Pogłębia się obserwowany od kilku lat wyraźny spadek aktywności kontroli celno-skarbowych, a co za tym idzie, wysokości stwierdzanych nieprawidłowości w rozliczaniu się przedsiębiorców z budżetem państwa — wynika z danych uzyskanych przez „PB’’ w Ministerstwie Finansów (MF). O skali zanikania kontroli od 2017 r. świadczy fakt, że w 2020 r. było ich mniej aż o 76,5 proc. niż w 2016 r. (infografika). Generalnie w ubiegłym roku przeprowadzono tych kontroli najmniej w historii polskiego fiskusa, który jeszcze parę lat temu dokonywał ich około 10 tys. rocznie.
Skromne miliardy
W wyniku akcji celno-skarbowych służby Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) ustaliły, że łączna wartość podatkowych nieprawidłowości przedsiębiorców w 2020 r. wyniosła 7,2 mld zł. To kwota znacznie niższa niż w latach wcześniejszych (np. o 66,6 proc. mniejsza niż w 2016 r.).
Najwięcej nieprawidłowości zanotowano w zakresie podatku VAT – 5 mld zł (w 2019 r. 7,5 mld zł). Na drugim miejscu znalazł się podatek CIT — 1,2 mld zł, na trzecim akcyza — 640 mln zł, a na czwartym PIT — 325 mln zł.
Należy podkreślić, że w porównaniu z wysokością ustaleń niewielka kwota realnie wpływa do budżetu państwa. W ubiegłym roku z domiarów pokontrolnych wpłynęło 1,3 mld zł (w 2019 r. — 1,5 mld zł). To skutek odwołań firm od decyzji domiarowych do sądu, dzięki czemu bardzo często udaje im się wywalczyć uniknięcie dopłaty lub jej zmniejszenie.
W 2020 r. zmniejszyła się też nieco średnia wartość wykrytych uszczupleń przypadających na jedną kontrolę — 3,1 mln zł (w 2019 r. ich kwota wyniosła 3,7 mln zł, w 2018 r. — 3,7 mln zł, w 2017 r. — 3,4 mln zł).
Podobnie jak w latach wcześniejszych 0,5 mld zł podatnicy wpłacili na skutek dobrowolnych korekt deklaracji podatkowych.
Satysfakcja fiskusa
Resort finansów podkreśla, że ubiegłoroczny spadek liczby przeprowadzanych kontroli celno-skarbowych jest skutkiem m.in. pandemii. Jednak mimo „specyficznej sytuacji wynikającej z pandemii KAS systematycznie wykonywała zadania kontrolne” — twierdzi biuro prasowe MF. Dla resortu postępujący spadek akcji kontrolnych nie jest problemem, gdyż — jak podkreśla — utrzymuje się wysoka skuteczność działań. W 2020 r. wyniosła 87,25 proc. i była wyższa 6,2 pkt proc. niż w 2019. „Działania KAS skoncentrowane są przede wszystkim na kontrolach z wysokim prawdopodobieństwem wystąpienia nieprawidłowości na dużą skalę, na formach działalności zwiększających ryzyko niepłacenia podatków lub uzyskiwania nieuprawnionych zwrotów VAT. Wzrasta skuteczność prowadzonych kontroli oraz ich wymiar finansowy. KAS stawia na trafne typowanie podatników, którzy są poddawani weryfikacji. W stosunku do uczciwych podatników prowadzone są działania informacyjne. Wzrost efektywności działań analityczno-informatycznych i kontrolnych oraz automatyzacja wykrywania niezgodności w rozliczeniach przełożyły się na uszczelnienie systemu podatkowego” — napisało biuro prasowe MF.
Metody nadużyć podatkowych się nie zmieniły. „Nadal wykorzystywana jest konstrukcja podatku VAT do przestępstw karuzelowych, zaniżanie obrotów, stosowanie niedozwolonych optymalizacji w podatku dochodowym”.
W zakresie VAT najczęstsze nieprawidłowości to posługiwanie się fikcyjnymi fakturami w celu wyłudzenia zwrotu podatku. Najczęściej dochodzi do tego w takich branżach jak: budownictwo, elektronika, motoryzacja, tworzywa sztuczne, metale szlachetne, złom, olej rzepakowy, paliwa.
