Jak inwestować w Afryce: Tunezja

Radosław Kułajewicz
opublikowano: 2011-05-29 08:01

W kolejnym odcinku naszego cyklu trafimy do jednego z ulubionych przez Polaków miejsc wypoczynku wakacyjnego. Zbadamy jakie możliwości inwestycyjne oferuje giełda w Tunezji.

W ramach naszej podróży przez afrykański kontynent odwiedziliśmy już Mauritius, Botswane, RPA, Egipyt  oraz Nigerię.

Tunezja - państwo arabskie leżące w Afryce Północnej, nad Morzem Śródziemnym, pomiędzy Egiptem a Algierią. od lat często odwiedzany przez tysiące Polaków w okresie wakacyjnym. Stolicą państwa jest Tunis.

Język oficjalny to arabski i francuski.

Jednostka monetarna 1 dinar tunezyjski = 1000 milimów .

Obecnie kraj zamieszkuje ok. 10 mln ludzi a gęstość zaludnienia to ok. 60 osób/ km²
      
Tunezja w czasie I wojny światowej wspierała Francję, natomiast w okresie II wojny światowej pozostawała pod protektoratem kolaboracyjnego rządu Vichy. Tunezja odzyskała niepodległość od Francji w 1956 r. Pierwszym prezydentem niepodległej Tunezji był Habib Bourgiba, znany ze stopniowego ograniczania wpływu religii islamskiej na prawo państwowe. Za sprawą Habiba Bourgiba zakazano w Tunezji poligamii oraz zwiększono prawa kobiet . Prezydent zdelegalizował sądy koraniczne a zamiast nich wprowadził sądy cywilne. Habib Bourgiba został odsunięty od władzy w wyniku zamachu stanu w przez Zina  Al-Abidin Ben Aliego, który rządził republiką do stycznia tego roku, kiedy w wyników protestów społecznych, został odsunięty od władzy i skazany na banicję.  Rewolta w Tunezji dała także  impuls do działania społeczeństwom innych państw  takich  jak Egipt, Libia , Jemen , Syria a protesty te już zaczęto określać jako  Arabska Wiosna Ludów.
 Gospodarka Tunezji oparta jest głównie na rolnictwie i górnictwie. Użytki rolne stanowią 48% powierzchni. Uprawia się: pszenicę, jęczmień, oliwki, winorośl, buraki cukrowe, drzewa cytrusowe, warzywa (pomidory). Hodowla bydła, owiec, kóz, wielbłądów. Rybołówstwo (głównie połów tuńczyka, makreli, sardynek).  Głównymi surowcami w Tunezji  to ropa naftowa, gazu ziemny, fosforyty, ruda żelaza, cynk, ołów.
Rozwinięty jest także przemysł spożywczy (olejarnie, winiarnie), włókienniczy, rafineryjny, chemiczny, metalowy, cementowy, papierniczy. Liczne zakłady rzemieślnicze produkujące tkaniny, dywany, biżuterię, ceramikę, meble. Kraj znaczną część dochodów czerpie także z turystyki.

Historia giełdy papierów wartościowych w Tunezji (Bourse de Tunis) http://www.bvmt.com.tn/ sięga lat 60 –tych XX w., chociaż  właściwy jest rozwój przypada na początku lat 90-tych kiedy zaczęto gruntownie modernizować i liberalizować gospodarkę. 
    
Jak inwestować w Afryce: Tunezja Jak inwestować w Afryce: Tunezja

Siedziba Bourse de Tunis

Obecnie giełda jest całkowicie sprywatyzowana a udziały w niej mają  firmy brokerskie działające w Tunezji, które  utworzyły Market Guarantee Fund, który w razie upadłości firmy  gwarantuje wypłacalność dla wierzycieli. Od 1996 r. handel na Bourse de Tunis jest całkowicie elektroniczny. 

Sesje giełdowe odbywają się w dni robocze od 9.30 do 14.05 a w okresie Ramadanu od 8.30 do 12.10.

Główny indeks Bourse de Tunis to TUNINDEX, którego wartość obecnie wynosi 4 091,36 pkt.  Podstawowe statystyki dotyczące sesji giełdowej znajdują się TUTAJ.

