Mapa wyzwań i zagrożeń dla sektora bankowego

„Debata prezesów”, czyli panel dyskusyjny z szefami największych banków w kraju, jest jednym z najważniejszych wydarzeń Europejskiego Kongresu Finansowego. Poprzedza go sonda prowadzona wśród CEO sześciu największych instytucji na temat wyzwań i zagrożeń, jakie stoją przed sektorem. W ubiegłym roku kluczowe zagadnienie stanowiła niepewność co do losów ustawy frankowej. Tegoroczny panel zdominowała kwestia spadającej rentowności banków i konsekwencji dla sektora. Debatę prezesów poprzedziły dyskusje z udziałem ekspertów od IT i makroekonomistów. Spece od technologii przedstawili główne wyzwania w ich dziedzinie, natomiast ekonomiści wytypowali poziom głównych wskaźników gospodarczych w 2021 r. i zarysowali mapę zagrożeń dla koniunktury.

Największe wyzwania technologiczne

• bezpieczeństwo
• regulacje krajowe i unijne
• drugi skok technologiczny
• zmiany demograficzne i rynek ratownika
• przewagi z tytułu innowacyjności technologicznej
• konsolidacja sektora bankowego

Główne wskaźniki makroekonomiczne

PKB:

- 2018 r. 4,4-4,5 proc.

- 2021 r. 3 proc.

Inwestycje:

- 2018 r. 8 proc.

- 2021 r. 4 proc.

Inflacja:

- 2018 r. około 2 proc.

- 2021 r. około 2 proc.

Największe zagrożenia dla koniunktury

• pogorszenie sytuacji gospodarczej u głównych partnerów
• nadmierny wzrosty nierównowagi w wyniku procyklicznej polityki fiskalnej i pieniężnej
• bariera podażowa na rynku pracy
• protekcjonizm i ograniczenia w handlu międzynarodowym
• niepewność w polityce i brak stabilności reguł, wpływająca na inwestycje prywatne

Wyzwania, przed którymi stoi rynek

• rentowność sektora vs koszt kapitału
• konsolidacja sektorowa
• cyberataki
• monetyzacja BIG data
• mobilność klientów i digitalizacja

 

Zbigniew Jagiełło, prezes PKO BP

W ankiecie jako największe wyzwania wskazałem mobilność klientów i PSD2, ale generalnie chodzi o wyzwania technologiczne, które zmieniają rynek i wymuszają konsolidację sektora. Kilka banków temu sprostało. Natomiast zawęża się pole działania instytucji, które w przeszłości poczynały sobie śmiało i w konsekwencji obecnie prowadzą procesy naprawcze. Technologia, regulacje, bardziej rygorystyczne podejście regulatora wymagają podnoszenia kapitałów. Z analizy makroekonomicznej można wysnuć wniosek, że niewykluczony jest spadek stóp procentowych. Konsekwencją utrzymującego się rekordowo niskiego poziomu stóp jest spadek rentowności dużych banków i bardzo duża degradacja przychodów małych i średnich. Banki z ROE na poziomie 2-3 proc. nie są w stanie zwiększyć skali działania — inwestorzy rzucają ręcznik na ring. Banki w postępowaniach naprawczych generują niski zwrot z kapitału. Nie wiem, jaką mają przyszłość przed sobą, bo kto zainwestuje w nie miliardy, żeby osiągnęły odpowiednią skalę? Pytanie, co z takimi bankami zrobić?

Przemysław Gdański, prezes BGŻ BNP Paribas

Mamy za dużo banków, co spowodowało, że poziom marż i prowizji jest niski. Efekt jest taki, że PKB zaczyna przewyższać zwrot z kapitału. Wyzwaniem jest dla nas to, żebyśmy mogli na niego zarobić. Rozwiązaniem jest konsolidacja. Duże międzynarodowe instytucje muszą odpowiedzieć sobie na pytane, czy chcą pozostać na rynku, czy nie lepiej z niego wyjść. Zmierzamy do modelu ze znacznie mniejszą liczbą banków. Pozostanie pięć dużych i niewielka grupa wysoce wyspecjalizowanych instytucji.

Michał Krupiński, prezes Pekao

Stopy w Polsce nie są aż tak niskie, natomiast nowe technologie wypychają banki z obszaru opłat i prowizji. Zadałem sobie pytanie, czy jest produkt, o którym możemy powiedzieć, że z całą pewnością będzie w przyszłości oferowany przez banki. W moim przekonaniu,jest nim depozyt. Model oparty o marżę odsetkową pozostanie, wyzwaniem jest natomiast dodatkowy przychód pozaodsetkowy. Bankowość będzie zmieniać się w kierunku tworzenia nowych modeli współpracy z firmami technologicznymi i e-commerce.

