznymi, np. szybko zmieniającym się otoczeniem technologicznym, jak i wewnętrznymi. Do tych ostatnich można zaliczyć panującą w firmach dużą niepewność dotyczącą przyszłości, a także zbyt powolne zmiany w modelu biznesowym. Przy tym wszystkie badane spółki, bez względu na to, czy ograniczały eksport, czy zwiększały w nim swój udział, w ostatnim czasie musiały wprowadzić pewne zmiany dotyczące m.in. kanałów dystrybucji czy organizacji pracy.
Badaniu zostały poddane przedsiębiorstwa, których przychody przynajmniej w jednej dziesiątej pochodzą z eksportu. Ankietowane firmy osiągają z tego tytułu średnio 48 proc. przychodów.