Obecnie  liczba notowanych spółek wynosi 49 . Sektorowo możemy podzielić je na :

1. Banki

BANQUE DE TUNISIE 
BANQUE INTERNATIONALE ARABE DE TUNISIE 
UNION BANCAIRE POUR LE COMMERCE ET L’INDUSTRIE
ARI BANQUE ATTIJARI DE TUNISIE
BANQUE DE L’HABITAT
UNION INTERNATIONALE DE BANQUES
AMEN BANK
SOCIETE TUNISIENNE DE BANQUE
ARAB TUNISIAN BANK
BANQUE NATIONALE AGRICOLE

2. Reasekuracja i ubezpieczenia

ASTREE COMPAGNIE D’ASSURANCES ET DE REASSURANCES STAR SOCIETE TUNISIENNE D’ASSURANCES ET DE REASSURANCES
SALIM ASSURANCES SALIM
TRE SOCIETE TUNISIENNE DE REASSURANCE « TUNIS Re »

3. Leasing

TUNISIE LEASING
ARAB TUNISIAN LEASE
COMPAGNIE INTERNATIONALE DE LEASING
ATTIJARI LEASING
WIFAK EL WIFACK LEASING
PGH POULINA GROUP HOLDING

4.Retaling 

SOCIETE NOUVELLE MAISON DE LA VILLE DE TUNIS
MAGASIN GENERAL MAGASIN GENERAL
SOTUMAG SOCIETE TUNISIENNE DES MARCHES DE GROS
ARTES AUTOMOBILE RESEAU TUNISIEN ET SERVICES
ENNAKL AUTOMOBILE
ELECTROSTAR

5.Turystyka ( w tym przewoźnicy)

TUNISAIR SOCIETE TUNISIENNE DE L’AIR

6. Motoryzacja

SOCIETE I’ACCUMULATEUR TUNISIEN ASSAD
SOCIETE GENERALE INDUSTRIELLE DE FILTRATION
SOCIETE TUNISIENNE DES INDUSTRIES DE PNEUMATIQUES
SOCIETE TUNISIENNE D’EQUIPMENT

7. Przemysł spożywczy

SOCIETE FRIGORIFIQUE ET BRASSERIE DE TUNIS
TUNISIE LAIT
SOPAT SOCIETE DE PRODUCTION AGRICOLE TEBOULBA

8. Chemia, surowce i paliwa

AIR LIQUIDE TUNISIE
SOCIETE CHIMIQUE
SOCIETE DES INDUSTRIES CHIMIQUES DU FLOUR
SOCIETE TUNISIE PROFILES ALUMINIUM
SOCIETE DE TRANSPORT DES HYDROCARBURES PAR PIPELINES

9. Budownictwo, pozostały przemysł

SOCIETE MODERNE DE CERAMIQUE
SOCIETE IMMOBILIERE ET DE PARTICIPATION
SOCIETE IMMOBILIERE  TUNISO- SEOUDIENNE ESSOUKNA
CIMENTS DE BIZERTE
SOCIETE INDUSTRIELLE D’APPAREILLAGE ET DE MATERIELS ELECTRIQUE
SOVIETE TUNISIENNE DE VERRERIES

10. Telekomunikacja

SOCIETE TUNISIENNE D'ENTREPRISES DE TELECOMMUNICATIONS

11. Opieka zdrowotna

SOCIETE  DES INDRUSTRIES PHARMACEUTIQUES DE TUNISIE
SOCIETE ADWYA

Obcokrajowcy (dot. to zarówno osób fizycznych i prawnych) mają pewne ograniczenia dotyczące udziału w akcjonariacie spółek tunezyjskich. Po pierwsze nie mogą oni nabywać akcji firm, których główną działalnością jest handel. Po drugie udział w spółkach, których działalność podlega koncesji ze strony rządu tunezyjskiego ( np. banki, browary, spółki surowcowe) nie może przekraczać 49,9 % akcji. Każdorazowo firma brokerska przedstawia listę firm, których te ograniczenia dotyczą.

Chociaż w Tunezji działa obecnie kilkanaście firm maklerskich http://www.bvmt.com.tn/EN/brokers/?view=list  (pełna lista firm), które prowadzą serwisy w języku arabskim, francuskim i angielskim to godnym polecenia wydaje się być  AXIS Capital Bourse: www.axiscapital.com.tn oraz Finance & Investment in North Africa www.finacorp.net
Firmy te  na naszą prośbę wysyłają na za pośrednictwem Internetu lub tradycyjnej poczty zestaw dokumentów do wypełnienia i podpisania. Niezbędna będzie także będzie poświadczona notarialnie kopia paszportu i przetłumaczone na język francuski lub angielski   zaświadczenie z banku potwierdzające nasz  adres zamieszkania.
W AXIS Capital Bourse informacji na temat kont dla obcokrajowców udziela Pan  Mourad Baly ([email protected]), od którego możemy uzyskać wszystkie interesujące nas informację.