Brunon Bartkiewicz, prezes ING Banku Śląskiego

Wzrost gospodarczy jest pełen nierównowagi, co budzi moje wątpliwości. Mamy wysoki stopień wykorzystania mocy i niski poziom inwestycji. Mamy popyt bez wpływu na ceny. Wchodzimy w cykl koniunkturalny bez zdolności produkcyjnych, bez rąk do pracy, z niską inflacją. PKB rośnie, ale wzrost akcji kredytowej nie jest silny. Na horyzoncie widać nie konsolidację sektora, ale — jak to ujął prezes Zbigniew Jagiełło — rzucanie ręcznika. Banki nie są w stanie generować zwrotu na kapitale i wycofują się z rynku. To trochę niebezpieczny proces — pytanie brzmi, czy jesteśmy w stanie to udźwignąć. Czy jesteśmy pewni, że będziemy gotowi do udzielania kredytów w każdej sytuacji? My jesteśmy od finansowania rozwoju, a gospodarka rośnie w niezrównoważony sposób. Czy jesteśmy gotowi być dla niej partnerami dla gospodarki za 2-3 lata? Do tej gry jest nas coraz mniej. Mam wątpliwości, czy jesteśmy w stanie przejść kolejny cykl koniunkturalny w sposób równie gładki, jak poprzedni.

Cezary Stypułkowski, prezes mBanku

Nie doceniamy skali obciążeń, jakie spadły na sektor: składki na BFG, fundusz wsparcia kredytobiorców, podatek dochodowy i bankowy. W 2010 r. stanowiły one 5,8 proc. sumy przychodów. W 2017 r. — 17,4 proc. W tym czasie spadło interchange, a w górę poszły wymogi kapitałowe. To wyjaśnia, dlaczego rentowność banków spada. Inwestorzy rzucają ręczniki, bo tu nie można po ludzku zarobić. Do 2014 r. ROE banków wynosiło ponad 10 proc. Później spadło do 7,1 proc. My po prostu nie oddajemy kapitału. Brak refleksji nad obciążeniami powoduje poważne konsekwencje.Będzie nas na rynku mniej i będziemy gorsi. Sektor generuje 27 proc. podatku dochodowego. Wisi nad nami potężny garb, spada rentowność.

Chciałbym też ostrzec kolejny raz przed wymuszoną konwersją kredytów walutowych. To jest łamanie stosunków gospodarczych w Polsce z kulturowymi skutkami, które będą się mściły przez dziesiątki lat.

Sławomir Sikora, prezes Banku Citi Handlowego

Zacząłem kongres od dobrego samopoczucia, bo pani minister finansów na otwarciu powiedziała o roli, jaką banki odgrywają w gospodarce. Potem jednak pomyślałem — dlaczego działalność bankowa musi być mniej rentowna niż działalność gastronomiczna. Brakuje dyskusji na temat kosztu kapitału, dyskutujemy wybiórczo — o BFG i opodatkowaniu. Banki dzisiaj nie pokrywają kosztu swojego kapitału, co oznacza, że w ekstremalnym scenariuszu grozi im to, co włoskim, które nie mogły pozyskać kapitału z rynku. Podniesiono efektywną stopę podatkową. Skala jest mniej istotna niż sposób, w jaki to zrobiono: wysokość nie zależy od wyniku banku, ale poziomu aktywów. Jeśli zyski banku będą spadać, to opodatkowanie efektywne będzie rosnąć. Obecnie efektywna stopa podatkowa dla banków wynosi 25 proc.

Druga kwestia to cyberbezpieczeństwo. Warunkiem sukcesu digitalizacji jest skuteczna ochrona danych. W konkurencji z fintechami banki mają jedną zasadniczą przewagę: bezpieczeństwo i zaufanie. Obserwujemy jednak wzrost aktywności państw w cyberatakach, wobec których — jeśli państwo nie zapewni ochrony — banki będą na słabszej pozycji.

© ℗

Rozpowszechnianie niniejszego artykułu możliwe jest tylko i wyłącznie zgodnie z postanowieniami „Regulaminu korzystania z artykułów prasowych” i po wcześniejszym uiszczeniu należności, zgodnie z cennikiem.