#KAS wykryła i rozbiła grupę przestępczą, która fałszowała dokumentację handlową i faktury VAT towarów sprowadzanych z Azji. Pod koniec sierpnia 130 funkcjonariuszy i pracowników skarbówki weszło jednocześnie do 17 wytypowanych miejsc i zatrzymało 10 członków grupy. Śledczy zabezpieczyli 1,5 mln zł w gotówce, biżuterię, zegarki i złoto inwestycyjne o wartości blisko 1 mln zł. Znaleźli także broń, narkotyki i nielegalny alkohol. Łączne uszczuplenia podatkowe wyniosły około 150 mln zł.
#Skarbówka wspólnie z policją wykryła nielegalną fabrykę papierosów. Zabezpieczono ponad 15 mln sztuk papierosów i 111 ton tytoniu. Zatrzymano siedmiu obywateli Mołdawii i czterech Polaków. W trakcie przeszukania zabezpieczono linię produkcyjną papierosów, której elementy mogą być warte ponad 3 mln zł. Zajęto ponad 15 mln gotowych papierosów, 88 ton tytoniu, 23 tony suszu tytoniowego oraz półprodukty służące do produkcji papierosów, a także równowartość około 220 tys. zł w różnych walutach. Uszczuplenia podatkowe szacuje się na około 100 mln zł.
# Funkcjonariusze oraz pracownicy KAS wykryli proceder wystawiania fałszywych faktur. Faktury oferowano w ogłoszeniach typu „dam koszty”, a działalność była prowadzona na terenie całego kraju. W wyniku analiz danych z plików JPK_VAT i czynności kontrolnych ustalono, że sprawcy oferowali fikcyjne faktury, podszywając się pod legalnie działające podmioty gospodarcze. Posługiwali się danymi adresowymi i numerami NIP około 1,5 tys. zarejestrowanych podmiotów gospodarczych. Rozpoczęto 51 kontroli celno-skarbowych. W stosunku do części podejrzanych zablokowano na rachunkach bankowych ponad 1 mln zł. Uszczuplenia podatkowe VAT wyniosły 18 mln zł. Zabezpieczono mienie o wartości ponad 2,5 mln zł.
# Kontrola skarbówki w firmie telekomunikacyjnej wykazała, że jako płatnik nie dopełniła obowiązku poboru 5 proc. podatku u źródła od wypłacanych odsetek z tytułu emisji obligacji. Spółka zgodziła się z ustaleniami kontroli i złożyła deklaracje korygujące za lata 2015-16, zobowiązując się do wpłaty podatku w kwocie ponad 26 mln zł oraz około 10 mln zł odsetek. Ustalenia kontroli za lata 2015-16 mogą mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego spółki za 2017 r. i skutkować obowiązkiem zapłaty podatku w kwocie co najmniej 13,5 mln zł powiększonej o odsetki.
# W wyniku kontroli operatora sieci komórkowej organy skarbowe stwierdziły zawyżenie kosztów uzyskania przychodu z tytułu amortyzacji znaku towarowego. Spółka zgodziła się z tym ustaleniem i złożyła korektę zeznania podatkowego za 2014 r. Ustalenia kontroli za 2014 r. w zakresie przyjęcia niższej wartości znaków towarowych jako podstawy do naliczania amortyzacji mogą mieć wpływ na zobowiązania podatkowe w kolejnych latach i skutkować obowiązkiem zapłaty zobowiązań podatkowych w kwocie około 29 mln zł.
#Spółka dystrybuująca części samochodowe jest podejrzewana o to, że wykorzystując powiązania kapitałowe i osobowe między podmiotami w grupie tak ukształtowała relacje gospodarcze z podmiotem cypryjskim, że nie zyskiwała należnych jej bonusów od zakupów dokonywanych przez grupę. Profity z tytułu bonusów zatrzymywał podmiot cypryjski. W efekcie przerzucania dochodów do zależnego podmiotu z Cypru w latach 2014-16 firma zaniżyła przychody i w konsekwencji uszczupliła podatek dochodowy od osób prawnych. Spółka zgodziła się z ustaleniami kontroli i złożyła korektę zeznań podatkowych za lata 2014-16 oraz wpłaciła blisko 40 mln zł.
Źródło: MF