Młodym, innowacyjnym firmom bardzo trudno przetrwać bez wsparcia – przede wszystkim finansowego, ale też bez podzielenia się z nimi wiedzą o rynku, o prowadzeniu biznesu. Jeśli więc polskie startupy mają wykorzystać swoją szansę, to potrzebują przebojowego otoczenia, którego specyfiką jest odwaga, pozytywna energia, siła tworzenia zespołów i duch współpracy.
– Żeby powstały warunki do rozwoju startupów, wszystkie elementy ich otoczenia muszą ze sobą współgrać. Firmy nie mogą się rozwijać w próżni, musi następować wymiana informacji, wiedzy, musi zaistnieć wsparcie w różnych obszarach – tak, by młode firmy mogły przeżyć na rynku. Bo w przypadku startupów przetrwa tylko około trzech na dziesięć firm, a tylko jedna na dziesięć osiągnie sukces – wyjaśnia Bożena Lublińska-Kasprzak, prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości.
Co to jest ekosystem?
Ekosystem startupowy to sieć osób, firm i instytucji – inwestorów, administracji publicznej, instytucji finansowania (VC i publicznego), inkubatorów biznesu, uczelni i kilkunastu innych kategorii podmiotów, które funkcjonują na rynku lokalnym (można mówić o ekosystemie miejskim, ale także w skali całego kraju), które są zaangażowane w tworzenie i rozwój startupów.
– Nie chodzi więc o same przedsięwzięcia startupowe, ale też m.in. o inkubatory biznesu, mentorów, którzy wspierają startupy swoją wiedzą, aniołów biznesu, którzy je finansują, czy uczelnie, które dostarczają kapitał ludzki i prowadzą własne ośrodki badawcze... Ekosystem tworzą wszystkie podmioty, które uczestniczą w życiu społeczności startupowej. Także Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ze swoją szczególną rolą – tłumaczy Bożena Lublińska-Kasprzak.
Ekosystem online
Katalog Polskiego Ekosystemu Startupowego to projekt internetowy, finansowany z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka, działania 8.1 Wspieranie działalności gospodarczej w dziedzinie gospodarki elektronicznej.
Części elementów środowiska startupowego nie można „ubrać” w sztywne formy instytucjonalne, ponieważ są to np. cykliczne imprezy, konkursy, zainteresowanie mediów – dziennikarze, dzięki którym młode firmy mogą zaistnieć w prasie czy telewizji. To wszystko tworzy ekosystem – podmioty i relacje między nimi.
Ważne, żeby ta społeczność kontaktowała się między sobą. Nawet takie całkiem luźne, czasem spontaniczne spotkania odgrywają ogromną rolę, ponieważ w ich czasie powstają ciekawe, kreatywne pomysły, tworzą się zespoły, które później przekształcają się w projekty biznesowe. Zatem ważne jest, żeby te firmy miały dobre warunki do kreatywnych spotkań, gdzie w atmosferze zaufania można rozmawiać o pomysłach na biznes.
Informacja i diagnoza
Praca nad Katalogiem Polskiego Ekosystemu Startupowego zaczęła się od spotkań ze społecznościami startupowym z całej Polski, podczas których promowano pomysł zinwentaryzowania każdego z województw pod względem stanu środowiska startupowego i zbierano informacje o lokalnej specyfice w każdym z miast. Następnie uruchomiono internetową bazę, do której każdy członek polskiego ekosystemu startupowego może dodać i rozbudowywać swoją wizytówkę. Baza pozwala wskazywać powiązania pomiędzy poszczególnymi członkami ekosystemu.
Informacje zawarte w systemie będą poddane analizie i posłużą do stworzenia raportu prezentującego konkretne wnioski, rekomendacje zmian i niezbędne do podjęcia działania. Raport będzie zawierał także opis 100 najprężniej działających podmiotów polskiego ekosystemu startupowego w podziale na województwa
– Katalog ekosystemu startupowego to przedsięwzięcie o charakterze non profit, tworzone po to, żeby zobaczyć jak wygląda ekosystem startupowy w Polsce i dowiedzieć się gdzie jest rozwinięty, a gdzie wymagana jest pomoc niedomaga. W których miastach istnieją społeczności startupowe tworzące dojrzałe ekosystemy startupowe, a w których tych ekosystemów nie ma. Dzięki katalogowi będziemy mogli kierować wsparcie tam, gdzie jest taka potrzeba – tłumaczy Bożena Lublińska-Kasprzak. W projekcie chodzi także o danie szansy spotkania się zainteresowanych stron.
