Dla ETF-ów opartych na polskim prawie marzec 2020 r. był nie tylko miesiącem koronawirusowego krachu, ale też pierwszym, w którym od samego początku wszystkie ETF-y stworzone dotychczas były dostępne dla inwestorów. Obroty polskimi ETF-ami osiągnęły wtedy historyczny rekord — 97,9 mln zł. Jeszcze w lutym handel funduszami stworzonymi wspólnie przez Beta Securities i AgioFunds TFI nie miał nawet jednej czwartej wartości obrotów z marca.
Debiutujący pod koniec lutego — jako ostatni z rodziny — Beta ETF WIG20Lev zebrał zaś do dziś niespełna 7 mln zł aktywów, więc nie chodziło też o napływ nowych pieniędzy do najnowszego funduszu. Już w kwietniu obroty ETF- -ami na GPW były jednak wyraźnie mniejsze niż w marcu. W kolejnych miesiącach handlowy marazm przybierał na sile. W lipcu 2020 r. obroty polskimi funduszami indeksowymi na GPW były już niższe niż w lutym. Tylko w stosunku do czerwca spadły o ponad połowę.
Trudno to jednak tłumaczyć tym, że lipiec to tradycyjny pierwszy miesiąc wakacji. W związku z pandem szkoły zostały zamknięte dużo wcześniej, co ułatwiało wyjazdy rodzinne już w czerwcu. Dorośli bowiem mogą wziąć urlop w dowolnej porze roku. Poza tym handel akcjami na GPW skurczył się w lipcu w stosunku do marca o zaledwie o 9 proc., podczas gdy obroty funduszami z rodziny Beta ETF spadły aż o 78 proc. Trudno jednak mówić o porażce projektu polskich ETF-ów. Wręcz przeciwnie. Ich aktywa systematycznie rosną.
Nawet w miesiącu koronawirusowego krachu spadły tylko tym powiązanym z indeksem mWIG40. W funduszu odwzorowującym WIG20 powiększonym o dywidendy wzrosły zaś o 42 proc. Obecnie w całej czwórce wynoszą około 190 mln zł. Na koniec lutego było to 125,2 mln zł. Jedynie Beta ETF WIG20short traci ostatnio trochę aktywów. Jest to jednak fundusz raczej spekulacyjny. Pozwala bowiem zarabiać na spadkach indeksu warszawskich blue chipów.
To on zresztą odpowiadał za gigantyczny wzrost obrotów polskimi ETF-ami w marcu. Z 97,9 mln zł marcowego handlu funduszami z rodziny Beta ETF aż 49 proc. przypadało na Beta ETF WIG20short. Wartość handlu jego certyfikatami siedmiokrotnie przekraczała wartość zgromadzonych w nim aktywów. W kwietniu, maju, czerwcu i lipcu również był to najchętniej handlowany Beta ETF, choć wartość obrotów systematycznie malała.
— Dwóm naszym funduszom sprzyja duża zmienność — funduszom na WIG20lev i WIG20short. Te fundusze zyskują na popularności, gdy coś się dzieje na rynku, inwestorzy chcą się zakładać, jak będzie wyglądał WIG20. Szczególnie Beta ETF WIG20short to pokazał. Nie jest to fundusz inwestycyjny, mimo iż tak się nazywa. Jest to fundusz dla spekulantów, day traderów, którzy zajmują pozycje krótkoterminowe. Natomiast jeśli chodzi o fundusze oszczędnościowe — czyli oparte na WIG20TR i mWIG40TR — to mają stałe napływy. Spadek aktywów Beta ETF mWIG40TR w marcu wynikał tylko z przeceny akcji. Nie mieliśmy żadnych umorzeń — komentuje Robert Sochacki, członek zarządu Beta Securities Poland.
Zaznacza przy tym, że umorzenia w ETF-ach należy rozumieć nieco inaczej niż w funduszach otwartych i zwykłych FIZ-ach. W przypadku ETF-u istnieje bufor między funduszem a inwestorami. To market maker zapewniający płynność certyfikatów na GPW. Jest nim DM BOŚ i to on ewentualnie absorbuje zwiększoną podaż ze strony inwestorów. Dopiero gdy skupi tyle certyfikatów, że uzna iż ma ich za dużo, może zwrócić się do funduszy o ich umorzenie.
— Jeśli chodzi o nas, to takiej sytuacji nie było. To znaczy to, co market maker kupował jednego dnia, następnego — albo jeszcze tego samego — odsprzedawał kolejnym inwestorom — zapewnia Robert Sochacki.