Jakie technologie wykorzystują polskie firmy? Ile kosztują projekty badawczo-rozwojowe związane z cyfryzacją i Przemysłem 4.0? Jakie trendy dominują w technologii? Na te pytania odpowiadają autorzy raportu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) „Przyszłość polskiej cyfryzacji w zmieniającym się świecie”. Eksperci krajowej agendy przeanalizowali ponad 2,6 tys. projektów, które otrzymały wsparcie z programu Inteligentny Rozwój (POIR).
– Z przeprowadzonej przez nas analizy wniosków i umów o dofinansowanie wynika, że digitalizacja jest obecna niemal w każdym realizowanym przez przedsiębiorców projekcie badawczo-rozwojowym – mówi dr Remigiusz Kopoczek, p.o. dyrektora NCBR.
Zwraca uwagę, że tylko w ubiegłym roku NCBR podpisało z beneficjentami łącznie ponad 1,1 tys. umów o wsparcie, z czego 441 dotyczyło rozwiązań związanych z przetwarzaniem danych, wykorzystywaniem sztucznej inteligencji, optymalizacją i automatyzacją procesów.
Technologie przyszłości
Autorzy raportu podkreślają, że aż 60 proc. z ponad 2,6 tys. przeanalizowanych umów o dofinansowanie pochodziło od wnioskodawców, którzy prowadzą prace związane z cyfryzacją. 40 proc. wspomnianych umów dotyczyło oprogramowania, 32 proc. – innowacji procesowych, natomiast 28 proc. – rozwiązań sprzętowych. Większość projektów, których celem jest rozwijanie oprogramowania, przewiduje wykorzystanie technologii sztucznej inteligencji, uczenia maszynowego, sieci neuronowych, big data i blockchain. Podobnie jest w przypadku rozwiązań sprzętowych. Natomiast celem projektów innowacyjnych jest przede wszystkim optymalizacja i automatyzacja procesów.
Remigiusz Kopoczek podkreśla, że większość przedsięwzięć finansowanych przez NCBR ma charakter multidyscyplinarny.
– Prowadzenie tego typu projektów wymaga od przedsiębiorcy podjęcia współpracy z przedstawicielami nauki, a także z firmami z innych branż – wyjaśnia Remigiusz Kopoczek.
Liderzy cyfrowi
Z raportu wynika, że w rozwijaniu technologii cyfrowych w ramach projektów B+R dofinansowanych z POIR przodują przedsiębiorcy z woj. śląskiego, małopolskiego i mazowieckiego.
– Przedstawiciele biznesu, którzy prowadzą przedsięwzięcia związane z oprogramowaniem, wykorzystują coraz częściej usługi przetwarzania w chmurze. Dzięki temu zespoły ich pracowników mogą wykonywać zadania z dowolnego miejsca na świecie. Ponadto tego typu rozwiązania znacznie obniżają koszty administracyjne realizacji projektów – podkreśla Remigiusz Kopoczek.
Izabela Banaś, wicedyrektor departamentu analiz i strategii w Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP), nie ma wątpliwości, że pandemia przyspieszyła digitalizację w firmach.
– Właściwe wykorzystanie technologii cyfrowych będzie decydować o konkurencyjności przedsiębiorstw. Choć ich szefowie zdają sobie z tego sprawę, to jednak połowa z nich nie ma żadnych planów związanych z transformacją cyfrową. Dlatego kluczowe jest wsparcie firm w ich digitalizacji, zarówno finansowe, jak i szkoleniowo-doradcze – uważa Izabela Banaś.
Ogromnym zainteresowaniem przedsiębiorców cieszy się m.in. konkurs z działania 6.2 POIR („Bony na cyfryzację“). Jego celem jest łagodzenie negatywnego wpływu pandemii na działalność firm poprzez wdrażanie rozwiązań cyfrowych.
– W ciągu kilkunastu dni do PARP wpłynęło ponad 6 tys. wniosków o dofinansowanie. Cyfrowa dojrzałość przedsiębiorstw jest często analizowana wyłącznie w aspekcie technologicznym. Trzeba jednak spojrzeć na to zagadnienie szerzej i uwzględnić również takie elementy jak model organizacyjny firmy, właściwe określenie roli zatrudnianych przez nią pracowników i ich kompetencji. Technologia powinna być narzędziem, które pomaga przedsiębiorcy działać bardziej efektywnie i elastycznie reagować na zmiany rynkowe – podkreśla Izabela Banaś.
Zysk i stopa zwrotu
Z raportu wynika, że najbardziej kapitałochłonne są projekty cyfrowe związane z opracowaniem innowacji procesowej. Jednocześnie ich twórcy mają szansę na osiągnięcie w przyszłości sporego zysku. Eksperci NCBR tłumaczą, że wynika to m.in. z możliwości zaoszczędzenia pieniędzy na zmodyfikowaniu produkcji i zwiększeniu jej wydajności.
Choć zyski z wdrażania innowacji procesowych są najwyższe, to jednak ich stopa zwrotu jest najniższa. Powód? Koszty realizacji tego typu projektów są wysokie. W grę wchodzą też obciążenia finansowe wynikające z wdrażania linii pilotażowych. Obejmują one wydatki nie tylko na zakup maszyn i urządzeń, lecz także te związane z przystosowaniem hal produkcyjnych do aktualnych potrzeb firmy i z koniecznością przebudowania linii demonstracyjnych w docelowe instalacje przemysłowe.
Z raportu wynika, że największy planowany zwrot z inwestycji mają przedsięwzięcia z dziedziny elektroniki, IT, medycyny, farmacji i biotechnologii. Sprzyja temu m.in. duży popyt na nowe rozwiązania.
Eksperci NCBR podkreślają, że projekty B+R są obarczone tzw. ryzykiem badawczym i dlatego częściej niż przedsięwzięcia inwestycyjne mogą spalić na panewce. Z drugiej jednak strony – w efekcie realizacji projektów badawczych powstaje nowa wiedza, która staje się katalizatorem do realizowania kolejnych innowacyjnych prac.
Niniejsza publikacja została opracowana przy wsparciu finansowym Unii Europejskiej. Wyłączną odpowiedzialność za jej treść ponosi Bonnier Business Polska i niekoniecznie odzwierciedla ona poglądy Unii Europejskiej.