– Mamy nadzieję, że katalog pomoże lokalnej administracji zajmującej się wsparciem przedsiębiorców w lepszym poznaniu potencjalnych odbiorców wsparcia, wpłynie na obecność inwestorów w mniejszych miastach i pomoże w lepszym poznaniu się wszystkim członkom ekosystemu – dodaje Bożena Lublińska-Kasprzak.
Katalog stanie się swego rodzaju przewodnikiem zarówno dla startupów, jak i dla jednostek, które chcą je wspierać, albo dla urzędników, którzy mogą np. zaprosić startupy na konferencję, gdzie pojawią się także inwestorzy, i sprawić w ten sposób, że być może wynikną z tego obopólne korzyści.
– Katalog jest miejscem, w którym wszystkie zainteresowane podmioty mogą się wzajemnie zobaczyć. Firmy mogą dowiedzieć się o istnieniu innych podmiotów. Po czym spotkać, poznać i podjąć współpracę. To może zaowocować wieloma cennymi wspólnymi przedsięwzięciami czy też inicjatywami – mówi prezes PARP.
Otwarta formuła
Katalog ekosystemu startupowego to projekt online, do którego można wejść i zarejestrować firmę z informacją, do jakiej kategorii dany podmiot się zalicza – czy jest startupem, mentorem, potencjalnym inwestorem, czy podmiotem lokalnej administracji.
– Sam system, do którego można się zapisywać jest otwarty – bo to bardzo ważne, żeby baza była cały czas aktualna. Można będzie więc się wpisać lub usunąć swoje konto, dodać kolejne – np. jeśli jakiś podmiot jest i startupem i mentorem. Ten projekt będzie trwał – wyjaśnia Leszek Czech, koordynator projektu web.gov.pl, w ramach którego powstał Katalog Ekosystemu Startupowego.
Wszystkie podmioty, które są członkami ekosystemu startupowego mają w nim swoje interesy. Choć nie zawsze ma to być korzyść finansowa. Np. mentorzy bardzo często udostępniają swoją wiedzę bezinteresownie lub obejmują bardzo niewielkie udziały w młodych spółkach. Jednostki administracji publicznej, wspierając startupy, liczą na inwestycje i ożywienie gospodarcze w swoim regionie. Inwestorzy oczekują korzyści finansowych licząc na znaczący wzrost wartości spółek w które zainwestowali. Ale przede wszystkim liczą się dobre relacje wewnątrz grupy i atmosfera współdziałania. One ostatecznie przyniosą efekt biznesowy. Wszystkim więc – niezależnie od roli w ekosystemie – przyda się raport – jako źródło informacji o środowisku i promocja własnej firmy. Raport będzie można pobrać w języku polskim lub angielskim.
– Będziemy go także wysyłać do zagranicznych inwestorów, do mediów – żeby pokazać jak polski ekosystem startupowy wygląda i jak funkcjonuje środowisko – informuje Leszek Czech.
Strona internetowa z katalogiem już ruszyła. Można już się rejestrować.
Startup – próba definicji
Przedsięwzięcie, które można nazwać startupem, ma kilka cech charakterystycznych:
* jest organizacją tymczasową (przestaje być startupem, gdy osiągnie zyski lub zostanie połączona z innym podmiotem lub przez niego przejęta),
* powstała na podstawie pomysłu i w celu poszukiwania dla niego modelu biznesowego,
* ma niskie koszty rozpoczęcia działalności (najczęściej są to firmy internetowe lub związane z nowymi technologiami,
* wiąże się z wysokim ryzykiem i z potencjalnie wysoką stopą zwrotu z inwestycji,
* jest finansowana przez fundusze venture capital lub korzysta z pomocy aniołów biznesu.
Według Steve’a Blanka (lidera metodologii rozwijania startupów, autora Customer Development) startup to: tymczasowa organizacja poszukująca powtarzalnego, skalowalnego i zyskownego modelu biznesowego http://steveblank.com/2010/01/25/whats-a-startup-first-principles/ ).